Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τον Πλούτωνα από τόσο κοντά χάρη στο διαστημόπλοιο New Horizons της NASA. Πώς θα ήταν να περπατήσετε στην επιφάνεια του πιο μακρινού πλανήτη;
Ο Πλούτωνας με τον μεγαλύτερο από τους δορυφόρους του, τον Χάροντα. Image: Supplied
ν
ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ ένα ζεστό παλτό, ορειβατικά παπούτσια για περπάτημα στον πάγο και έναν καλό φακό. Η περιπέτεια θα είναι πρωτόγνωρη αλλά καθόλου κουραστική – αντίθετα, θα νιώθετε ανάλαφροι σαν πούπουλο.
Βρίσκεστε στον Πλούτωνα, έναν παγωμένο πλανήτη νάνο στη μεθόριο του ηλιακού μας συστήματος.
Το πλουτώνιο έτος είναι μεγάλο: διαρκεί 248 γήινα χρόνια, οπότε θα πρέπει να περιμένετε πολύ μέχρι να θαυμάσετε την πλήρη εναλλαγή των εποχών.
Και τι εναλλαγή! Σε αντίθεση με τη Γη, της οποίας ο άξονας περιστροφής είναι σχεδόν κάθετος στο επίπεδο του ηλιακού συστήματος, ο Πλούτωνας περιστρέφεται γύρω από έναν νοητό άξονα με κλίση 120 μοιρών.
Αυτό σημαίνει ότι η έννοια της μέρας και της νύχτας παίρνουν νέες διαστάσεις: η «μέρα» στον Πλούτωνα διαρκεί 6 μέρες και 10 ώρες, ενώ η «νύχτα» στο νότιο πόλο διαρκεί 20 χρόνια.
Ακόμα κι εδώ, όμως, το σκότος δεν είναι απόλυτο. Ο νότιος πόλος λούζεται στο απαλό φεγγαρόφωτο του Χάροντα, του μεγαλύτερου από τους πέντε δορυφόρους του Πλούτωνα, όπως η Πανσέληνος φωτίζει τις σκοτεινές νύχτες στη Γη.
Ο Χάροντας μπορεί να απέχει από τον Ήλιο τρία δισεκατομμύρια μίλια έχει όμως το μισό μέγεθος του Πλούτωνα και βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτόν, δημιουργώντας με το φως που αντανακλά ο αστραφτερός πάγος του ένα αιώνιο λυκόφως. Αυτός ο φωτισμός μόλις που αρκεί για να μην σκοντάψετε στον πάγο. ν
Σύμφωνα με τη NASA, ο Χάροντας βρίσκεται τόσο κοντά στον Πλούτωνα ώστε φαίνεται επτά φορές μεγαλύτερος από ό,τι η Σελήνη στον ουρανό της Γης. Πηγή: NASA / Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory / Southwest Research Institute ν
Επιπλέον, ο Χάροντας δείχνει πάντα την ίδια πλευρά του στον Πλούτωνα, και ο Πλούτωνας δείχνει πάντα το ίδιο πρόσωπο στον Χάροντα. Αυτό σημαίνει ότι το φεγγάρι μένει αιώνια ακίνητο στον ουρανό. Αν μάλιστα μείνετε εδώ έξι μέρες και 10 ώρες, όσο διαρκεί το ημερονύκτιο του Πλούτωνα, θα δείτε όλες τις φάσεις του Χάροντα, από το μισοφέγγαρο μέχρι την «Πανσέληνο».
Ίσως μάλιστα καταφέρετε να δείτε και τους υπόλοιπους τέσσερις δορυφόρους του Πλούτωνα: τη Νύχτα, την Ύδρα, τον Κέρβερο και τη Στύγα, όλοι τους με ονόματα που σχετίζονται με τον Κάτω Κόσμο. Είναι όμως πολύ μικρότεροι από τον Χάροντα, αμυδρές κουκκίδες στον ουρανό.
Ο Πλούτωνας έχει τρεις φορές μικρότερο όγκο από τη Σελήνη και ολόκληρη η επιφάνειά του έχει περίπου την έκταση της Ρωσίας. Για να τη θαυμάσετε σε όλο της το μεγαλείο, θα πρέπει να νοικιάσετε ένα δωμάτιο στην περιοχή του βόρειου πόλου, η οποία παραμένει λουσμένη στο φως περίπου οκτώ δεκαετίες.
Αυτό το ταξίδι από τον σκοτεινό νότιο στον φωτεινό βόρειο πόλο κάνει το διαστημόπλοιο New Horizons στο βίντεο που ακολουθεί.
ν
ν
Μην ξεχνάτε ότι βρισκόμαστε περίπου 40 φορές μακρύτερα από τον Ήλιο σε σχέση με τη Γη, και η λιακάδα είναι εδώ 1.000 φορές πιο ασθενική – σαν το προχωρημένο σούρουπο στο μητρικό σας πλανήτη.
Το πιθανότερο είναι ότι μπορείτε να κοιτάξετε τον Ήλιο κατάματα στο παρατεταμένο μεσημέρι χωρίς φόβο. Ο υπόλοιπος ουρανός όμως φαίνεται σχεδόν κατάμαυρος, αφού η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι 100.000 έως 1.000.000 φορές πιο αραιή από αυτή της Γης. Αν σηκώσετε το κεφάλι στον ουρανό ίσως δείτε να περνούν μερικά συννεφάκια αζώτου και μονοξειδίου του άνθρακα.
Το τοπίο γύρω σας σίγουρα δεν είναι αδιάφορο: ο Πλούτωνας παρουσιάζει εξαιρετικά έντονες αντιθέσεις. Πλατιές πεδιάδες που διακόπτονται από πολύ ψηλά βουνά για έναν τόσο μικρό πλανήτη. Άλλες περιοχές είναι κατάμαυρες σαν κάρβουνο, άλλες είναι καφεκόκκινες και άλλες καλυμμένες με απαστράπτοντα λευκό πάγο.
Απαραίτητα χρειάζεστε ένα βαρύ παλτό και γάντια. Η επιφάνεια αποτελείται κατά 98% από πάγο αζώτου, κατεψυγμένου σε θερμοκρασία γύρω στους –230 βαθμούς Κελσίου. Το κοκτέιλ συμπληρώνεται από ίχνη παγωμένου μονοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου∙ βράχια, έτσι όπως τα ξέρουμε στη Γη, δεν διακρίνονται πουθενά. ν
Το διαστημόπλοιο New Horizons της NASA έστειλε τα ξημερώματα της Τετάρτης 15 Ιουλίου αυτή την εικόνα από το πρώτο κοντινό πέρασμα στον Πλούτωνα. Photo: NASA/JHUAPL/SwRI ν
Μια εκ του σύνεγγυς ματιά στον Χάροντα, τον δορυφόρο του πιο μακρινού πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Photo: NASA/JHUAPL/SwRI ν
Σε πολλά σημεία, ο πάγος καλύπτεται από μια σκούρα πορτοκαλί γλίτσα, ένα μαλακό στρώμα περίπλοκων ουσιών που σχηματίστηκε από την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στα συστατικά της ατμόσφαιρας.
Την ώρα που εξερευνάτε το τοπίο, προσέξτε μην γλιστρήσετε στον πάγο. Θα μπορούσατε να πέσετε μέσα σε ύπουλες χαράδρες που πιθανότατα αφθονούν στον πλανήτη νάνο.
Ακόμα όμως κι αν πέσετε, η πιθανότητα κατάγματος είναι μικρή: στον Πλούτωνα, η δύναμη της βαρύτητας είναι 15 φορές ασθενέστερη από ό,τι στη Γη. Αυτό σημαίνει ότι αν έχετε βάρος 100 κιλών, εδώ θα αισθάνεστε σαν να ήσασταν μόλις 6,7 κιλά. Ένα ενδεχόμενο γλίστρημα θα οδηγούσε απλώς σε μια απόκοσμα αργή πτώση.
Σε περίπτωση ατυχήματος, πάντως, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το ασθενοφόρο θα αργήσει πολύ να έρθει: όχι γιατί οι υπηρεσίες είναι κακές, αλλά γιατί το σήμα κινδύνου θα χρειαζόταν τουλάχιστον 4 ώρες για να φτάσει στη Γη με την ταχύτητα του φωτός.
Ακόμα και με το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ από τη Γη, οι πρώτες βοήθειες θα έφταναν έπειτα από τουλάχιστον εννέα χρόνια.
Στο μεταξύ θα έπρεπε να προσπαθήσετε να κρατηθείτε ζεστοί… ν
Στις 14 Ιουλίου 2015, η τηλεσκοπική κάμερα του New Horizons πήρε για πρώτη φορά αυτή τη φωτογραφία από την περιοχή που θεωρείται η καρδιά του Πλούτωνα, από ύψος 33.900 χλμ. Το περίπλοκο αυτό πρότυπο των “κοιλωμάτων” σε αυτό το προεξέχον τμήμα της καρδιάς του Πλούτωνα, ονομάστηκε Tombaugh Regio. Photo: NASA/JHUAPL/SwRI ν