Η πιο έξυπνη συσκευή στο μέλλον θα είναι… από χαρτί!
ΒΙΒΛΙΟ
Posted by Youmagazine Staff
Γιατί το βιβλίο θα συνεχίσει να ζει. Σύμφωνα με το περιοδικό Wired, η πιο έξυπνη συσκευή ανάγνωσης στο μέλλον θα είναι… από χαρτί.
Photo: Flickr. Πηγή: Supplied
v
ΕΧΟΥΜΕ γεμίσει από ψηφιακές συσκευές: υπολογιστές, laptop, tablets, smart phones, e-books, οθόνες αφής κτλ. Όλα αυτά μας έχουν μεταφέρει σε έναν post-texting κόσμο, παραγκωνίζοντας το βιβλίο, οδηγώντας το σε ένα αργό, αλλά σταθερό θάνατο. Ή μήπως δεν είναι έτσι;
Πέρα από τη διευκόλυνση της επικοινωνίας, σήμερα έχουμε πρόσβαση σε μια ψηφιακής μορφής Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, όπου κάθε πληροφορία και κάθε μορφή γνώσης απέχει από εμάς όσο ένα κλικ.
Αυτό έχει οδηγήσει την ψηφιακή τεχνολογία σε μια αλματώδη ανάπτυξη, ενώ οι κλασικές βιβλιοθήκες, τα βιβλιοπωλεία, οι έμποροι και οι εκδόσεις αργοπεθαίνουν. Μάλιστα μεγάλες επιχειρήσεις επίπλων, όπως η IKEA, ενώ πριν λίγα χρόνια έφτιαχναν ράφια και ερμάρια για βιβλία, σήμερα επανασχεδιάζουν ράφια, βιβλιοθήκες και αποθηκευτικούς χώρους για να βάζεις επάνω οτιδήποτε άλλο εκτός από τα βιβλία.
Ήδη από την εποχή που κυκλοφόρησε το πρώτο ψηφιακό CD οι θεωρητικοί της πληροφορίας προανήγγειλαν το θάνατο του βιβλίου. Ύστερα από τόσα χρόνια αυτό συνεχίζει να αντιστέκεται, ενώ κανονικά θα έπρεπε να έχει εξαλειφθεί.
Τι κρατά ακόμη το χάρτινο βιβλίο στη ζωή; Μήπως κάποια παρωχημένης μορφής νοσταλγία; Μήπως η άρνηση αποδοχής του καινούριου;
Τίποτε απ’ όλα αυτά. Στον κόσμο της πανταχού παρουσίας της οθόνης, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να προτιμούν το βιβλίο για τα σοβαρά διαβάσματά τους.
v
Γιατί το βιβλίο είναι αναντικατάστατο
Όταν κάποιος θέλει να εμπεδώσει μια γνώση, να αναμειχθεί με τα πρόσωπα μιας ιστορίας, να κάνει ένα υψιπετές πνευματικό ταξίδι, να διερευνήσει κάτι σε βάθος, να βγει πλούσιος από μια ανάγνωση θα προτιμήσει το χάρτινο βιβλίο.
Για κάποιον φυγόπονο, για κάποιον που πίσω από ένα βιβλίο βλέπει ένα κομμένο δέντρο, για κάποιον που βλέπει τα βιβλία ως απογόνους των ειληταρίων και των πήλινων πινακίδων που ξεθάβουν οι αρχαιολόγοι, η στροφή στο βιβλίο μπορεί να φανεί ως ένα είδος Λουδισμού* από κάποιους που θέλουν να σταματήσουν τη διάδοση του Διαδικτύου.
Αναμφίβολα πολλοί προτιμούν σήμερα ένα Kindle Paperwhite της Amazon με οθόνη αφής και φως που σου επιτρέπει να διαβάζεις μέσα στο σκοτάδι. Όμως οι γνώσεις, ή οι πληροφορίες, που θέλει να αποκομίσει κανείς, φαίνεται να γλιστρούν και να χάνονται, αντί να αποθηκεύονται στη μνήμη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ίσως επειδή η οθόνη κινείται, ίσως επειδή το κείμενο είναι αχνό. Οι γνώσεις χάνουν τη σημασία τους σαν να διαβάζεις κάτι από το Twitter.
Όπως και να ’χει, αυτό που θα πάρεις διαβάζοντας ένα χάρτινο βιβλίο θα εντυπωθεί στη μνήμη ανεξίτηλα, γιατί το βιβλίο αυξάνει την προσοχή και διευκολύνει την συγκέντρωση του νου πάνω σε κάτι, πράγμα που δεν κάνουν τα pixels.
Ακόμη περισσότερο, η ανάγνωση ενός βιβλίου επιτρέπει να βάλεις σε τάξη τις πληροφορίες που δέχεσαι και να τις συναρμόσεις σε αυτές που ήδη έχεις, ή να χτίσεις μια νέα γνωσιολογική βάση.
Σήμερα, με τον καταιγισμό των πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά, έχουμε γίνει όλοι multitasked, με κατακερματισμένους εγκεφάλους, διασπασμένη προσοχή και αδυναμία να συγκεντρωθούμε για πολλή ώρα σε κάτι. Και κάτι που δεν είναι πάνω στο χαρτί, αλλά “γλιστρά” όπως σε μια οθόνη, σίγουρα μας απομακρύνει περισσότερο από το διάβασμα και τον στοχασμό.
Ίσως ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε την τυπογραφία και την οθόνη με έναν άλλο τρόπο: όχι ως παλιά τεχνολογία που έχει πια ξεπεραστεί και αναπόφευκτα πρέπει να αντικατασταθεί, αλλά ως δύο διαφορετικές και συμπληρωματικές διεπαφές, η καθεμιά με τη δική της προσφορά στην αναζήτηση της γνώσης. Το χαρτί είναι το καλύτερο μέσο για μυθιστορήματα, δοκίμια και πολύπλοκες και βαθιές αφηγήσεις∙ η οθόνη είναι πιο κατάλληλη για ψάξιμο και έρευνα.
«Η ανάγνωση είναι η αλληλεπίδραση ανθρώπου-τεχνολογίας», λέει η καθηγήτρια φιλολογίας Αν Μάνγκεν, από το Πανεπιστήμιο Stavenger της Νορβηγίας. «Ίσως η αφή και η μονιμότητα του χαρτιού να προσφέρει μια διαφορετική γνωστική και συναισθηματική εμπειρία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν η ανάγνωση ενός κειμένου απαιτεί συνεχή προσοχή και δεν πρέπει να γίνει με διακοπές και αποσπασματικά».
_______________
* Λουδισμός: κίνημα κατά της τεχνολογικής ανάπτυξης. Ο Νεντ Λουντ, ένας εργάτης υφαντουργίας από το Λέστερ της Αγγλίας, ήταν ο πρώτος που έσπασε με ένα ρόπαλο τον αργαλειό στον οποίο δούλευε. Την περίοδο 1811-1813 χιλιάδες εργάτες στα Μίντλαντς εξεγέρθηκαν, καταστρέφοντας τα μηχανήματα που θεωρούσαν απειλή για τον τρόπο ζωής τους. Το κίνημα, που ονομάστηκε λουδισμός, πνίγηκε στο αίμα. Και το βρετανικό Κοινοβούλιο, παρά την αντίθεση του Λόρδου Βύρωνα, ψήφισε έναν νόμο που καταδίκαζε σε θάνατο όσους κατέστρεφαν μηχανήματα. Αργότερα, ο Μαρξ θα καταδίκαζε με τη σειρά του αυτή την εξέγερση με το επιχείρημα ότι οι Λουδίτες δεν μπόρεσαν να κάνουν διάκριση ανάμεσα στη μηχανή και τη χρησιμοποίησή της από τον καπιταλισμό.
