Οι γενναίοι που αντιστάθηκαν στην τουρκική εισβολή
ΙΣΤΟΡΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
Η μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδας την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 στην Κύπρο, με σκοπό την αντιμετώπιση των Τούρκων εισβολέων.
Τουρκική προπαγανδιστική αφίσα της «ειρηνικής επέμβασης» των Τούρκων στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974, αποτέλεσμα της προδοσίας της Ελλάδας. Πηγή: Supplied
v
ΕΙΧΕ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ η τουρκική εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 με την κωδική ονομασία «Αττίλας». Σαράντα χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες, υπό τη διοίκηση του αντιστράτηγου Νουρετίν Ερσίν, εισέβαλαν παράνομα και κατά παράβαση του καταστατικού χάρτη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις βόρειες ακτές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ελληνικο-κυπριακή πλευρά πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα που οργάνωσε η Ελλάδα κατά του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974).
Η απόβαση των τουρκικών στρατευμάτων, που ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις, με ένα μήνα σχεδόν διαφορά η πρώτη από τη δεύτερη, είχε ως αποτέλεσμα την παράνομη κατοχή του 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας. Περίπου 200.000 άνθρωποι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Οι νεκροί ήταν 4.000, ενώ 1.619 δηλώθηκαν αγνοούμενοι.
v
Αποτέλεσμα προδοσίας
Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο ήταν αποτέλεσμα της προδοσίας από πλευράς της χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, οι οποίοι, υπακούοντας στα κελεύσματα των υπερατλαντικών αφεντικών τους, των Αμερικανών, διοργάνωσαν πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της Κύπρου, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Το σχέδιο προέβλεπε την φυσική εξόντωση του Μακαρίου και την παράδοση της Μεγαλονήσου στους Τούρκους.
Τις μέρες εκείνες στην Αθήνα βρισκόταν ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, ως εντολοδόχος του Κίσινγκερ, για να διασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα παρέδιδε την Κύπρο στην Τουρκία. Την ημέρα της τουρκικής εισβολής βρισκόταν στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, όπου παρακολουθούσε την εξέλιξη της εισβολής με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Μπονάνο και τον «αόρατο» δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννίδη.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί κάτι που συνήθως παραβλέπεται. Σύμφωνες με τους Αμερικανούς, για την παράδοση της Κύπρου στους Τούρκους, ήταν και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετζεβίτ, γνωστός και ως ο «πρωθυπουργός της εισβολής», είχε επικοινωνήσει με τους ηγέτες των Σκανδιναβικών χωρών, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, αποσπώντας την συγκατάθεσή τους για την τουρκική εισβολή. (Ας το έχουν αυτό υπόψη τους όσοι πιστεύουν ότι την ασφάλεια της χώρας και την φύλαξη των συνόρων πρέπει να τα αφήσουμε στον… πατριωτισμό των Ευρωπαίων!)
v
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1978 στο Μοντρέ με τον πρωθυπουργό του Αττίλα, Μπουλέντ Ετζεβίτ. Όπως αποκάλυψαν πρόσφατα «TA NEA» που συνεργάζονται με τα Wikileaks, τρεις μέρες πριν από την εισβολή στην Κύπρο, υπήρξε συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού πρεσβευτή στην Άγκυρα με τον Τούρκο πρωθυπουργό κατά την οποία δόθηκε το πράσινο φως για την εισβολή. Πηγή: Supplied
v
Η μόνη αντίδραση προήλθε από τη Σοβιετική Ένωση, που είδε αμέσως την αμερικανική ανάμειξη μέσω της χούντας των Αθηνών, δηλώνοντας κατηγορηματικά: «Η χούντα άπλωσε το χέρι της και στην Κύπρο».
Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη άρχισαν να αποβιβάζουν δυνάμεις ανενόχλητα στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, λίγο μετά τις 5:00 το πρωί της 20ης Ιουλίου. Σχεδόν ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις, συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν.
Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν ηθελημένα αργοπορημένη. Μόλις στις 8:40 το πρωί δόθηκε επισήμως από την Αθήνα η εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων, ενώ το ελληνικό ραδιόφωνο (το ΕΙΡΤ εν προκειμένω), μετέδωσε την είδηση γύρω στις 11:00 το πρωί. Η καθυστερημένη κινητοποίηση έδωσε τη δυνατότητα στους Τούρκους εισβολείς να παγιώσουν τις θέσεις τους και να δημιουργήσουν προγεφύρωμα από το Πέντε Μίλι της Κερύνειας προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, έχοντας ως αντικειμενικό στόχο τη σύνδεσή του με τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας.
v
Τουρκική εισβολή. Στις 5:00 το πρωί του Σαββάτου, 20 Ιουλίου 1974, αρχίζει η τουρκική εισβολή. Χωρίς την παραμικρή ενόχληση, τουρκικά πολεμικά πλοία αποβιβάζουν στρατιωτικές δυνάμεις στην ακτή «Πέντε Μίλι», δυτικά της Κερύνειας, ενώ τουρκικά αντιτορπιλικά βάλλουν εναντίον στρατιωτικών στόχων. Πηγή: Supplied
v
Μετά την τουρκική εισβολή, η ολιγάριθμη άμυνα της Κύπρου, που αριθμούσε περί τους 12.000 άνδρες, ελληνοκύπριους και ελλαδίτες, βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Όσες κινήσεις έγιναν για την απόκρουση των τουρκικών δυνάμεων εισβολής είχαν αρνητική εξέλιξη.
Στο μεταξύ, η Ελλάδα παρουσίαζε σημάδια διάλυσης. Η χούντα κηρύσσει γενική επιστράτευση, η οποία εξελίσσεται σε φιάσκο, δείχνοντας την τραγική κατάσταση που βρισκόταν ο Ελληνικός Στρατός. Και να σκεφθεί κανείς ότι την Ελλάδα κυβερνούσαν οι στρατιωτικοί και ο Στρατός αν μη τι άλλο θα έπρεπε να βρισκόταν σε υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο.
v
Επιχείρηση «Νίκη»
Παρ’ όλα αυτά, οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου, πολεμώντας με αυτοθυσία, είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του τουρκικού στρατού Την 21η Ιουλίου του 1974, δύο μέρες πριν οι συνταγματάρχες παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς και στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία “Νίκη”. Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε 20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas, που ανήκαν στην 354 Μοίρα Μεταφορών “Πήγασος” και 10 αεροσκάφη C-47 Dakota που ανήκαν στην 355 Μοίρα Μεταφορών και είχαν έδρα την 112η Πτέρυγα Μάχης στην Ελευσίνα. Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α΄ Μοίρα Καταδρομών αποτελούμενη από 318 άνδρες.
v
Οι “300” καταδρομείς της Α΄ Μοίρας Καταδρομών μεταφέρθηκαν τον σκοτεινό Ιούλιο του 1974 από το Μάλεμε στη Λευκωσία με μεταγωγικά αεροσκάφη Noratlas, λαμβάνοντας μέρος στην παράτολμη επιχείρηση «Νίκη». Ήταν η εποχή που οι Έλληνες ακόμη τολμούσαν… Πηγή: Supplied
v
Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α΄ Μοίρας καταδρομέων κατά τη διάρκεια της νύχτας σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου, πτήση σε χαμηλό ύψος χωρίς τη συνοδεία μαχητικών, προσγείωση, αποβίβαση των καταδρομέων και επιστροφή στην Σούδα.
Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 01:52 της 22ας Ιουλίου. Πρώτο προσγειώθηκε το “Νίκη 2” στις 01:52. Επόμενο το “Νίκη 1” ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55. Από εδώ και πέρα ξεκινάει μια τραγωδία τα αίτια της οποίας δεν έχουν μέχρι σήμερα διερευνηθεί.
Λόγω καθυστέρησης του Ελληνικού Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων να ενημερώσει το Γενικό Επιτελείο της Εθνικής Φρουράς στην Κύπρο, τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων τα οποία προστάτευαν το αεροδρόμιο, δεν ενημερώθηκαν έγκαιρα, με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη που πλησίαζαν ήταν εχθρικά! Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά με αποτέλεσμα τα πρώτα ελληνικά αεροσκάφη να βληθούν και να καταρριφθούν. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές.
Απολογισμός: 4 αεροπόροι και 28 καταδρομείς νεκροί και 9 τραυματίες. Από την δύναμη των 318 ανδρών της Α΄ Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν στην Κύπρο και πολέμησαν τον εχθρό. O τότε επισμηναγός Γιάννης Σφήκας, κυβερνήτης του δεύτερου Noratlas της αποστολής, κατέθεσε: «Είχαμε συνειδητοποιήσει πως πηγαίναμε σε εμπόλεμη περιοχή, όπου η αεροπορική υπεροχή των Τούρκων ήταν καθολική. Όμως τα αδέρφια μας στην Κύπρο ζητούσαν βοήθεια. Και δικό μας χρέος ήταν να τους την προσφέρουμε».
