Ο αρχαίος Αθηναϊκός Στόλος έρχεται στο φως
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Posted by Youmagazine Staff
Ομάδα αρχαιολόγων φέρνει στο φως μια αρχαία ναυτική βάση στα ανοικτά των ακτών της Αθήνας, όπου στεγάζονταν τα πλοία που πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Ένας δύτης στο χώρο της ανακάλυψης. Photo: Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Πηγή: Supplied
v
ΤΟ ΝΕΩΡΙΟ (αρχαία ελληνικά νεώριον), που βγαίνει από τις λέξεις ναυς (γενική νεώς) + ώρα (=φροντίδα), σήμαινε πολεμικός λιμένας, ναύσταθμος. Ο όρος αυτός διαστέλλεται από το Νεωλκείο που είναι το ναυπηγείο και από τον αρχαίο Νεώσοικο, που ήταν στεγασμένος χώρος ανέλκυσης, συντήρησης και φύλαξης των ανελκυσθέντων αρχαίων πλοίων. Εντός των Νεωρίων υπήρχαν ως επί το πλείστον και νεώλκεια και νεόσοικοι και ίσως εξ αυτού να δημιουργείται κάποια σύγχυση.
Φημισμένα νεώρια στην αρχαιότητα ήταν της Σάμου, της Κορίνθου της Κέρκυρας, των Συρακουσών και βεβαίως τα περίφημα της αρχαίας Αθήνας των οποίων η ακμή συμπίπτει με την εποχή του Περικλή στη μεγάλη ακμή του Αθηναϊκού Στόλου. Υπήρχε τότε, στον αρχαίο Πειραιά, το μέγιστο νεώριο της Ζέας (Πασαλιμάνι), το μικρότερο της Μουνιχίας (Τουρκολίμανο, Μικρολίμανο) και του Κανθάρου (ο ορμίσκος έναντι του σταθμού μετρό Πειραιώς) όπου υπήρχαν νεώσοικοι για την φύλαξη 500 πλοίων.
Τώρα μια ομάδα Ελλήνων αρχαιολόγων, που εργάζεται υποβρυχίως στα ανοικτά των ακτών της Αθήνας, έχει αποκαλύψει τα ερείπια μιας αρχαίας ναυτικής βάσης, η οποία εκτιμάται ότι είναι περίπου 2.500 ετών.
Τα υπόστεγα, όπου φυλάσσονταν τα πλοία, ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια εργασιών στο Λιμάνι της Ζέας (Πασαλιμάνι), τα οποία έλαβαν χώρα μεταξύ των ετών 2001-2012.
Παράλληλα με τους Έλληνες συναδέλφους τους, ο Δανός αρχαιολόγος Bjorn Loven από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, εντόπισε τα απομεινάρια από έξι υπόστεγα πλοίων, που χρησιμοποιούνταν για την προστασία των τριήρων από τα σκουλήκια της θάλασσας και από την ξήρανση, όταν δεν ήταν έξω στη θάλασσα.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, χρησιμοποιήθηκε σε ένα κομμάτι αρχαίου ξύλου η μέθοδος χρονολόγησης με άνθρακα-14 που έδειξε ότι τα υπόστεγα τοποθετούνται χρονολογικά μεταξύ 520 και 480 π.Χ.
Πιστεύεται ότι στα υπόστεγα αυτά στεγάζονταν τα πλοία που πήραν μέρος στην περίφημη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., όταν οι Πέρσες με τον Ξέρξη εισέβαλαν στην Ελλάδα μαζί με σημαντική ναυτική δύναμη.
v
Τα νεώρια στον Πειραιά στέγαζαν τον Στόλο των περίφημων τριήρων την εποχή της ακμής της Αθήνας ως ναυτικής δύναμης. Photo: Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Πηγή: Supplied
v
Εμπνευστής της ναυμαχία ήταν ο Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός Θεμιστοκλής. Αυτός ανάγκασε τον Ξέρξη να επιτεθεί στα Στενά της Σαλαμίνας, όπου η αριθμητική υπεροχή των Περσών ήταν άχρηστη και προβληματική. Στη ναυμαχία, ο ελληνικός Στόλος, παρ’ ότι υστερούσε αριθμητικά πέτυχε μια σημαντική νίκη, αφού κατέστρεψε 300 περσικά πλοία.
Μετά τη ναυμαχία, ο Ξέρξης, μαζί με ένα μεγάλο μέρος του στρατού, επέστρεψε στην Ασία, ενώ για την υποταγή της Ελλάδος παρέμεινε ο Μαρδόνιος με τον υπόλοιπο περσικό στρατό. Αλλά το 479 π.Χ. οι Πέρσες υπέστησαν σοβαρή ήττα στις Πλαταιές και στη Μυκάλη και σταμάτησαν τις επιθέσεις τους στην ηπειρωτική Ελλάδα. Λίγο αργότερα, οι Έλληνες πέρασαν στην αντεπίθεση.
«Αυτή η ναυμαχία ήταν ένα σημαντικό γεγονός όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για ολόκληρο τον δυτικό κόσμο», λέει ο Δανός αρχαιολόγος Bjorn Loven. «Είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα είχε συμβεί αν ο ελληνικός Στόλος είχε χάσει στη Σαλαμίνα, αλλά είναι σαφές ότι μια περσική νίκη θα είχε τεράστιες συνέπειες για τις επόμενες πολιτιστικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη».
«Η νίκη στη Σαλαμίνα δικαίως αντηχεί μέσα από την ιστορία και ξυπνά δέος και έμπνευση σε όλο τον κόσμο μέχρι σήμερα».
v
Παυλοπέτρι Ελαφονήσου
Το βίντεο που ακολουθεί αναφέρεται στον αρχαίο οικισμό που ονομάζεται «Παύλο Πέτρι», και βρίσκεται στην Ελαφόνησο, στον υποθαλάσσιο χώρο ανάμεσα στην παραλία της Πούντας και στη νησίδα Παυλοπέτρι που μεσολαβεί, στα 600 μέτρα Βόρεια-Β/Α από το λιμάνι της Ελαφονήσου.
Το 1904 ο γεωλόγος, πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Φωκίων Νέγρης, ανέφερε την ύπαρξη μιας βυθισμένης πολιτείας στην περιοχή. Αργότερα, το 1967 ο ωκεανογράφος δρ. Nicholas Flemming του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον -στο πλαίσιο των μελετών του για τις αλλαγές της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο- επισκέφτηκε το Παυλοπέτρι Ελαφονήσου και διαπίστωσε την ύπαρξη βυθισμένης αρχαίας πόλης σε βάθος 3-4 μέτρων.
Το 2009 ξεκίνησε και επίσημα η πραγματοποίηση εξειδικευμένου αρχαιολογικού-ωκεανογραφικού προγράμματος στο Παυλοπέτρι, με σκοπό την εκ νέου έρευνα του καταποντισμένου αρχαίου οικισμού με τη χρήση σύγχρονων πλέον μεθόδων.
v
Πόλη κάτω από τα κύματα – Παυλοπέτρι
v
Δείτε επίσης
