Βρέθηκε το κλειδί της ζωής στο σύμπαν
ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Posted by Youmagazine Staff
Στο Β2 του Τοξότη οι επιστήμονες ανακάλυψαν το βασικό χαρακτηριστικό της ζωής εκτός του ηλιακού μας συστήματος.
Η ανακάλυψη του οξειδίου του προπυλενίου στο Β2 του Τοξότη. Photo: Β Saxton. Πηγή: Supplied
v
ΕΝΑ ΜΟΡΙΟ με ιδιότητες ζωής που εντοπίστηκε στα βάθη του Γαλαξία, ενισχύει την πιθανότητα τα δομικά υλικά της ζωής να έφτασαν στη Γη από το διάστημα. Την ανακάλυψη έκαναν με ραδιοτηλεσκόπιο επιστήμονες από το Αστεροσκοπείο του Παρκς, που βρίσκεται 20 χιλιόμετρα βόρεια από τη μικρή πόλη Παρκς της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην Αυστραλία.
Το μόριο αυτό της ζωής εντοπίστηκε κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας, 26.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη, στο Β2 του Τοξότη, ένα σύννεφο σκόνης και αερίων. Μεταξύ των χημικών ενώσεων που εντοπίστηκαν εκεί ήταν και ο μεθανικός αιθυλεστέρας (C3H6O2), που δίνει τη χαρακτηριστική μυρωδιά στα βατόμουρα και τη γεύση στο ρούμι!
Το μόριο της ζωής, το οξείδιο του προπυλενίου, το πιο πολύπλοκο μόριο που βρέθηκε στο διάστημα μέχρι σήμερα, είναι γνωστό ως χειρόμορφο μόριο που σημαίνει ότι έχει μια κατοπτρική εικόνα του εαυτού του, σαν έχουμε ένα αριστερό και ένα δεξί χέρι.
Χειρόμορφα μόρια είναι απαραίτητα για τη βιολογία στη Γη, αλλά μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε ότι υπάρχουν έξω από το δικό μας ηλιακό σύστημα.
v
Οι επιστήμονες έχουν τώρα την πρώτη ένδειξη της ύπαρξης ενός χειρόμορφου μορίου (οξείδιο του προπυλενίου) στο διαστρικό διάστημα. Photo: Β Saxton. Πηγή: Supplied
v
Πιο συγκεκριμένα, χειρόμορφα λέγονται τα μόρια που ο άξονας περιστροφής τους δεν είναι και άξονας συμμετρίας τους. Οι δύο διαφορετικές μορφές ενός τέτοιου μορίου, η δεξιόστροφη και η αριστερόστροφη, λέγονται εναντιομερή. Τυπικό παράδειγμα τέτοιας ασυμμετρίας είναι, όπως είπαμε, τα δύο ανθρώπινα χέρια (εξού και το όνομα της χειρομορφίας).
Τα χειρόμορφα μόρια παίζουν καθοριστικό ρόλο στη βιολογία και στην ανάπτυξη ζωής. Για άγνωστους λόγους, οι ζώντες οργανισμοί είναι επιλεκτικοί στο ποιο από τα δύο εναντιομερή θα χρησιμοποιήσουν, άλλοτε τη δεξιόστροφη και άλλοτε την αριστερόστροφη μορφή ενός μορίου. Για παράδειγμα, τα αμινοξέα που δημιουργούν τις πρωτεΐνες, υπάρχουν μόνο σε αριστερόστροφη μορφή, ενώ τα σάκχαρα (ριβόζη) στο μόριο του DNA μόνο σε δεξιόστροφη.
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλάβει γιατί σε όλη τη βιόσφαιρα η ζωή, στην εξελικτική πορεία της, διάλεξε την μια ή την άλλη μορφή μορίου και κατά πόσο αυτό έγινε τυχαία ή για κάποιο λόγο.
«Το φαινόμενο της χειρομορφίας είναι από τα μεγαλύτερα αινίγματα της βιολογίας», λέει ο δρ. John Reynolds, διευθυντής ερευνών του ραδιοτηλεσκόπιου CSIRO Parkes. «Η ανακάλυψη αυτή έχει διπλή χρησιμότητα: αφενός θα βοηθήσει τους αστρονόμους να εντοπίσουν εξωγήινη ζωή στο σύμπαν, αφετέρου τους βιολόγους να κατανοήσουν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στη βιολογία. Μπορεί να καταφέρουμε να λύσουμε το αίνιγμα με περαιτέρω παρατηρήσεις».
Το οξείδιο του προπυλενίου είναι ανάμεσα στα πιο πολύπλοκα μόρια, από τα περίπου 180 που έχουν ανακαλυφθεί συνολικά μέχρι σήμερα στο διάστημα.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι αν η ζωή στο σύμπαν, εφόσον υπάρχει και αλλού, χρησιμοποιεί τα ίδια χειρόμορφα μόρια. Το καθένα μόριο, καθώς δονείται, έχει τη δική του διακριτή «υπογραφή» στο ραδιοφάσμα. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι αν το μόριο που ανακάλυψαν κοντά στο κέντρο του Γαλαξία, είναι περισσότερο αριστερόστροφο ή δεξιόστροφο.
