Campi Flegrei: Ένα υπερηφαίστειο κοντά στην Πομπηία
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Posted by Youmagazine Staff
Οι κάτοικοι γύρω από την Πομπηία απειλούνται από ηφαιστειακή έκρηξη για άλλη μια φορά, μόνο που τώρα η έκρηξη θα είναι μυθικών διαστάσεων!
Ηφαιστειακή τέφρα εκτινάσσεται στον ουρανό από την έκρηξη του ηφαιστείου Πουγιέχουε στη Νότια Χιλή, στις 5 Ιουνίου 2011. Το ηφαίστειο εξερράγη για πρώτη φορά ύστερα από μισό αιώνα. Το νέφος της τέφρας έφτασε μέχρι την Αργεντινή. Σύμφωνα με την Εθνική Γεωλογική Υπηρεσία, η έκρηξη δημιούργησε επίσης μια στήλη αερίων ύψους 10 χιλιομέτρων, καθώς και έντονη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή. Πηγή: News Media
v
Η ΕΚΡΗΞΗ του Βεζούβιου κοντά στη Νάπολη της Ιταλίας το 79 μ.Χ. σκότωσε χιλιάδες κατοίκους της Πομπηίας και παραμένει μέχρι σήμερα η πιο τραγική ηφαιστειακή έκρηξη στη γνωστή ιστορία. Αλλά οι επιστήμονες λένε ότι υπάρχει ένα νέο «υπερηφαίστειο» στην ίδια περιοχή, από το οποίο, αν ενεργοποιηθεί, θα κινδυνεύσουν εκατομμύρια άνθρωποι.
Όπως ανέφερε στο πρακτορείο Reuters ο Τζουζέπε Ντε Νατάλι, επικεφαλής του έργου γεώτρησης στην περιοχή, η έκρηξη από ένα τέτοιο ηφαίστειο μπορεί να συγκριθεί μόνο με την πρόσκρουση στη Γη ενός μετεωρίτη. Η γεώτρηση αποσκοπεί στην εύρεση λιωμένης καλδέρας. Μια καλδέρα, ή «καζάνι», σχηματίζεται από την καθίζηση του εδάφους ύστερα από μια ηφαιστειακή έκρηξη. Η κοιλότητα που σχηματίζεται, μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνη με έναν ηφαιστειακό κώνο, εκτοξεύοντας τεράστιες ποσότητες από μάγμα και τέφρα στον αέρα.
Μια καλδέρα βρίσκεται στο Campi Flegrei (φλεγόμενες πεδιάδες) κοντά τη Νάπολι. Το πάρκο πήρε το όνομά του από την ελληνική λέξη «φλόγα» και αποτελεί σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο.
Στην περιοχή γύρω από το πάρκο κατοικούν πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι. «Αυτός είναι και ο λόγος που το Campi Flegrei πρέπει οπωσδήποτε να ερευνηθεί», υποστηρίζει ο Ντε Νατάλι.
Οι έρευνες χρηματοδοτούνται από το Διεθνές Πρόγραμμα Επιστημονικών Γεωτρήσεων και οι επιστήμονες έχουν άδεια για διάνοιξη οπής 3,5 χιλιομέτρων στο κέντρο της καλδέρας, όπου βρίσκεται ένα τεράστιο σπήλαιο λιωμένου βράχου. Όταν φτάσουν στην αίθουσα αυτή, σχεδιάζουν να τοποθετήσουν ένα σύστημα παρακολούθησης για έγκαιρη προειδοποίηση μιας πιθανής έκρηξης.
ν
Δεξιά, ο Βεζούβιος που κατέστρεψε στην Πομπηία και αριστερά, το υπερηφαίστειο Campi Flegrei δίπλα στη Νάπολη. Πηγή: News Media
ν
«Μερικές από τις γύρω περιοχές και κυρίως το ίδιο το Campi Flegrei είναι πυκνοκατοικημένες και επομένως ακόμη και μικρές εκρήξεις μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για τον πληθυσμό», λέει ο Ντε Νατάλι από το παρατηρητήριο του Βεζούβιου του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας.
Τα αρχικά στάδια των γεωτρήσεων έχουν ήδη εμφανίσει κάποια επιστημονικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων δειγμάτων ηφαιστειακού βράχου από μια μεγάλη έκρηξη που σημειώθηκε 15.000 χρόνια πριν.
ν
Τι είναι ένα υπερηφαίστειο
Από τεχνικής άποψης, ένα υπερηφαίστειο έχει δείκτη εκρηκτικότητας 7 ή 8. Συγκριτικά, το ηφαίστειο του όρους της Αγίας Ελένης, στην πολιτεία Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, έχει δείκτη εκρηκτικότητας 5.
Η γνωστή μας Αίτνα, που εκρήγνυται συχνά-πυκνά, έχει δείκτη εκρηκτικότητας 2.
Ένα υπερηφαίστειο είναι ικανό να παράγει έκρηξη με ποσότητα ηφαιστειακού υλικού πάνω από 200 κυβικά χιλιόμετρα. Ένα συνηθισμένο ηφαίστειο, όπως της Αγίας Ελένης, παράγει μόνο 1,2 κυβικά χιλιόμετρα.
Τέτοιο παράδειγμα είναι το υπερηφαίστειο της λίμνης Τόμπα, στη Βόρεια Σουμάτρα στην Ινδονησία. Όταν εξερράγη στο παρελθόν, παρήγαγε έκρηξη 2.800 κυβικών χιλιομέτρων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ηφαιστειακός χειμώνας που σκότωσε περίπου το 60% του τότε ανθρώπινου πληθυσμού. Η έκρηξη αυτή συνέβη πριν από 69.000 με 77.000 χρόνια και είχε δείκτη εκρηκτικότητας 8.
ν
Το Ποτσουόλι (ιταλικά: Pozzuoli, αρχαία ελληνικά: Ποτίολοι) είναι πόλη και δήμος στην επαρχία της Νάπολης, στην Καμπανία, κοντά στις Βαΐες. Το υπερηφαίστειο βρίσκεται στον Κόλπο της Νάπολης και είναι υποθαλάσσιο. Image: Valentina Viaggi
v
Σκεφτείτε ότι το υπερηφαίστειο της λίμνης Τόμπα δεν είναι καν το πιο ισχυρό από τα γνωστά υπερηφαίστεια. Μια έκρηξή του, ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει εξαφανίσεις ειδών, να αλλάξει το κλίμα της γης και να καταστήσει κυριολεκτικά αγνώριστη την τοπογραφία εκτεταμένων περιοχών.
Με άλλα λόγια, ένα υπερηφαίστειο μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμες ζημιές τέτοιες που δεν μπορεί να προκαλέσει κανένα από τα όπλα που έχει εφεύρει ο άνθρωπος.
Σε σχέση με μια πυρηνική βόμβα, ένα απλό ηφαίστειο επιφέρει περισσότερο εκτεταμένες και μόνιμες βλάβες. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Αγίας Ελένης το 1980 ήταν περίπου ισοδύναμη με 400 μεγατόνους (η μεγαλύτερη πυρηνική βόμβα που εξερράγη ποτέ στη γη ήταν περίπου 50 μεγατόνων). Και το ηφαίστειο της Αγίας Ελένης δεν είναι καν υπερηφαίστειο!
Αλλά ενώ η ενέργεια που απελευθερώνεται από ένα υπερηφαίστειο είναι μεγαλύτερη από οποιοδήποτε πυρηνικό όπλο, δεν είναι αυτή που προκαλεί τις εκτεταμένες καταστροφές.
Ηφαίστεια και υπερηφαίστεια δεν απελευθερώνουν τεράστιες ποσότητες ραδιενεργού υλικού, προσθέτουν όμως τέτοιες ποσότητες υλικού σε μεγάλο υψόμετρο στην ατμόσφαιρα, ώστε διαταράσσεται ο κύκλος ανάπτυξης της ζωής.
Από τα γνωστά υπερηφαίστεια, πέντε βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, δύο στη Νέα Ζηλανδία και από ένα στη Σουμάτρα της Ινδονησίας, στη Χιλή και στην Αργεντινή. Στα δέκα γνωστά υπερηφαίστεια, προστίθεται τώρα το φοβερό υπερηφαίστειο της Πομπηίας που αποτελεί απειλή για ολόκληρη την Ευρώπη.
ν
