Νεφέλωμα Ωρίωνος: εκεί όπου γεννιούνται τα άστρα
ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
• Μέσω του κατοπτρικού τηλεσκοπίου VISTA, οι αστρονόμοι παρακολουθούν έκθαμβοι τη γέννηση νέων αστεριών στον γαλαξία.
• Ταξίδι στα βάθη του Νεφελώματος του Ωρίωνος (βίντεο).
Το Νεφέλωμα του Ωρίωνος στις 5 Φεβρουαρίου 2016. Η εικόνα είναι το αποτέλεσμα σύνθεσης 25 φωτογραφιών. Photo: Scott MacNeill / Frosty Drew Observatory in Charlestown, Rhode Island
v
ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΕΣ φωτογραφίες των νεογέννητων αστέρων να λαμβάνουν το σχήμα τους μέσα στο νεφέλωμα του Ωρίωνος, στον δικό μας γαλαξία, έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.
Το τεράστιο Νεφέλωμα του Ωρίωνος, άλλωστε, είναι το «εργοστάσιο δημιουργίας αστέρων» που βρίσκεται σε μικρότερη απόσταση από τη Γη και για αυτόν τον λόγο αποτέλεσε για τους αστρονόμους ανοικτό παράθυρο, ώστε να παρακολουθήσουν με ποιον τρόπο αρχίζουν να υπάρχουν, ή καλύτερα γεννιούνται, τα άστρα. Στην πραγματικότητα, ένα νεφέλωμα αποτελείται από διαστρική σκόνη και αέρια.
Το Νεφέλωμα του Ωρίωνος, που είναι επίσης γνωστό και ως Μεσιέ 42 (Μ42), βρίσκεται σε απόσταση 1.350 ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα περίπου 22 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν μπορούμε να δούμε τα νεογέννητα αστέρια στο ορατό φάσμα του φωτός. Ωστόσο, το 4,1 μέτρων τηλεσκόπιο VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy), το οποίο βρίσκεται στη Χιλή στην έρημο Ατακάμα και είναι το μεγαλύτερο του κόσμου, έχει ως αποστολή του την επόπτευση του ουράνιου στερεώματος και που κατάφερε να δει τα νεογέννητα αστέρια στρέφοντας επάνω τους υπέρυθρο φως.
v
Εκεί όπου γεννιούνται οι κόσμοι. Η εικόνα αυτή δείχνει την καρδιά του Νεφελώματος του Ωρίωνος, που αποτελεί την φάτνη της δημιουργίας νέων κόσμων. Photo: Patrick Gilliland / Royal Museums Greenwich
v
Μια ακόμη εκπληκτική φωτογραφία της καρδιάς του Νεφελώματος του Ωρίωνος από το κατοπτρικό τηλεσκόπιο VISTA στη Χιλή. Photo: Robert Gendler
v
Εάν συγκρίνουμε το μέγεθος του Ήλιου μας με το M42, θα χρειάζονταν 2.000 ηλιακές μάζες. Το νεφέλωμα εδώ και 300.000 χρόνια δημιουργεί νέους κόσμους στο σύμπαν από την καύση υδρογόνου, οξυγόνου και άλλων στοιχείων. Photo: CFHT/Coelum (J.-C. Cuillandre & G. Anselmi)
ν
Η φλεγόμενη καρδιά του Ωρίωνος από κοντά. Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται εκεί φτάνουν τους 10.000 βαθμούς Κελσίου. Μπορεί να μην είναι ιδανικές για το ψήσιμο μιας πίτσας, αν όμως πάτε στα άκρα του νεφελώματος, η θερμοκρασία πέφτει δραματικά. Photo: Oliver Czernetz
ν
Η νέα ερευνητική προσπάθεια επιτρέπει τη «μεθοδική μελέτη των πρώτων εξελικτικών σταδίων των νεαρών αστέρων», αναφέρει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA). Μέχρι στιγμής, το ερευνητικό πρόγραμμα κατάφερε να αναγνωρίσει περισσότερα από 800 χιλιάδες νέα αστέρια, αλλά και πολλούς απομακρυσμένους γαλαξίες και άλλα ουράνια σώματα.
Παρ’ όλο που το Νεφέλωμα του Ωρίωνος είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού στον νυχτερινό ουρανό και ήταν γνωστό στον πολιτισμό των Μάγια, η πρώτη δυτική αναφορά σε αυτό τοποθετείται στον 17ο αιώνα. Το 1789 ο Βρετανός αστρονόμος Ουίλιαμ Χέρσελ, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο που είχε ο ίδιος κατασκευάσει και είχε μήκος δύο μέτρων, είχε προφητικά περιγράψει το Νεφέλωμα του Ωρίωνος ως τη «χαοτική ύλη από την οποία θα δημιουργηθούν οι ήλιοι του μέλλοντος».
v
Η γενέτειρα των άστρων. Στο αριστερό τμήμα της φωτογραφίας βλέπουμε δύο στήλες νεφελωμάτων να συγκρούονται στην περιοχή cloud L1641, στο νότιο τμήμα του Νεφελώματος του Ωρίωνος, δημιουργώντας νέους κόσμους. Η εικόνα στα αριστερά προέρχεται από το διαστημικό παρατηρητήριο Herschel της ESA, η δεξιά είναι μια υπέρυθρη εικόνα που ελήφθη από το διαστημικό τηλεσκόπιο Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) της NASA, ενώ η εικόνα στη μέση αποτελεί σύνθεση των δύο φωτογραφιών. Photo: A. M. Stutz / MPIA
ν
ν
VISTA’s infrared view of the Orion Nebula (M42)
European Southern Observatory (ESO)
v
