Η βαριά ήττα του Ρέντσι στο ιταλικό δημοψήφισμα

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Από τον Κώστα Αλεξανδρόπουλο

 

Η επικράτηση του «Όχι» στο ιταλικό δημοψήφισμα δημιουργεί πλέον σοβαρές αμφιβολίες για το μέλλον της ΕΕ και του ευρώ.

Ο Ματέο Ρέντσι με τη σύζυγό του Ανιέζε στο άκουσμα των πρώτων αποτελεσμάτων. Αργότερα ανακοίνωσε ότι υποβάλλει την παραίτησή του. Photo: EPA. Πηγή: Supplied
v

ΜΕΤΑ το σοκ του Brexit, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με το «Όχι» του ιταλικού δημοψηφίσματος, το οποίο αναμένεται να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης. Η βαριά ήττα του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, είναι προάγγελος εξελίξεων που θα αλλάξουν το πρόσωπο της γηραιάς ηπείρου έτσι όπως το ξέραμε μέχρι τώρα.

Και ενώ η καταμέτρηση συνεχίζεται, το «Όχι» συγκεντρώνει ποσοστό 54-58% έναντι 42-46% του «Ναι».

Το ευρώ ήδη υποχώρησε έναντι του δολαρίου στο 1.0580 από 1.0625 που είναι το κατώτατο όριο του τελευταίου 20μήνου. Αυτό θα επιδεινώσει την τραπεζική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ιταλία

Η αναπόφευκτη πολιτική και οικονομική αστάθεια στην Ιταλία και η ενίσχυση του λαϊκίστικου Κινήματος των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, το οποίο πρωτοστάτησε στην καμπάνια του «Όχι» και έχει προαναγγείλει δημοψήφισμα για την συμμετοχή της Ιταλίας στην ευρωζώνη, δημιουργεί πλέον σοβαρές αμφιβολίες για τις προοπτικές του ευρώ.

Ήδη ο Μπέπε Γκρίλο ζήτησε την άμεση παραίτηση του Ρέντσι και τη προκήρυξη εκλογών.

Και όλα αυτά λίγες εβδομάδες πριν την έλευση του 2017, κατά το οποίο οι δοκιμασίες για τη συνοχή της ΕΕ θα κορυφωθούν με τις κρίσιμες αναμετρήσεις σε Γαλλία και Γερμανία.

Ακόμη κι αν δεν επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες προβλέψεις για «αρχή του τέλους» του ενιαίου νομίσματος, η φετινή χρονιά κλείνει με τον λαϊκισμό και τον εθνικισμό να θριαμβεύουν, το στόχο της περαιτέρω ομοσπονδιοποίησης να έχει υποχωρήσει πλήρως και τους Ευρωπαίους πολίτες να απομακρύνονται όλο και περισσότερο από ένα κοινό όραμα για την ήπειρο την οποία μοιράζονται.

Τραγικός ήρωας της ιστορίας ο Ρέντσι, ο οποίος κατάφερε να μετατρέψει το δημοψήφισμα σε ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του. Κι ενώ οι αλλαγές ήταν επιβεβλημένες, αυτό που έμεινε στο τέλος ήταν η αντιδημοτικότητα του.
v

Ο νικητής του δημοψηφίσματος και ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων,
Μπέπε Γκρίλο. Photo: EPA. Πηγή: Supplied
ν

Ο Ρέντσι έχασε όχι επειδή το δημοψήφισμα περιείχε «ιδιαίτερα τεχνικά ζητήματα με σύνθετες διατυπώσεις»,  που αποτελούν μέλημα των συνταγματολόγων και όχι του λαού, αλλά επειδή στο πρόσωπό του οι Ιταλοί έβλεπαν την εικόνα της Μέρκελ και έναν πρόθυμο εκτελεστή των επιταγών του Βερολίνου.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, το λιγότερο γνωστό αλλά καθόλου υποδεέστερο, ζήτημα της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, καθώς ανώτατα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος, του οποίου ηγείται ο Ρέντσι, έχουν κατηγορηθεί από τις ιταλικές αρχές ότι διατηρούσαν σχέσεις με την οργάνωση “Mafia Capitale”, που έχει τη βάση της στη Ρώμη, ενώ βρέθηκαν αναμεμειγμένα σε υποθέσεις δωροδοκίας από την διεθνή εγκληματική οργάνωση του Ερμίας Τζερμάι (Ermias Ghermay) που διακινεί πρόσφυγες και μετανάστες από τη Λιβύη στις ιταλικές ακτές. Αυτό εξανάγκασε τα ανώτατα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος σε μαζικές παραιτήσεις, ύστερα από τη σύλληψη αρκετών, ενώ έχει παραπεμφθεί σε δίκη και ο Λούκα Οντεβάινε (Luca Odevaine), αναπληρωτής γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου στη Ρώμη.
v

Ο αναπληρωτής γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου στη Ρώμη επί Ρέντσι, Λούκα Οντεβάινε, πριν τη σύλληψή του. Photo: EPA. Πηγή: Supplied
v

Πίσω από την «φιλάνθρωπη» πολιτική της Άνγκελα

Μέρκελ, που άνοιξε τα σύνορα πέρυσι και δέχτηκε

890.000 πρόσφυγες από Συρία, Ιράκ και Αφγανιστάν

κρύβονται οικονομικοί λόγοι. Σε όλη την ανθρώπινη

ιστορία το δουλεμπόριο ήταν επικερδές, σήμερα μάλιστα

πιο επικερδές κι από το εμπόριο των ναρκωτικών.
v

Κρίση στην καρδιά της Ευρώπης

Η παλαιότερη εν λειτουργία τράπεζα στον κόσμο, η Monte dei Paschi (BMDPF), είναι ο πιο αδύναμος κρίκος. Χρειάζεται άμεσα 5 δισ. ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση ύστερα από την αποτυχία της να περάσει τα crash test νωρίτερα αυτό το χρόνο. Η μετοχή της έχει μειωθεί φέτος πάνω από 80%.

«Και άλλες ιταλικές τράπεζες θα πρέπει να αντλήσουν κεφάλαια για την κάλυψη ζημιών από ανταλλαγές ομολόγων και από κακή διαχείριση του χρέους τους», έγραψε ο Raj Badiani, ανώτερος οικονομολόγος στην ιταλική IHS Insight σε άρθρο του το Σάββατο.
v

Τα κεντρικά γραφεία της τράπεζας Monte dei Paschi στη Σιένα. Το χρέος της τράπεζας ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 360 δισεκατομμυρίων ευρώ. Συνολικά οι ιταλικές τράπεζες έχουν χρέη άνω των 800 δισ. ευρώ. Photo: EPA. Πηγή: Supplied
v

Η ιταλική οικονομία βρίσκεται κολλημένη στο μηδέν εδώ και δύο και πλέον δεκαετίες, από τότε που η Ιταλία υιοθέτησε το ευρώ. Ο Ρέντσι είχε ξεκινήσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούσαν στην τόνωση της ανάπτυξης και της ευημερίας του λαού, συναντώντας όμως συχνά πυκνά την αντίδραση του Βερολίνου.

Πολλά από τα προγράμματα που είχε εξαγγείλει είναι ελλιπή ή ακόμη βρίσκονται σε εξέλιξη, και η όποια πρόοδος που θα μπορούσε να επιτευχθεί είναι πολύ πιθανό να καθυστερήσει. Η χώρα βαίνει ολοταχώς σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση, με τους οικονομολόγους να εκτιμούν ότι η ανάπτυξη θα αποδυναμωθεί σημαντικά το επόμενο έτος.
v

Δεν αλλάζει γραμμή η Αυστρία

Πολλοί έσπευσαν να πανηγυρίσουν για το γεγονός ότι στις προεδρικές εκλογές στην Αυστρία, ο πρώην επικεφαλής των Πρασίνων, Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν, επικράτησε άνετα του ακροδεξιού αντιπάλου του Νόρμπερτ Χόφερ, «προσφέροντας μια αχτίδα ελπίδας σε μια σκοτεινή μέρα για την Ευρώπη».

Ο φαν ντερ Μπέλεν είναι φιλοευρωπαίος και τάσσεται υπέρ μιας ανοιχτής Αυστρίας. Παράλληλα έχει πλέξει το εγκώμιο της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ για την προσφυγική της πολιτική. Συνεπώς, εκτιμούν οι πολιτικοί αναλυτές, η νίκη του συνιστά και ενίσχυση της πολιτικής Μέρκελ, η οποία μάχεται για τη νομιμοποίησή της όχι μόνο στην Γερμανία αλλά και στο εσωτερικό του δικού της κόμματος.

Στην πραγματικότητα τα δεδομένα είναι τελείως διαφορετικά. Η νίκη του φαν ντερ Μπέλεν με ποσοστό 53,4% έναντι του 46,6% του Χόφερ, είναι μεν άνετη, αλλά σε καμία περίπτωση ικανή να κάμψει τον ευρωσκεπτικισμό των Αυστριακών, οι οποίοι και θα συνεχίσουν να αρνούνται την πολιτική των ποσοστώσεων του Βερολίνου και τείχη θα συνεχίσουν να αναγείρουν για να ανακόψουν την μελλοντική ροή προσφύγων προς την Κεντρική Ευρώπη, που αναμένεται να ξεσπάσει σύντομα.

Και έπειτα την πολιτική, εσωτερική και εξωτερική, της χώρας την χαράσσει η εκάστοτε κυβέρνηση και όχι ο πρόεδρος.
v

Ο εκλογικός τυφώνας του 2017

Για τους Ιταλούς το δημοψήφισμα ήταν «Όχι» ή «Ναι» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ψήφισαν στην πλειοψηφία τους «Όχι». Για ποιο λόγο; Επειδή δεν αντέχουν άλλο την πολιτική της λιτότητας που επιβάλλουν στα κράτη-μέλη το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες.

Η Ευρώπη είχε ξεκινήσει την ένωση των ευρωπαϊκών κρατών με διαφορετικές αξίες και αρχές, τις οποίες στη συνέχεια έχασε ή πρόδωσε, και αντί της ισότητας των λαών, η ΕΕ μετεβλήθη σε πεδίο άσκησης των πολιτικών του γερμανικού ηγεμονισμού.
v

Ο ηγεμονισμός της Μέρκελ πρόκειται να καμφθεί τόσο στο εσωτερικό της χώρας της, από το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία», όσο και από τις νέες κυβερνήσεις σε Γαλλία και Ιταλία. Image: Supplied
v

Το Βερολίνο, με όπλο αυτή τη φορά το ευρώ και όχι τα κανόνια των τεθωρακισμένων, επεδίωξε και συνεχίζει να επιδιώκει την κατάκτηση όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Υπάρχουν χώρες που κατάφερε να τις κατακτήσει –όπως η Ελλάδα– και άλλες που προσπαθεί, με τη διαφορά ότι οι λαοί τους, έχοντας μάθει από το πάθημα της Ελλάδας, που ήταν ανοχύρωτη και πιάστηκε στον ύπνο, αντιστέκονται στον επεκτατισμό του Βερολίνου, συνενώνοντας τις όποιες δυνάμεις διαθέτουν υπό τη σημαία του ευρωσκεπτικισμού.

Σήμερα στην Ελλάδα ο Σόιμπλε –και όχι η κυβέρνηση–

αποφασίζει, μέσω του διευθυντηρίου των Βρυξελλών,

ποιοι Έλληνες θα έχουν χρήματα και ποιοι όχι, ποιοι θα

έχουν δουλειά και ποιοι όχι, ποιοι θα φάνε και ποιοι όχι,

ποιοι θα πεθάνουν και ποιοι όχι.

Αυτό είναι το παιχνίδι που παίζεται σήμερα και η ειρωνεία είναι ότι απέναντι στον γερμανικό επεκτατισμό εγείρονται δυνάμεις που χαρακτηρίζονται «ακροδεξιές» και «ξενοφοβικές». Αυτή είναι όμως η επιφάνεια.

Όπως και να ’χει, το ευρωπαϊκό τοπίο θα αλλάξει ριζικά καθώς ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα περί παραμονής ή όχι της Ιταλίας στην ΕΕ θα επέτεινε τη γενικότερη εικόνα αποσύνθεσης της ευρωζώνης και της ΕΕ.

Από την άλλη μεριά, ακόμη κι αν επικρατήσει η Μέρκελ στις γερμανικές εκλογές, θα έχει απέναντί της το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία», το οποίο μέσα σε τρία χρόνια από το μηδέν εκτινάχθηκε στο 22% σε δέκα τοπικές αναμετρήσεις.

Όσο για τη Γαλλία, ο επόμενος πρόεδρος θα εκλεγεί είτε από το κόμμα της Μαρίν Λε Πεν είτε από το κόμμα του κεντροδεξιού Φρανσουά Φιγιόν. Και αυτό θα είναι η ομολογία της πλήρους αποτυχίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

---