Οι νέοι θα αλλάζουν αύριο συχνά επαγγέλματα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Posted by Youmagazine Staff
Οι νέοι θα πρέπει να είναι έτοιμοι για συνεχείς αλλαγές στο επάγγελμά τους, λέει η Janet Irons, υψηλόβαθμο στέλεχος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
v
ΤΟ ΑΥΡΙΑΝΟ εργασιακό περιβάλλον δεν θα έχει ουδεμία ομοιότητα με το χθεσινό, όπου ο εργαζόμενος σε μια επιχείρηση μακροημέρευε μέσα στους κόλπους της και αισθανόταν μέλος μιας ευρύτερης οικογένειας. Αυτά τα στοιχεία, αφενός δρούσαν ως κίνητρα εξέλιξης, αφετέρου πρόσφεραν ασφάλεια και σταθερότητα, παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την υψηλή εργασιακή απόδοση, τον προγραμματισμό της προσωπικής ζωής και την προσωπική και κοινωνική ηρεμία.
Όλα αυτά έχουν σήμερα ανατραπεί και οι αυριανοί εργαζόμενοι που θα μπαίνουν στην παραγωγή θα πρέπει, πέρα από το άγχος και την ανασφάλεια, που είναι πλέον δεδομένα, να είναι έτοιμοι να αλλάξουν εργασιακό αντικείμενο πέντε και έξι φορές στη ζωή τους. Και μάλιστα δεν θα πρέπει να εκπλαγούν αν προσληφθούν κάπου για να κάνουν μια δουλειά που ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί!
Οι νέοι θα πρέπει να αναπτύξουν πολυσχιδείς ικανότητες, να έχουν πρωτοβουλιακό πνεύμα και ισχυρό γνωσιολογικό υπόβαθρο που θα τους επιτρέπει να αντεπεξέρχονται στις μελλοντικές προκλήσεις.
Αυτό είναι κοντολογίς το συμπέρασμα από όσα είπε η Janet Irons, υψηλόβαθμο στέλεχος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στον τομέα των εγγραφών-υποτροφιών, μιλώντας στην Αθήνα, καλεσμένη του Harvard Club of Greece.
«Βρίσκομαι 30 χρόνια στην ίδια επαγγελματική θέση και θα πάρω σύνταξη από αυτή. Βέβαια, προσέξτε: αυτό που περιγράφω με αυτό που θα ζήσετε εσείς, δεν έχει καμία σχέση. Εσείς θα αλλάξετε εργασιακό αντικείμενο πέντε έως έξι φορές στη ζωή σας και, μην παραξενεύεστε, μπορεί να κάνετε μια δουλειά που δεν έχει ανακαλυφθεί», είπε στην κατάμεστη από Έλληνες γονείς και εφήβους αίθουσα εκδηλώσεων του Harvard Club of Greece.
Αναφερόμενη στον τρόπο επιλογής των υποψήφιων φοιτητών, η Janet Irons είπε χαρακτηριστικά ότι η επιλογή δεν γίνεται μόνο με βάση τους βαθμούς των υποψηφίων. «Θέλουμε να δούμε “όλο το πρόσωπο”. Συγκεκριμένα, για την επιλογή υποψηφίων αξιολογούνται οι κλίσεις τους, όπως π.χ. στις τέχνες, στη ρητορική, στον αθλητισμό. Θέλουμε οι φοιτητές μας να μπορούν να συνδιαλέγονται, να φέρνουν καινούργιες ιδέες και να είναι ανοιχτοί στον ξένο, αφού το Χάρβαρντ είναι ένα πανεπιστήμιο με φοιτητές από όλο τον κόσμο».
v
Αυτοπεποίθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων
Τα ΑΕΙ των ΗΠΑ δέχονται τους περισσότερους ξένους σπουδαστές διεθνώς –η υπερδύναμη συγκέντρωσε 974.926 ξένους φοιτητές το 2015, μεταξύ των οποίων περίπου 2.500 Έλληνες– και βεβαίως στην αφρόκρεμα των ΑΕΙ οι θέσεις είναι περιορισμένες και η επιλογή υποψηφίων αυστηρή.
«Οι νέοι πρέπει να είναι τολμηροί, να διεκδικούν θέση σε ένα πανεπιστήμιο όπως το Χάρβαρντ. Για όσους σκέφτονται το ύψος των διδάκτρων, να επισημάνω ότι δίνονται πολλές υποτροφίες. Βέβαια, το Χάρβαρντ, όπως και όλα τα ΑΕΙ των ΗΠΑ, θέλει να είναι βέβαιο για το πολύ καλό επίπεδο γνώσης των αγγλικών κάθε φοιτητή» είπε η Janet Irons, προσθέτοντας ότι «οι κριτές αξιολογούν, μέσω της συνέντευξης, εάν ο υποψήφιος έχει την απαραίτητη αυτοπεποίθηση και ψυχική δύναμη να ζήσει μακριά από την οικογένειά του σε ένα διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον, εάν μπορεί να μοιραστεί τις γνώσεις που παίρνει στο πανεπιστήμιο με άλλους».
Από την άλλη μεριά, η ανάπτυξη δεξιοτήτων είναι απαραίτητη, καθώς οι πτυχιούχοι πρέπει να ξέρουν πώς θα κινηθούν στα… αχαρτογράφητα νερά της αγοράς εργασίας.
v
Hard and soft skills
Σύμφωνα με την έρευνα των C. Frey & M. Osborne, «The Future of Employment: How Susceptible are Jobs to Computerization? », το 47% των εργαζομένων στις ΗΠΑ κάνει δουλειές που υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αυτοματοποιηθούν στα επόμενα χρόνια. Το αντίστοιχο ποσοστό, σύμφωνα με άλλες μελέτες, είναι 49% στην Ιαπωνία και 35% στη Βρετανία. Οι θέσεις εργασίας που απειλούνται δεν είναι μόνο χαμηλής αλλά και υψηλής εξειδίκευσης. Και ο στόχος του Χάρβαρντ είναι να θωρακίσει τους πτυχιούχους του να αντιμετωπίζουν τη ρευστότητα της αγοράς εργασίας. Η νέα εποχή θέλει, λοιπόν, ανάπτυξη των hard αλλά και των soft skills.
ν
ν
Hard skills είναι το πτυχίο, τα χρόνια προϋπηρεσίας σε αντίστοιχη θέση ή το να είσαι κάτοχος κάποιας πιστοποίησης. Από την άλλη πλευρά, τα λεγόμενα soft skills είναι δεξιότητες, ικανότητες και στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητα ή τη συμπεριφορά μας.
Soft skills μπορεί να είναι ο τρόπος που επικοινωνούμε ή εργαζόμαστε στο πλαίσιο μιας ομάδας, οι ηγετικές μας δεξιότητες, ο επαγγελματισμός μας, η κριτική ικανότητα ή η προσοχή στη λεπτομέρεια που μας διακρίνει. Οι νέοι επαγγελματίες ξεκινούν την πορεία τους, έχοντας ήδη κατακτήσει λόγω της οικονομικο-κοινωνικής κατάστασης και της φύσης των σπουδών στην Ελλάδα αρκετά soft skills. Μπορούν π.χ. να επιδίδονται ταυτόχρονα σε πολλές δραστηριότητες, έχουν συνηθίσει συγκριτικά περισσότερο με παλαιότερες γενιές να εργάζονται σε ομάδες, διαπραγματεύονται σχεδόν τα πάντα.
Πολλές φορές όμως στερούνται δεξιότητες διπλωματίας και βασικές επικοινωνιακές δεξιότητες, δηλαδή δεν μπορούν να παράγουν επικοινωνιακό περιεχόμενο με συγκεκριμένο στόχο, δεν μπαίνουν στη διαδικασία να ακούσουν τον συνομιλητή τους ενεργά και δεν μπορούν να προσαρμόζουν ένα μήνυμά τους σε διαφορετικό δέκτη κάθε φορά.
Στην ουσία, τα soft skills αποτελούν το αόρατο γρανάζι που επιτρέπει σε μια ομάδα ατόμων, αλλά και στο ίδιο το άτομο, να πετύχουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, εκπληρώνοντας παράλληλα τους στόχους που έχουν θέσει.
v
Η αξία της επαγγελματικής εκπαίδευσης
Στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια οι μαθητές προτιμούν το Γενικό Λύκειο, που θεωρείται πιο εύκολο σχολείο σε σχέση με τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ). Τα τελευταία ωστόσο χρόνια παρατηρείται μια στροφή στην επαγγελματική εκπαίδευση.
Έτσι, αρκετοί απόφοιτοι Γενικών Λυκείων τη θυμούνται έστω και αργά και επιστρέφουν στα θρανία για να μάθουν μια τέχνη. Δεν το έκαναν πριν, διότι η επαγγελματική εκπαίδευση στην Ελλάδα συνεχίζει να παραμένει στη σκιά της γενικής. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχει γίνει πια παράδοση τα παιδιά στη Γ΄ Λυκείου να “εξαφανίζονται” από το σχολείο λίγο πριν από τις πανελλαδικές εξετάσεις ώστε να προετοιμασθούν γι’ αυτές, χωρίς να ελέγχεται εάν οι λόγοι που επικαλούνται για την απουσία τους είναι αληθείς. Επίσης, τα δύο τελευταία χρόνια θεωρείται ότι έχει γίνει πιο εύκολη η προαγωγή στο Γενικό Λύκειο.
Όλα αυτά ευνοούν το Γενικό Λύκειο στη συνείδηση παιδιών και γονιών, πολλοί εκ των οποίων θεωρούν ότι η επαγγελματική εκπαίδευση είναι για αδύναμους μαθητές.
Βέβαια, πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν την αξία της επαγγελματικής εκπαίδευσης εκ των υστέρων. Συγκεκριμένα, οι απόφοιτοι ΕΠΑΛ μπορούν να επιστρέψουν για σπουδές στη Γ΄ τάξη ΕΠΑΛ, για απόκτηση και δεύτερης ειδικότητας.
Επίσης, απόφοιτοι όλων των τύπων Λυκείων μπορούν να εγγράφονται στη Β΄ τάξη ΕΠΑΛ ώστε, αφού παρακολουθήσουν μόνο τα τεχνολογικά μαθήματα, να αποκτήσουν πτυχίο ειδικότητας και να συμμετάσχουν στις ειδικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ το 2015-2016 στην Α΄ τάξη των δημόσιων ΕΠΑΛ φοίτησαν 17.051 μαθητές, ένα χρόνο αργότερα, στη φετινή Β΄ τάξη του 2016-2017 ο αριθμός των μαθητών είναι 27.378. Δηλαδή, 8.659 μαθητές προστέθηκαν στο ΕΠΑΛ από μετεγγραφή από άλλου τύπου σχολείο ή είναι απόφοιτοι και επιστρέφουν στα θρανία για να πάρουν μια ειδικότητα, η οποία θα τους βοηθήσει να βγάλουν τα προς το ζην. Και αυτό γιατί, ίσως, με το πανεπιστημιακό πτυχίο δεν τα έχουν καταφέρει τόσο καλά στον στόχο αυτό.
