Έμμα Μοράνο: η γυναίκα που έζησε τρεις αιώνες
ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΙΚΗ
Posted by Youmagazine Staff
Η Έμμα Μοράνο στα 117 της χρόνια είναι η γηραιότερη γυναίκα της Ευρώπης. Μακρόβιοι όμως υπήρχαν και στην αρχαιότητα. Ποιο ήταν το μυστικό τους;
Η Έμμα Μοράνο γεννήθηκε τον 19ο αιώνα στην Ιταλία. Photo: Wikimedia Commons. Πηγή: Supplied
v
Η ΕΜΜΑ ΜΟΡΑΝΟ αποτελεί ειδική περίπτωση ανθρώπου, καθώς είναι ο μόνος εν ζωή άνθρωπος που είδε και έζησε τα γεγονότα τριών αιώνων – του 19ου, του 20ου και του 21ου.
Γεννήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1899 στην Ιταλία. Σήμερα, στην ηλικία των 117 ετών, είναι επισήμως ο αρχαιότερος εν ζωή άνθρωπος σε όλο τον κόσμο και το μόνο πρόσωπο που απομένει στον πλανήτη από όσους είχαν γεννηθεί κατά τη διάρκεια του 1800.
Η Μοράνο, που ήταν πρωτότοκη κόρη μιας οικογένειας με οκτώ παιδιά, παρέμεινε ελεύθερη στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Παντρεύτηκε το 1926, όμως χώρισε το 1938, γιατί ο σύζυγός της ήταν βίαιος. Μετά από το θάνατο του μοναχογιού της το 1938 ζει μόνη. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα συντηρούσε η ίδια τον εαυτό της κάνοντας διάφορες εργασίες, μεταξύ αυτών δουλεύοντας ως εργάτρια σε ένα εργοστάσιο κατασκευής σάκων γιούτας και ως μαγείρισσα σε σχολείο. Βγήκε στη σύνταξη σε ηλικία 75 ετών.
Παρά την προχωρημένη ηλικία της, παραμένει δραστήρια έχοντας όλες τις διανοητικές δυνάμεις της, εκτός από το ότι είναι λίγο βαρήκοη.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ζει σε ένα διαμέρισμα στη Βερμπάνια, μια γραφική κωμόπολη στις όχθες της λίμνης Mατζόρε βόρεια του Μιλάνου, στα σύνορα με την Ελβετία.
v
Η γραφική κωμόπολη Βερμπάνια στις όχθες της λίμνης Mατζόρε. Image: Supplied
v
Όπως συνηθίζεται στις περιπτώσεις των μακρόβιων, το ενδιαφέρον στρέφεται στη διατροφή τους, χωρίς όμως να είναι αυτό το μυστικό της μακροβιότητας. Όταν πάντως ρωτήθηκε, η Μοράνο είπε ότι τρώει μόνο δύο αυγά την ημέρα –ένα βραστό και ένα τηγανητό– και λίγα μπισκότα. Τα μπισκότα ως πρωινό, μουσκεμένα σε γάλα ή νερό, γιατί, όπως είπε, «δεν έχω δόντια».
Τη δίαιτα αυτή της την σύστησε ένας γιατρός πριν από είκοσι χρόνια. Το διαιτολόγιο είναι περιορισμένο, επειδή η Μοράνο δεν καταπονεί πλέον το σώμα της. Το μυστικό ωστόσο δεν βρίσκεται στα αυγά, αλλά, όπως θα δούμε παρακάτω, στη λιτότητα της διατροφής, καθώς ο οργανισμός δεν επιβαρύνεται από άχρηστες και εν πολλοίς συνθετικές τροφές.
«Έρχονται από παντού να με δουν» πρόσθεσε. «Από την Αμερική, την Ελβετία, την Αυστρία, το Τορίνο, το Μιλάνο… Έρχονται να με δουν από περιέργεια».
Κοιμάται νωρίς, γύρω στις 7:00 και ξυπνά χαράματα πριν από τις 6:00. Η μικρότερη αδελφή της έζησε έως την ηλικία των 102 ετών.
v
Η Έμμα Μοράνο στις 29 Νοεμβρίου 2016 έγινε 117 ετών. Πηγή: Youtube
v
Μακρόβιοι
Μακρόβιοι έχουν υπάρξει πολλοί στα αρχαία χρόνια. Κατάλογο των πιο φημισμένων από αυτούς παρουσιάζει ο Λουκιανός στο ομώνυμο έργο του. Ο Δημόκριτος, ο ατομικός φιλόσοφος, έζησε πάνω από 100 χρόνια, ο Ξενόφιλος ο Μουσικός, πυθαγόρειος μύστης και φιλόσοφος, τον οποίο αναφέρει και ο Πλίνιος, έζησε 170 χρόνια διατηρώντας πλήρως όλες τις ικανότητές του, ενώ φημισμένος ήταν και ο Αργανθώνιος, βασιλιάς στην πόλη Ταρτησσό της αρχαίας Ιβηρίας (Ανδαλουσία), κατά τα τέλη του 7ου και τις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. Αυτός τους ξεπέρασε όλους ζώντας 179 χρόνια.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο Φιλόστρατος στο έργο του Βίοι σοφιστών στον περίφημο ρήτορα Γοργία τον Λεοντίνο, από τη Σικελία. Γράφει πως αν και έφτασε σε ηλικία 108 ετών, το σώμα του δεν ήταν καθόλου καταπονημένο από τα γηρατειά. Έως το τέλος της ζωής του ήταν υγιής και είχε την οξύτητα των αισθήσεων νεαρού άνδρα. Παρόμοια λέγονται και για άλλους.
v
Οι Εορτές της Εκατονταετηρίδας
Ύστερα από τις θεαματικές προόδους στην ιατρική και τη χημεία, αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, βελτίωση του προσδόκιμου ζωής. Η βελτίωση αυτή συνεχίστηκε και στον 21ο αιώνα και σήμερα υπάρχουν χώρες όπως η Σουηδία, η Ιαπωνία, η Γαλλία κ.ά., όπου οι γυναίκες ζουν 83-85 χρόνια κατά μέσο όρο και οι άντρες 77-79 χρόνια. Το προσδόκιμο ζωής ανέρχεται, κατά μέσο όρο, σήμερα στα 80 έτη. Το όριο αυτό είναι ωστόσο πενιχρό μπροστά στο προσδόκιμο ζωής των Ρωμαίων που έφτανε τα 110 έτη.
Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, όπως αναφέρει ο ιστορικός Ζώσιμος (περ. 450-520 μ.Χ.), οι Ρωμαίοι είχαν καθιερώσει από παλιά τις Εορτές της Εκατονταετηρίδας (Σεκουλαρίων), οι οποίες τελούνταν κάθε 110 χρόνια. Τις εορτές αυτές είχε τελέσει πρώτος ο Ουαλέσιος, ο γενάρχης των Ουαλεριανών, που ανήκαν στους Σαβίνους, το έτος 1634 π.Χ., όπως αναφέρει ο Νικόλαος Δαμασκηνός, Έλληνας ιστορικός και περιπατητικός φιλόσοφος με καταγωγή από την Δαμασκό (1ος αιώνας π.Χ.). Αργότερα ξεχάστηκαν και τις επανέφερε η Σύγκλητος της Ρώμης το 249 π.Χ., όταν χτύπησαν την πόλη αρρώστιες και πόλεμοι, ύστερα από σχετικό χρησμό της Σίβυλλας.
Αυτές οι τελετές, που ήταν καθαρτήριες και στις οποίες συμμετείχαν όλοι, άρχοντες και λαός, παραμελήθηκαν και ξεχάστηκαν και πάλι για αρκετά χρόνια, όταν, εξαιτίας κάποιων νέων δεινών, τις επανέφερε ο Οκταβιανός Αύγουστος το 17 π.Χ. Η τελευταία γιορτή είχε τελεστεί το 149 π.Χ.
Πριν την έναρξη, οι κήρυκες περιόδευαν όλη τη ρωμαϊκή επικράτεια και καλούσαν όλο τον κόσμο να έρθει να παρακολουθήσει μια γιορτή που δεν έχει δει έως τώρα ούτε πρόκειται να ξαναδεί άλλη φορά.
v
Αναπαράσταση των Εορτών της Εκατονταετηρίδας στις 3 Ιουνίου 2010 στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Η εκδήλωση οργανώθηκε από την Εταιρεία για την Προώθηση των Ρωμαϊκών Σπουδών. Image: Supplied
v
Οι Εορτές της Εκατονταετηρίδας τελέστηκαν τελευταία φορά επί αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου και το γεγονός ότι δεν τελέστηκαν ξανά, όπως έπρεπε, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Μέγας Κωνσταντίνος, ήταν η αιτία, κατά τον ιστορικό Ζώσιμο, που η ρωμαϊκή ηγεμονία περιήλθε σε άθλια κατάσταση και κατέρρευσε.
v
Ανοσία μέσω διατροφής
Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση προληπτικής θεραπείας μέσω δύο βασικών φυσιοθεραπευτικών μεθόδων (διατροφή με ωμοφαγία και άσκηση) εμφανίζεται κατά την διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, όπου ο σοφός ήρωας και στρατηγός των Αχαιών, Παλαμήδης ο Ναυπλιεύς, λόγω του λοιμού που πλησίαζε στο στρατόπεδό του, άλλαξε τη διατροφή των στρατιωτών του με αποτέλεσμα την κατάσταση ανοσίας.
Όταν αντιλήφθηκε ότι κάποια επιδημία λοιμού πλησίαζε τις ακτές της Μικράς Ασίας, είπε στον Οδυσσέα: «Εμείς οι Έλληνες πρέπει να φροντίσουμε μόνοι μας τους εαυτούς μας, διότι πρέπει όσοι σκοπεύουν να προφυλαχθούν από επιδημίες να τρέφονται ελαφρά και να γυμνάζονται καθημερινά».
Με τα λόγια αυτά εμπόδισε την αγορά κρεάτων και τους είπε να μην χρησιμοποιούν τις στρατιωτικές τροφές, φροντίζοντας οι στρατιώτες του να τρέφονται με ξηρούς καρπούς, άγρια φρούτα και λαχανικά. Και όλοι υπάκουσαν, γιατί ό,τι έλεγε ο Παλαμήδης το θεωρούσαν θεόσταλτο και με ισχύ χρησμού.
v
Ο Οδυσσέας, τον οποίο ο Παλαμήδης έπεισε να αλλάξουν οι στρατιώτες τις
διατροφικές τους συνήθειες, με αποτέλεσμα να σωθούν. Ρωμαϊκό αντίγραφο
ελληνικού έργου του 4ου αι. π.Χ. Γλυπτοθήκη Carlsberg, Κοπεγχάγη.
v
«Πράγματι, η επιδημία που προέβλεψε παρουσιάσθηκε πρωτίστως στις πόλεις του Ελλησπόντου, καθώς λένε, και μετά ενέσκηψε και στο Ίλιον. Από τους Έλληνες όμως δεν προσέβαλε σχεδόν κανέναν, παρ’ όλο που είχαν το στρατόπεδό τους σε μολυσμένη περιοχή» γράφει ο Φιλόστρατος (Ηρωικά, 712).
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν γνωστές οι δύο βασικές αρχές της μακροζωίας, δηλαδή η πρόληψη των ασθενειών και η επίτευξη ανοσίας μέσω της διατροφής με ωμές «ζωντανές» τροφές (όπως είναι οι καρποί), πάντοτε σε συνδυασμό με την καθημερινή άσκηση.
