Η ψυχολογική στάση απέναντι στην ασθένεια μπορεί να βοηθήσει κάποιον να διατηρήσει την υγεία του. H δυναμικότητα, το θάρρος, ο ρεαλισμός και η αισιόδοξη στάση βοηθούν σε κάθε ασθένεια, ακόμα και στον καρκίνο.
Φαντάσου τον εαυτό σου σαν σταυροφόρο. Οι Ιππότες του Ναού ή Ναΐτες (Templars) γνωστοί και ως Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού, ήταν ανίκητοι στις μάχες. Image: Supplied ν
Το φαινόμενο πλασέμπο
Η λειτουργία των ιάσεων μοιάζει λίγο-πολύ με αυτή του πλασέμπο, ένα ακόμη ιατρικό παράδοξο. Οι γιατροί το θεωρούν σαν δεδομένο, αλλά αγνοούν την πραγματική του σημασία. Στο φαινόμενο του ψεύτικου φαρμάκου, ο νους, πιστεύοντας ότι έχει ληφθεί κάποιο αναλγητικό φάρμακο, αναγκάζει το σώμα να ενεργήσει σαν να το είχε πραγματικά λάβει. Υπάρχουν περιπτώσεις που το αδρανές φάρμακο υπήρξε τόσο αποτελεσματικό στον μετεγχειρητικό πόνο, όσο αν ο ασθενής έπαιρνε μορφίνη!
Στα ιατρικά χρονικά είναι καταγραμμένη η τραγική περίπτωση ενός ανθρώπου, η οποία δείχνει ότι το φαινόμενο του πλασέμπο μπορεί να μεταστρέψει την πορεία του καρκίνου. Ο ασθενής αυτός έπασχε από λεμφοσάρκωμα, μια κακοήθης μορφή καρκίνου των λεμφαδένων που είναι σχεδόν πάντα μοιραία. Το 1950, βρισκόμενος στο χείλος του θανάτου, ζήτησε να του δοθεί το φάρμακο Kρεμπιοζέν (Κrebiozen) που δοκιμαζόταν τότε στο νοσοκομείο σαν ισχυρό αντίδοτο του καρκίνου.
Όταν του χορηγήθηκε το φάρμακο ήταν Παρασκευή και ο γιατρός του ο δρ Mπρούνο Kλόπφερ δεν περίμενε ότι ο ασθενής θα έβγαζε το Σαββατοκύριακο. Τη Δευτέρα όχι μόνο ήταν ζωντανός, αλλά είχε βελτιωθεί σημαντικά η υγεία του. Σύντομα έγινε καλά και γύρισε σπίτι ζώντας όπως κάθε υγιής φυσιολογικός άνθρωπος.
Όμως το Kρεμπιοζέν σαν φάρμακο ήταν σε μεγάλη αμφισβήτηση. Όταν το άνθρωπος έμαθε πως διάσημοι γιατροί καταδίκασαν επίσημα το φάρμακο, άρχισε να νιώθει άσχημα και σύντομα έπαθε υποτροπή. Ο δρ Kλόπφερ, που είχε υποψιαστεί ότι η ξαφνική ανάρρωση του ασθενή οφειλόταν στο φαινόμενο πλασέμπο, τον διαβεβαίωσε πως οι γιατροί εκείνοι είχαν πέσει έξω και τέλος του έδωσε μια «ισχυρή δόση» Kρεμπιοζέν, μόνο που αυτή η «ισχυρή δόση» ήταν απλό αποσταγμένο νερό! Ο ασθενής ένιωσε καλύτερα και τελικά ξαναβρήκε την υγεία του.
Δυστυχώς μετά από λίγους μήνες ο Ιατρικός Σύλλογος ανακοίνωσε πως το Kρεμπιοζέν ήταν ένα «άχρηστο φάρμακο που δεν θεράπευε τον καρκίνο». Όταν το διάβασε ο ασθενής, μέσα σε δύο μέρες πέθανε! ν
Ζωγραφίστε την ασθένειά σας
Οι εικόνες που χρησιμοποιεί ένας καρκινοπαθής για να συμβολίσει την ασθένειά του, τη θεραπεία και τον αμυντικό μηχανισμό, είναι η «φωνή του ασυνείδητου νου του». O γιατρός εξετάζει αυτές τις εικόνες για να δει την άποψη του ατόμου για την ασθένειά του και τη δυνατότητα να την πολεμήσει.
Όταν, για παράδειγμα, ένας καρκινοπαθής καταφεύγει στον καθηγητή Zίγκελ, εκείνος του ζητάει να ζωγραφίσει μια εικόνα σχετικά με τον εαυτό του, την ασθένειά του, τα λευκά αιμοσφαίρια και τη θεραπεία που υφίσταται. Αν ζωγραφίσει τον καρκίνο σαν μια αποικία μικροβίων ή σαν κύκλο με αγκίστρια είναι σαν να λέει, «δεν μπορώ να διώξω αυτό το πράγμα από το σώμα μου». Η εικόνα που δημιουργεί δείχνει πώς αντιδρά το άτομο στην ασθένεια και φανερώνει πολύ περισσότερα από όσα λέει το ίδιο το άτομο στο γιατρό. ν
Carl Simonton: The Healing Process (excerpt) – Thinking Allowed DVD w/ Jeffrey Mishlove
ν
ν
Σύμφωνα με τον δρα Καρλ Σίμοντον και τους συνεργάτες του, η υποσυνείδητη στάση του ασθενή, όπως φαίνεται στις εικόνες που ζωγραφίζει, είναι πιο ενδεικτική για την έκβαση της ασθένειας από ότι ένα πλήρες ιατρικό τσεκάπ. Κατά τον δρα Σίμοντον «η βιοχημεία του αίματος δείχνει απλώς την τρέχουσα κατάσταση του σώματος, ενώ οι ψυχολογικοί παράγοντες προλέγουν τα πρότυπα της φυσικής αντίδρασης». Οι θετικές εικόνες όχι μόνο προμηνύουν καλύτερη πορεία της ασθένειας, αλλά και ελάχιστες παρενέργειες στις ακτινοβολίες, στη χειρουργική επέμβαση και στη χημειοθεραπεία.
Οι ασθενείς που είναι πολύ άσχημα ή παθαίνουν υποτροπή, περιγράφουν τα καρκινικά κύτταρα πολύ ζωντανά, ενώ έχουν μια συγχυσμένη εικόνα ως προς τη θεραπεία και το αμυντικό του σύστημα. Αυτοί που απεικονίζουν τα εχθρικά κύτταρα σαν μεγάλα, σκληρά και απρόσβλητα, πάνε από το κακό στο χειρότερο· εκείνοι που τα σχεδιάζουν σαν γυμνοσάλιαγκες ή χέλια, παρουσιάζουν βελτίωση. Το άτομο που περιγράφει τα λευκά αιμοσφαίρια σαν λευκούς ιππότες, σε λίγους μήνες γίνεται καλά.
Ο δρ Σίμοντον πιστεύει ότι ο καλύτερος δείχτης για την πορεία της ασθένειας είναι το σύμβολο με το οποίο ο ασθενής αποδίδει τα λευκά αιμοσφαίρια. Μερικοί τα ζωγραφίζουν σαν λεπτά, μικροσκοπικά πλάσματα, νιφάδες χιονιού ή σύννεφα και άλλοι σαν λευκούς ιππότες, πιράνχας, καρχαρίες κτλ. ν
Ένας λευκός ιππότης (το λευκό αιμοσφαίριο) διαπερνάει με το κοντάρι του
έναν αρμαδίλο (καρκινικό κύτταρο). ν
Ένας από τους ασθενείς του δρα Σίμοντον έπασχε από καρκίνο του παγκρέατος, μια ασθένεια μοιραία στις 95 από τις 100 περιπτώσεις. Αρχικά περιέγραφε τα καρκινικά κύτταρα σαν αρμαδίλλους και τα λευκά αιμοσφαίρια σαν λευκούς ιππότες. Κάθε ιππότης αντιμετώπιζε έναν συγκεκριμένο αριθμό εχθρών. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας «παρατηρούσε» ότι μερικοί από τους ιππότες αφίππευαν ή απομακρύνονταν από το πεδίο μάχης. Άρχισε να φοβάται και να προσπαθεί να αποτρέπει τη διαρροή των πολεμιστών του. Τελικά το κατάφερε και ο αριθμός των λευκών ιπποτών σταθεροποιήθηκε, αλλά αυτοί οι πολεμιστές «χτυπούσαν» τους θάμνους, μήπως ξετρυπώσουν κρυμμένους αρμαδίλλους. Τι είχε συμβεί; Απλώς ο ασθενής είχε γίνει καλά και ο όγκος είχε εξαφανιστεί!
Ο καθηγητής Zίγκελ λέει: «Μπορώ να καταλάβω αν ένας καρκινοπαθής δεν έχει γίνει ακόμα καλά, πολύ πριν το αναγνωρίσει ο ίδιος ή ο γιατρός του, κι αυτό το πετυχαίνω με την ανάλυση των εικόνων του. Έχω δει ασθενείς που ζωγραφίζουν ένα δέντρο με ένα κοκκινοπούλι φωλιασμένο στα φυλλώματά του. Το κόκκινο χρώμα του πουλιού συμβολίζει την οργή και την εχθροπάθεια· δείχνει πως ο καρκίνος έχει αρχίσει να αναπτύσσεται». Σ’ αυτή την περίπτωση ενθαρρύνει τον ασθενή να χρησιμοποιήσει σύμβολα, αλλά για να είναι αποτελεσματική η αλλαγή, πρέπει να αντανακλά μια μεταβολή στην αυτοπεποίθηση του ασθενή. Δεν του λέει, «είναι σφάλμα σου που είσαι άρρωστος», αλλά «ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τη ζωή σου παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση και στην ανάπτυξη του καρκίνου». ν
«Νιώσε τη δύναμη να πλημμυρίζει κάθε κύτταρο και κάθε μόριο του κορμιού σου. Ο εχθρός μπορεί να φαίνεται τρομακτικός, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα ψοφοδεές και αδύναμο πλάσμα».
ν
Το πορτρέτο ενός καρκινοπαθή
Για τον δρα Σίμοντον ο καρκίνος είναι συχνά μια ένδειξη των προβλημάτων που υπάρχουν σε κάποιον άλλο τομέα της ζωής του ατόμου. Προβλήματα από στρες συσσωρεύονται και επιδεινώνονται έναν χρόνο πριν από την εκδήλωση της ασθένειας.
Φυσικά ο καθένας νιώθει στρες στην καθημερινή του ζωή, γιατί λοιπόν ειδικά οι καρκινοπαθείς επηρεάζονται από αυτό; Σύμφωνα με τον δρα Σίμοντον, «ο καρκινοπαθής αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα με μια βαθιά αίσθηση απελπισίας και εγκατάλειψης».
Ο ψυχολόγος Λόρενς Λεσάν ισχυρίζεται πως ανακάλυψε ένα κοινό πρότυπο συμπεριφοράς μεταξύ των καρκινοπαθών. Βασιζόμενος σε χιλιάδες περιπτώσεις που μελέτησε, μας περιγράφει την προσωπικότητα του καρκινοπαθή ως εξής: «Σαν παιδί παραμελημένο, απομονωμένο, χωρίς στενές σχέσεις με άλλους ανθρώπους και ειδικά με τους γονείς του. Σαν νέος ήταν προσκολλημένος σε ένα άτομο ή σε ένα επάγγελμα και διοχέτευε εκεί όλη του τη ζωτικότητα. Αν τύχει να χάσει αυτό το άτομο ή αναγκαστεί να εγκαταλείψει το επάγγελμά του, τότε μένει μετέωρος και νιώθει μεγάλη απελπισία, η οποία γρήγορα απωθείται στο υποσυνείδητο. Μέσα σε δυο χρόνια, εμφανίζεται ο καρκίνος».
Η δρ Καρολάιν Τόμας, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, ανακάλυψε ότι η προσωπικότητα ενός μελλοντικού καρκινοπαθή είναι ταυτόσημη με την προσωπικότητα ενός ατόμου που καταλήγει να διαπράξει αυτοκτονία.
Η δρ Τόμας μελέτησε τα ιστορικά 1.337 γιατρών που αποφοίτησαν ανάμεσα στα 1948 και 1964 από την Ιατρική Σχολή Τζονς Χόπκινς και σύγκρινε τον τρόπο της ζωής στα φοιτητικά τους χρόνια με το ιατρικό ιστορικό της μεταγενέστερης ζωής τους. Αυτή η μελέτη είναι σημαντική, γιατί παρακολουθήθηκε ο ψυχολογικός ρυθμός για 23 ολόκληρα χρόνια, πριν εκδηλωθεί σε μερικούς από τους 1.337 γιατρούς η καρκινική νεοπλασία.
Οι γιατροί που αργότερα έπαθαν καρκίνο ή αυτοκτόνησαν, πράγματι βρίσκονταν σε ψυχολογική απόσταση από τους γονείς τους, κάτι που δεν συνέβαινε με εκείνους που παρουσίασαν καρδιοπάθεια, υπέρταση ή άλλες μικρότερες ασθένειες. Σύμφωνα με τη «θεωρεία της εποπτείας», που είναι γενικά δεχτή από την ιατρική κοινότητα, τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται περιοδικά στο σώμα, αλλά συνήθως καταστρέφονται από τα λευκά αιμοσφαίρια. Όμως όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενίζει από λήψη φαρμάκων ή από έντονο στρες, τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται και αναπαράγονται ραγδαία.
Μπορούν οι ψυχολογικοί παράγοντες να επηρεάσουν τη φυσιολογική αντίδραση του σώματος ενάντια στα καρκινικά κύτταρα; Πώς οι παράξενες μάχες που οραματίζεται ο ασθενής να συμβαίνουν στο σώμα του, αναγκάζουν τον καρκίνο να υποχωρήσει; Ίσως ο ίδιος ο οραματισμός να πετυχαίνεται μέσω βιο-ανάδρασης. Άλλωστε εκείνοι που χρησιμοποιούν τη βιο-ανάδραση για να αλλάξουν την εσωτερική τους κατάσταση, το πετυχαίνουν μέσω του οραματισμού.
Ο δρ Έρικ Πέπερ, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, αναφέρει την περίπτωση μιας γυναίκας που έπασχε από καρδιακή αρρυθμία και κατάφερνε να αποκαθιστά το σφυγμό της, οραματιζόμενη ένα μικρό κορίτσι που έκανε κούνια πέρα-δώθε ρυθμικά. Μια άλλη γυναίκα που είχε πρόβλημα με τα έντερα, μπορούσε να αυξάνει τη ροή του αίματος στα έντερα και να τα χαλαρώνει, οραματιζόμενη ότι τυλίγει ένα ζεστό μάλλινο ρούχο γύρω από την κοιλιά της. Είναι τόσο ακριβής ο έλεγχος μέσω βιο-ανάδρασης, ώστε μερικοί μπορούν να ελέγχουν τη διέγερση κάθε ξεχωριστού νευρικού κυττάρου με τέτοια επιτυχία ώστε να το χρησιμοποιήσουν για να παίξουν μουσική μέσω μιας ειδικής συσκευής! ν
Ελέγξτε το σώμα και θεραπεύστε το
Ο καθηγητής Zίγκελ έχει πεισθεί ότι ο καρκίνος εκδηλώνεται σαν αποτέλεσμα «αρνητικής βιο-ανάδρασης». Όταν έχετε συναισθηματικό στρες, χωρίς να το θέλετε ευαισθητοποιείτε ένα ιδιαίτερο μέρος του σώματος, και εκεί εκδηλώνεται ο καρκίνος. Με την ίδια μέθοδο μπορείτε μέσω βιο-ανάδρασης να το ουδετεροποιήσετε.
Ο δρ Γκάσμπεργκ, γυναικολόγος του Ιατρικού Κέντρου Όρος Σινά της Νέας Υόρκης λέει: «H ψυχολογική στάση του ατόμου απέναντι στην ασθένεια μπορεί να το βοηθήσει να διατηρήσει την υγεία του. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό. Η δυναμικότητα, το θάρρος, ο ρεαλισμός και η αισιόδοξη στάση βοηθούν το άτομο σε κάθε ασθένεια, ακόμα και στον καρκίνο».
Θα δεχτεί άραγε η επίσημη ιατρική αυτές τις ανορθόδοξες θεραπευτικές μεθόδους; Tο ιατρικό κατεστημένο πιστεύει ότι τέτοιες απόψεις προσβάλλουν τη σοβαρότητά του. Εξαιτίας αυτού, πολλές αξιόλογες ιδέες «έμεναν για χρόνια στο ράφι». Ο διάσημος βιολόγος και ερευνητής Γεώργιος Παπανικολάου πάλεψε 25 ολόκληρα χρόνια προσπαθώντας να πείσει τους συναδέλφους του να δεχτούν το τεστ που φέρει το όνομά του. H επιτυχία τελικά ήρθε, επειδή οι ασθενείς ζητούσαν μαζικά να υποβληθούν στο “τεστ Παπανικολάου”. «Αν μερικοί γιατροί αποφάσιζαν να μιλήσουν, θα άλλαζαν πολλά» λέει ο καθηγητής Ζίγκελ.