H μεγάλη τραμπάλα του χρόνου και του χώρου
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Ανδρέα Τσάκαλη
Πόσα χρόνια ζει ένας άνθρωπος; Κάποιοι πεθαίνουν νέοι, ενώ κάποιοι άλλοι υπερβαίνουν τα εκατόν είκοσι χρόνια. Και υπάρχουν παραδόσεις που λένε πως αν εφαρμόσει κανείς ορισμένα αλχημιστικά μυστικά, μπορεί να ζήσει τριάντα ή και σαράντα χιλιάδες χρόνια!
v
ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ σπουδαιότερες αναθεωρήσεις της επιστήμης στον αιώνα μας, είναι αυτή που σχετίζεται με το χρόνο. Πράγματι, οι φυσικοί και οι κοσμολόγοι εγκατέλειψαν πια την άποψη του γραμμικού χρόνου και συνέδεσαν τον χρόνο με τον χώρο πιο στενά απ’ ό,τι θα περίμεναν ή θα δέχονταν οι επιστήμονες του 19ου αιώνα. Ιδιαίτερα ο Αϊνστάιν θεωρούσε χώρο και χρόνο ως μια οντότητα· έτσι προέκυψε η έννοια του χωροχρόνου. Απέδειξε μάλιστα ότι ο χωροχρόνος δεν είναι ομοιογενής στο σύμπαν, αλλά υφίσταται κάποιες διαστρεβλώσεις γύρω από τους γαλαξίες και τους άλλους αστρικούς σχηματισμούς.
Για το ίδιο πράγμα μιλούσε πιο παλιά ο αρχαίος Έλληνας φυσικός Εστιαίος, όταν έλεγε ότι «ο χρόνος είναι η φορά των άστρων μεταξύ τους».
Αυτή η ιδέα έδωσε γέννηση σε μια άλλη πιο εξωτική θεωρία, δηλαδή εκείνη που μιλάει για τις σκουληκότρυπες (wormholes) στο σύμπαν, μέσω των οποίων ένας υποτιθέμενος ταξιδιώτης θα μπορούσε να ελαχιστοποιήσει την απόσταση ανάμεσα σε δυο γαλαξίες και να φτάσει πολύ πιο γρήγορα στον προορισμό του.
O ίδιος ο Αϊνστάιν έλεγε ότι αυτοί που καταλάβαιναν τις θεωρίες του για τη σχετικότητα μετρούνταν στα δάκτυλα του ενός χεριού. Έτσι αναρωτιέται κανείς μήπως αυτά που λένε οι θεωρητικοί φυσικοί και κοσμολόγοι είναι απλές εικονοπλασίες μέσα στο μυαλό τους, άσχετες από την πραγματικότητα και την καθημερινή ζωή που βιώνουν οι απλοί άνθρωποι. Γιατί, όπως το έθετε ο Βίων ο Αβδηρίτης, μαθηματικός του 4ου αι. π.X., μαθητής του Δημόκριτου, «η νύχτα και η μέρα είναι ίσες και όμοιες για τους θνητούς». Όμως οι επιστήμονες επιμένουν ότι μιλάνε για την πραγματικότητα, ότι την αποκρυπτογραφούν και ότι τη γνωρίζουν όλο και πιο πολύ. Για να την περιγράψουν, χρησιμοποιούν εξωτικούς όρους, όπως κουάρκ, Μπιγκ Μπανγκ, μποζόνια, λεπτόνια, χορδές, αρνητικός χρόνος, αντιύλη κ.ά., εκεί όπου οι παλιοί ενορατικοί μιλούσαν για αιθέρα, στοιχεία, χάος, ουρανό και θεούς.
v
H μακροβιότητα στη Γη
Σχετικά με τον χωροχρόνο, οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι μια συγκόλληση των δυο αυτών πραγματικοτήτων, δηλαδή του χώρου και του χρόνου, σε μια σταθερή και στατική κατάσταση. Δεν έχει κατανοηθεί ότι αυτές βρίσκονται σε μια αμοιβαία δυναμική επενέργεια, όπου μπορούν να ανταλλαχθούν οι ποσότητές τους. Δηλαδή σε μια περίπτωση να αυξηθεί ο χρόνος σε βάρος του χώρου, ή να μειωθεί, με αποτέλεσμα την επέκταση του χώρου. Από αυτή τη σκοπιά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η αστρική ύλη προτιμάει να συσπειρωθεί και συμπυκνούμενη να σχηματίσει π.χ. έναν γαλαξία, παραιτούμενη έτσι από την επέκτασή της και τη βαθμιαία εξαφάνισή της. Με το να γίνει ένας γαλαξίας, κερδίζει σε χρόνο.
Ας φέρουμε κάποια παραδείγματα από τη ζωή. Είναι γνωστό ότι μερικοί άνθρωποι ζουν πολύ και άλλοι λίγο. Για παράδειγμα, η Γαλλίδα Zαν Kαλμάν (Jeanne Calment) που γεννήθηκε το 1875, πέθανε το 1997 σε ηλικία 122 και πλέον ετών. Το 1888, όταν ήταν 13 ετών, συνάντησε το ζωγράφο Βαν Γκογκ, ο οποίος αγόραζε μπογιές από το μαγαζί των θείων της! Η ίδια τον θυμόταν ως «βρώμικο, κακοντυμένο και άξεστο».
Ωστόσο, στα μέρη του Καυκάσου αυτή η ηλικία δεν θεωρείται και τόσο μεγάλη. Το να ζει κανείς εκεί 130 και 140 χρόνια είναι κάτι συνηθισμένο. O Κινέζος σοφός Λάο Τσε πέρασε σχεδόν όλη τη ζωή του μέσα στις βιβλιοθήκες των αυτοκρατορικών ανακτόρων και όταν έφτασε γύρω στα 100 αποφάσισε να ταξιδέψει. Έκανε λοιπόν ένα μακρινό ταξίδι προς τη Δύση, απ’ όπου δεν επέστρεψε ποτέ. Κάποιοι Κινέζοι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι πήγε και δίδαξε στην Ινδία, όπου έγινε γνωστός με το όνομα Βούδας. Φυσικά πρόκειται για φανταστική υπόθεση.
v
Ποιος χρειάζεται το χώρο και το χρόνο;
Σε ένα μικρό βιβλίο που έγραψε ο Λάο Τσε με τίτλο Τάο Τε Τζινγκ λέει ότι μπορεί κανείς να μάθει τον κόσμο μέσα από το παράθυρό του, χωρίς να χρειαστεί να αφήσει το σπίτι του.
Ένας άλλος σοφός, ο Γκο Xουνγκ (280-340 μ.X.), στο περίφημο βιβλίο του Nέι Τζινγκ λέει ότι αν εφαρμόσει κανείς τα αλχημιστικά μυστικά, μπορεί να ζήσει τριάντα ή και σαράντα χιλιάδες χρόνια! Ένα από τα μυστικά αυτά είναι να περιορίσει ακόμη περισσότερο το χώρο του σε ένα τετραγωνικό εκατοστό μέσα στον εγκέφαλό του, ανάμεσα στην υπόφυση και στην επίφυση, όπου οφείλει να συγκεντρώσει όλη την επίγνωσή του. Από την άλλη μεριά, ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε όλο τον τότε γνωστό κόσμο, αλλά πέθανε σε ηλικία 33 χρόνων. Είναι σαν να επεκτάθηκε στο χώρο, με αντιστάθμισμα τον χρόνο της ζωής του.
Όμως αν συγκεντρώσουμε τόσο την επίγνωση, αναχθούμε στο νου και προσεγγίσουμε τον πυρήνα του εαυτού μας, όπως συμβουλεύουν οι Ταοϊστές, σε τι χρειαζόμαστε τότε τον χρόνο και τον χώρο; Γιατί, όπως είπε ο περιπατητικός φιλόσοφος Κριτόλαος, «ο χρόνος είναι νοητική σύλληψη και όχι υπόσταση».
Αλλά και ο Πλάτωνας γράφει στον Τίμαιο το γνωστό εκείνο ότι «ο χρόνος είναι κινητή εικόνα της αιωνιότητας, ή διάστημα της κίνησης του κόσμου, και γεννιέται από το Νου». Πράγματι, ο νους δεν αναγνωρίζει τον χρόνο και δεν δεσμεύεται απ’ αυτόν. Υπερβαίνοντας κανείς τον χωροχρόνο, ανάγεται στο νου και η επίγνωσή του μετατοπίζεται σε αυτό που οι Γνωστικοί αποκαλούσαν “Αιώνα”, δηλαδή ένα «κομμάτι ζώσας αιωνιότητας που είναι πλήρες όντων». Τότε μπορεί να γίνει ο καμβάς και όχι οι εικόνες, η συνείδηση και όχι οι μορφές, ο νους και όχι οι σκέψεις, η Ζωή και όχι τα όντα.
Περιγράφοντάς το κάπως ποιητικά, «αναδύεται ξαφνικά στην Ημέρα, όπου ο παντεπόπτης οφθαλμός θεάται το συμπαντικό σώμα του». Εκεί ισχύει αυτό που είπε ο Ηράκλειτος, ο “σκοτεινός” φιλόσοφος, δηλαδή «πώς μπορεί κανείς να κρυφτεί από εκείνο που δεν δύει ποτέ;»
Θα μπορούσε όμως να ρωτήσει κάποιος: «Σε ποιο χρόνο μπορεί να επιτευχθεί αυτό;» Σε κάποιο παρόν, όπου η ατομική επίγνωση θα έχει ταυτιστεί με τη συμπαντική. Γιατί όπως το θέτει και ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, «δύο είναι οι χρόνοι του φθαρτού σώματος, ο χρόνος της αύξησης και ο χρόνος της μείωσης· αλλά ο χρόνος του αιωνίου σώματος είναι μόνο ο χρόνος της ταυτότητας».
v
© 2016 Youmagazine.gr
