Η απώλεια της ψυχής αιτία πολλών ασθενειών
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Ανδρέα Τσάκαλη
Ο λόγος για τον οποίο διαταράσσεται η ψυχική ή σωματική υγεία και ποιες μέθοδοι υπάρχουν για την αποκατάσταση της ψυχικής πληρότητας.
v
ΨΥΧΗ είναι η δύναμη που δίνει στο σώμα ζωή, και όταν χωριστεί από αυτό, το μεν σώμα παύει από του να είναι σώμα και μετατρέπεται σε πτώμα, η δε ψυχή που το κινούσε και που έδινε στην ύλη του σώματος μορφή, αφίπταται στον Άδη. Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτουν οι ακόλουθοι στίχοι του Ομήρου, σχετικά με τον θάνατο του Έκτορα:
Ψυχή δ’ εκ ρεθέων πταμένη Αϊδόσδε βεβήκειν
ον πότμον γοόωσα, λιπούσ’ ανδρότητα και ήβην.
Πέταξε από τα μέλη η ψυχή και στον Άδη επήγε∙
και πικρά έκλαιγε για την κακή της τη μοίρα,
παλληκαριά πίσω αφήνοντας και νιάτα.
Η ψυχή λοιπόν είναι η ζωτική αρχή ή πνοή της ζωής, την οποία όλοι οι οργανισμοί, ακόμη και τα πρωτόζωα, μοιράζονται με τον άνθρωπο, στον άνθρωπο όμως γίνεται έλλογη με την προσθήκη του νου. Και χωρίζεται σε τρία μέρη: στο λογικό μέρος της ψυχής, στο θυμοειδές, αυτό που μας κάνει φιλόδοξους και ορμητικούς, και στο επιθυμητικό, στο σώμα δηλαδή των ενστίκτων και των επιθυμιών.
Όταν η ψυχή είναι παρούσα, το αποτέλεσμα είναι η ψυχική πληρότητα και η ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ανθρώπου. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις κατά τις οποίες η ψυχή αποσπάται από το σώμα, είτε οριστικά είτε αποσύροντας τη συνείδησή της. Στην πρώτη περίπτωση επακολουθεί ο θάνατος, ενώ στη δεύτερη το αποτέλεσμα είναι οι ανίατες μορφές ψυχώσεων ή τρέλας.
Υπάρχουν όμως και άλλες μορφές ψυχικής απώλειας, όπου η ψυχή αποσύρεται μερικώς, με αποτέλεσμα τη μεγάλη απώλεια ενέργειας και δύναμης. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως «απώλεια της ψυχής» ή ενεργειακή εξάντληση και είναι η σπουδαιότερη αιτία πολλών και σοβαρών ασθενειών.
Συμπτώματα «απώλειας της ψυχής» είναι η κατάθλιψη, η απάθεια, η ανυπαρξία σκοπού στη ζωή και η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
v
Όταν η ψυχή αποχωρεί
Η κατάθλιψη και το αίσθημα της λύπης έχουν σαν αποτέλεσμα την υπολειτουργία του ανοσολογικού μηχανισμού, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο δημιουργίας καρκίνου σε επιρρεπείς στην ασθένεια οργανισμούς. Το σώμα, καθώς το ανοσοποιητικό του σύστημα λειτουργεί στα πιο χαμηλά του επίπεδα, αδυνατεί να εντοπίσει την εισβολή καρκινικών κυττάρων. Τα κύτταρα T και τα λεμφοκύτταρα (τα μαχητικά κύτταρα T) καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα μέσω της περιπόλου που πραγματοποιείται από τον ανοσολογικό μηχανισμό του οργανισμού. Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να εντοπίσει τα μικρόβια, του ιούς και τα καρκινικά κύτταρα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα λεμφοκύτταρα, για έναν άγνωστο λόγο, παράγουν αντισώματα κατά των κυτταρικών πρωτεϊνών, των οργάνων και του DNA, λειτουργούν δηλαδή ενάντια στον οργανισμό. Παρόμοιο μηχανισμό, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται ενάντια στον ίδιο τον οργανισμό, συναντάμε στις ασθένειες της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, στη σκλήρωση κατά πλάκας, στη βαριά μυασθένεια, στο λύκο, στη θυροειδίτιδα, στη δυσλειτουργία των επινεφριδίων και στο πρώιμο στάδιο του διαβήτη.
Επίσης η βαριά μυασθένεια, που προσβάλλει τις νευρομυικές διακλαδώσεις, είναι βαθιά συνδεδεμένη με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Από την άλλη μεριά, η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και η καταστολή της δραστηριότητας των μαχητικών κυττάρων T αφήνουν το σώμα έκθετο σε μια σειρά ιογενών παθήσεων που κυμαίνονται από τη φυματίωση έως τον ιό του AIDS.
v
Γιατί συμβαίνει αυτή η απώλεια;
Αυτή η ενεργειακή εξάντληση μάς δημιουργεί το έντονο αίσθημα ότι έχουμε αποχωριστεί από το σώμα μας, από τις σχέσεις μας, από το περιβάλλον μας, από την ίδια τη ζωή μας. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε δοκιμάσει κάτι τέτοιο σε κάποιο βαθμό.
Αν είμαστε τυχεροί, το ψυχικό μέρος που έχουμε χάσει επανέρχεται γρήγορα μετά τον αποχωρισμό – αλλά δεν είμαστε πάντα τόσο τυχεροί. Μερικές φορές δεν μπορεί να βρεθεί ο δρόμος της επιστροφής.
Πώς και γιατί συμβαίνει αυτό; Συμβαίνει όταν έχουμε μια τραυματική εμπειρία ή βιώνουμε επί μακρόν μια κατάσταση που είναι για μας ανυπόφορη (όπως στις μέρες μας η παρατεταμένη ανεργία).
Δυστυχώς οι τραυματικές εμπειρίες και οι ανυπόφορες καταστάσεις προκαλούνται συχνά στην κοινωνία μας και στην πραγματικότητα τις αντιμετωπίζουμε από την παιδική ηλικία και καμιά φορά ακόμα και πριν γεννηθούμε!
Για παράδειγμα, όλοι έχουμε για παιδιά που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ή βασανισμούς ακόμα και από τους ίδιους τους γονείς τους. Η καταπιεστική εκπαίδευση ή η αναγκαστική εργασία μπορούν επίσης να προκαλέσουν την απώλεια της ψυχής.
Υπάρχουν, λοιπόν, πολλοί λόγοι για την απώλεια της ψυχής και συχνά χρησιμοποιούμε κοινές εκφράσεις στη γλώσσα μας που απεικονίζουν αυτή τη διάθεση. Για παράδειγμα, στο θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου («Όταν πέθανε ο άντρας μου, αισθάνθηκα ότι ένα κομμάτι της ψυχής μου με εγκατέλειψε»), σε ένα ατύχημα («Στ’ αλήθεια, είδα το Χάρο με τα μάτια μου!»), σε φυσική ή ψυχική βία («Ξεπέρασα τα όρια της αντοχής μου»), στην περίπτωση διαζυγίου ή τερματισμού μιας πολύ δυνατής σχέσης («Μου ράγισε την καρδιά»).
Σε περίπτωση μεγάλης λύπης λέμε: «Θα προτιμούσα να είχα πεθάνει» και σε ένα βίαιο σοκ ή οργή περιγράφουμε την κατάστασή μας λέγοντας: «Ήμουν εκτός εαυτού».
v
v
Επαναφέροντας το απωλεσθέν τμήμα
Αυτοί είναι μερικοί από τους τρόπους που συμβαίνει η απώλεια της ψυχής. Στο βιβλίο Αποκατάσταση: η θεραπεία του τεμαχισμένου εαυτού, η Σάντρα Ίνγκερμαν λέει πως η πραγματική αιτία είναι γενικά η ανάγκη για επιβίωση.
Όλοι έχουμε τα όριά μας, αλλά τι συμβαίνει όταν τα ξεπερνάμε, όταν στριμωχνόμαστε υπερβολικά; Τότε έρχεται η ώρα για δράση ή μάλλον για αντίδραση. Όμως μερικές φορές, ιδιαίτερα όταν είμαστε σε αδύναμη θέση, αυτό είναι αδύνατο. Στην περίπτωση αυτή, εκείνο το μέρος της ψυχής μας που αντιδρά πιο πολύ στην απαράδεκτη κατάσταση, νιώθει πως είναι καλύτερα να μας εγκαταλείψει και για λόγους δικής του επιβίωσης και για την επιβίωση του οργανισμού ως συνόλου.
Ένα άλλο είδος απώλειας της ψυχής μπορεί να έχουμε όταν δίνουμε ένα κομμάτι της σε μια μάταιη προσπάθεια να διατηρήσουμε μια σχέση ή μια επαφή με κάποιο πρόσωπο.
Η Ίνγκερμαν αναφέρει την περίπτωση μιας κοπέλας της οποίας ο πατέρας είχε πεθάνει όταν αυτή ήταν δεκαεπτά ετών. Από τη λύπη της είχε χάσει σχεδόν το μυαλό της. Η θεία της, σε μια προσπάθεια να την ανακουφίσει, της πρότεινε να βάλει μια φωτογραφία της στην τσέπη του πατέρα της, το βράδυ που ξενυχτούσαν τον νεκρό, για να είναι πάντα μαζί του. Αυτή το έκανε και έχασε ένα κομμάτι της ψυχής της.
«Η τραγωδία ήταν διπλή», γράφει η Ίνγκερμαν, «αφού το φορτίο της αγάπης της εμπόδιζε επίσης την ψυχή του πατέρα της να προχωρήσει στο δρόμο της. Αυτή ήταν η κατάσταση μέχρι τη στιγμή που ανέλαβα τη θεραπεία της κοπέλας και μπόρεσα να απαλλάξω τον νεκρό από το ανώφελο συναισθηματικό φορτίο της κόρης του».
Μια άλλη κοπέλα έχασε την πληρότητα του εαυτού της, καθώς αφοσιώθηκε αρκετά χρόνια στον άρρωστο πατέρα της, ο οποίος έπασχε από καρκίνο. Το έκανε θυσιάζοντας σπουδές, γάμο και κάθε άλλη κοινωνική σχέση. Σε μια μάταιη προσπάθεια να τον σώσει, του αφιέρωσε τα νιάτα και την ικμάδα της, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα εκτός από την απώλεια μέρους της ψυχής της, πράγμα που της δημιούργησε πολλά ψυχολογικά προβλήματα και εθισμό σε υπνωτικές ουσίες.
Μια τρίτη περίπτωση είναι αυτή μιας κοπέλας που είχε δεσμό με έναν άντρα, τον οποίο σχεδίαζε να παντρευτεί, εκείνος όμως κάποια στιγμή την εγκατέλειψε. Δεκαπέντε χρόνια μετά, η κοπέλα εξακολουθούσε να τον περιμένει, έχοντας την ελπίδα ότι θα ξαναγύριζε κοντά της. (Εκείνος στο μεταξύ είχε παντρευτεί και είχε δημιουργήσει οικογένεια). Δεν έκανε ποτέ σχέση με άλλον άνδρα και με τον καιρό απέκτησε πολλά ψυχολογικά προβλήματα με δυσάρεστες επιπτώσεις στον κοινωνικό και επαγγελματικό τομέα.
v
Τρεις τεχνικές επιστροφής
Οι περιπτώσεις είναι άπειρες και οι αιτίες πολλές. Πόσο συχνά δεν ακούμε τη φράση «έχω χάσει τον εαυτό μου»; Όταν φτάνουμε σε ένα σημείο στη ζωή μας όπου συνειδητοποιούμε ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά, συχνά δεν ξέρουμε από πού να ξεκινήσουμε. Μπορούμε, όμως, ανάλογα με την περίπτωση, να δοκιμάσουμε μια από τις τρεις τεχνικές που ακολουθούν.
α) Κόψιμο δεσμού και ενασχόληση με κάτι άλλο. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται σε περιπτώσεις ανεκπλήρωτου έρωτα ή όταν αισθανόμαστε τη σχέση με κάποιο άλλο άτομο να μας βαραίνει. Φέρνουμε στο νου μας την εικόνα του άλλου προσώπου και παρατηρούμε τα ενεργειακά “νήματα” που μας συνδέουν με αυτό. Αρχίζουμε και αποσύρουμε ένα-ένα τα δικά μας, έως ότου επιστρέψουν όλα πίσω. Τελεσιδικούμε αν φανταστούμε ότι κρατάμε ένα ψαλίδι και αρχίσουμε νοερά να κόβουμε με αυτό τα αόρατα, πλην υπαρκτά δεσμά. Στρέφοντας το ενδιαφέρον και την προσοχή μας σε μια ενασχόληση ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο ολοκληρώνουμε την διαδικασία.
β) Ενθύμηση του αρχικού εαυτού. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται στις περιπτώσεις εκείνες που έχουμε καταναλώσει υπερβολική ενέργεια για τη στήριξη και την αρωγή ενός άλλου προσώπου. Εδώ κάνουμε μια ανασκόπηση όλων όσων συνέβησαν από την αρχή, με σκοπό να συνειδητοποιήσουμε τους λόγους που μας έσπρωξαν σ’ αυτή την ενέργεια. Στη συνέχεια, γυρίζουμε το ρολόι του χρόνου πίσω και προσπαθούμε να θυμηθούμε πώς ήμασταν πριν ξεκινήσει η όλη ιστορία και να συνδεθούμε με τον εαυτό μας τότε που ήταν πλήρης.
γ) Αγάπη στη θέση της απόρριψης ή της αποστροφής. Η τεχνική αυτή είναι χρήσιμη και απελευθερωτική στις περιπτώσεις που έχουμε πληγωθεί βαθιά από τις πράξεις ενός κοντινού μας προσώπου και οι ελπίδες μας έχουν διαψευσθεί. Είτε διατηρήσουμε τη σχέση μαζί του είτε χωρίσουμε, καλό είναι τη θέση του μίσους, της αντιπάθειας ή της αποστροφής να την πάρει η αγάπη και η συμπάθεια, όσο κι αν έχουμε πληγωθεί.
© 2014 Youmagazine.gr
