Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την ύπαρξη της Αμερικής
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Posted by Youmagazine Staff
Έκθεση στο Μανχάταν, με αρχαίους ελληνικούς και ρωμαϊκούς χάρτες, αποκαλύπτει ότι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν για την ύπαρξη της Αμερικής.
Χάρτης του 1487 από τη λατινική μετάφραση της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου, που περιέχει τους ανέμους και την πρωτοποριακή για την εποχή προοπτική της επιφάνειας της Γης. Image: Supplied
ν
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ο άνθρωπος φτάσει στο Διάστημα για να παρατηρήσει τη Γη από μακριά, Έλληνες και Ρωμαίοι προσπάθησαν να συνειδητοποιήσουν το σχήμα και το μέγεθος του κόσμου. Οι προσεγγίσεις τους υπήρξαν διαφορετικές: οι Έλληνες μέτρησαν τον κόσμο με βάση τα άστρα, ενώ οι Ρωμαίοι με βάση τις χιλιομετρικές αποστάσεις των οδών τους.
Η έκθεση, που διοργανώνεται στο Institute for the Study of the Ancient World της Νέας Υόρκης, άνοιξε τις πύλες της την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2013 και θα διαρκέσει έως τις 5 Ιανουαρίου 2014.
Σε αυτή, ο κόσμος του Έλληνα γεωγράφου Στράβωνα (64 π.X.-24 μ.Χ.) ξεδιπλώνεται μπροστά στον επισκέπτη και αποδεικνύεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν για την ύπαρξη ηπείρου στους Αντίποδες της Γης.
«Η έκθεση επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς οι αρχαίοι αντιλαμβάνονταν τον χώρο και πώς τον απεικόνιζαν. Η γεωγραφία δεν είναι μόνο χάρτες, αξίζει να εξετάσουμε τη διανοητική διεργασία πίσω από αυτούς», λέει η Ρομπέρτα Κιμ, επικεφαλής της έκθεσης.
Ο Στράβων είναι ο πρώτος που με τα “Γεωγραφικά” του δημιούργησε τον πρώτο Παγκόσμιο Γεωγραφικό Άτλαντα, έργο ακριβές και ποιοτικό. Πριν από αυτόν, οι ανακαλύψεις του Αριστοτέλη στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα γύρω από τις σεληνιακές εκλείψεις και τον ορίζοντα, προσφέρουν τις πρώτες ενδείξεις για τη σφαιρικότητα της Γης.
Ο Ερατοσθένης (276-194 π.Χ.), που εργαζόταν στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, είναι αυτός που υπολόγισε το μέγεθος της Γης και κατασκεύασε ένα σύστημα συντεταγμένων με παράλληλους και μεσημβρινούς όπως το σημερινό.
ν
Ο Ερατοσθένης γνώριζε ότι η γη είναι σφαιρική και έκανε την πρώτη τεκμηριωμένη μέτρηση της περιφέρειας της Γης. Image: Supplied
ν
Η Γη είναι σφαιρική
Ο Ερατοσθένης γνώριζε ότι η Γη είναι σφαιρική και υπολόγισε την περιφέρειά της σε 252.000 στάδια. Δεν ξέρουμε όμως την ακρίβεια της μέτρησης, καθώς δεν ξέρουμε ποιο είδος σταδίου χρησιμοποίησε. Αν πάντως χρησιμοποίησε το οδοιπορικό στάδιο (157,50 μέτρα) τότε την υπολόγισε σε 39.690 χιλιόμετρα που είναι αρκετά καλός υπολογισμός, με δεδομένο ότι σήμερα υπολογίζεται σε 40.007,86 χιλιόμετρα.
Οι Έλληνες εντόπισαν τον Αρκτικό Κύκλο, το βόρειο εύκρατο ημισφαίριο, τον τροπικό του Καρκίνου και τον Νότιο Πόλο.
Ο σημαντικότερος πάντως από τους Έλληνες γεωγράφους είναι ο περίφημος Κλαύδιος Πτολεμαίος, ερευνητής στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. το έργο του οποίου παραμένει ακόμη και στις μέρες μας αξεπέραστο. Δύο από τα συγγράμματά του, ένα περί αστρονομίας και ένα για τη γεωγραφία, μεταφράστηκαν στα λατινικά τον Μεσαίωνα, επηρεάζοντας καθοριστικά τη μετέπειτα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα.
ν
Αντίποδες = Αμερική
Η Γεωγραφία του Πτολεμαίου προσφέρει πλήθος στοιχείων για αρχαίους τόπους και πόλεις και επέτρεψε στους χαρτογράφους του Μεσαίωνα να (ξανα)σχεδιάσουν τον πρώτο σχεδόν σύγχρονο χάρτη.
Η χαρτογραφική μέθοδος του Πτολεμαίου, γνωστή και ως Mappa Mundi (Παγκόσμιος Χάρτης), έγινε ο κανόνας για τους επόμενους δύο αιώνες. Οι χάρτες αυτοί ήταν διακοσμημένοι με τα σύμβολα των οκτώ ανέμων, καθώς και με σύμβολα που παρέπεμπαν στα πέντε θεμελιώδη στοιχεία του Αριστοτέλη: τη φωτιά, τη γη, το νερό, τον αέρα και τον αιθέρα.
Να σημειωθεί ότι όσοι από τους αρχαίους επιστήμονες και γεωγράφους δέχονταν την σφαιρικότητα της Γης, γνώριζαν για την ύπαρξη μιας αντίθετης διαμετρικά διακείμενης ηπείρου, την οποία ονόμαζαν “Αντίποδες της Γης”.
Η ήπειρος αυτή ήταν η Αμερική, την οποία ο Πλάτωνας στα έργα του Τίμαιος και Κριτίας αποκαλεί «Ατλαντίδα». Η μυθική δηλαδή Ατλαντίδα ήταν στην πραγματικότητα η αμερικανική ήπειρος. Ο Πλάτωνας μιλάει με σαφήνεια, λέγοντας ότι υπάρχει μια ήπειρος απέναντι από την Ευρώπη, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
ν
ν
Για τους Αντίποδες είχε γράψει εκτενώς ο στωικός φιλόσοφος Κράτης από την Μαλλό της Κιλικίας, τον δεύτερο αιώνα π.Χ. Ο Κράτης ήταν από τους πρώτους που κατασκεύασε υδρόγειο σφαίρα, με σημειωμένη την ήπειρο που αποκαλούσε Αντίποδες (σχέδιο επάνω).
Αυτό και το γεγονός ότι ο Πτολεμαίος αντί να διατηρήσει την ακριβή εκτίμηση του Ερατοσθένη για το μέγεθος της Γης, προτίμησε τη δική του, πολύ μικρότερη εκδοχή, ενθάρρυναν τον Χριστόφορο Κολόμβο στην επιδίωξή του να ταξιδέψει προς δυσμάς αναζητώντας τη μυστηριώδη ήπειρο.
ν
Το μυστήριο του ανανά
Το Palazzo Massimo alle Terme, κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό Termini στη Ρώμη, στεγάζει μια από τις σημαντικότερες συλλογές του κλασικού κόσμου. Στον δεύτερο όροφο του μουσείου, στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στις αρχαίες ρωμαϊκές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, μπορείτε να βρείτε κάτι πολύ περίεργο κρυμμένο σε ένα συνηθισμένο μωσαϊκό δάπεδο.
Αυτό το ψηφιδωτό που χρονολογείται από τις αρχές του 1ου αι. π.Χ., απεικονίζει διάφορα είδη διατροφής. Στην κορυφή της σκηνής, ένα καλάθι φρούτων είναι γεμάτο με σύκα, σταφύλια, ρόδια και… έναν ανανά!
ν
Τρεις απεικονίσεις ανανά από τη ρωμαϊκή εποχή. Το αγαλματίδιο αριστερά είναι του 3ου αιώνα μ.Χ. και τώρα βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας της Γενεύης. Στην κορυφή, τοιχογραφία από την Casa dell’Efebo της Πομπηίας και κάτω ένα μωσαϊκό της εποχής του Αυγούστου, τώρα στο παλάτσο Massimo, τη νέα πτέρυγα του Εθνικού Μουσείου της Ρώμης. Image: Supplied
ν
Η παρουσία αυτού του τροπικού φρούτου (Ananas comosus) προβληματίζει τους ιστορικούς επειδή το φυτό είναι ιθαγενές της Νότιας Αμερικής και δεν εισήχθη στην Ευρώπη παρά μετά το 1492 και την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Επομένως, πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής, οι Ευρωπαίοι δεν μπορούσαν να γνωρίζουν τον ανανά. Ή μήπως μπορούσαν;
Όπως λέει ο Ιταλός φυσικός και φιλόλογος Λούτσιο Ρούσο (Lucio Russo), ο οποίος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο “Tor Vergata” της Ρώμης, δεν λείπουν οι αποδείξεις ότι η αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την ύπαρξη της Αμερικής.
Υπάρχουν κείμενα των Μάγια που μιλούν για «ξένους» που τους επισκέφθηκαν από μια μακρινή ήπειρο. Απλώς επικράτησε το δόγμα ότι κάθε προηγούμενος πολιτισμός είναι πιο ανεξέλικτος από τον επόμενο, ενώ είναι γνωστό ότι οι πολιτισμοί κάνουν κύκλους με αποτέλεσμα προχωρημένες γνώσεις να χάνονται και να ανακαλύπτονται ξανά μετά από αιώνες ή χιλιετίες.
ν
How The Ancient Greeks Proved Earth Wasn’t Flat 2,200 Years Ago | Science Insider
ν
ν
