Με την κοινωνική αναταραχή να κορυφώνεται το 2027, ο δυτικός πολιτισμός κινδυνεύει να καταρρεύσει, υποστηρίζει ο καθηγητής Πήτερ Τέρτσιν.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε έναν πολύ δύσκολο δρόμο, λέει ο “μαθηματικός της ιστορίας” Πήτερ Τέρτσιν. Image: Supplied v
Ο “μαθηματικός της ιστορίας”, καθηγητής Πήτερ Τέρτσιν
ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για προφητεία, αλλά για επιστημονική πρόβλεψη. Σύμφωνα με τον Πήτερ Τέρτσιν (Peter Turchin), ο οποίος διδάσκει οικολογία και εξελικτική βιολογία στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, η πολιτική αναταραχή σε διεθνές επίπεδο θα κορυφωθεί γύρω στο 2027, με αποτέλεσμα την κοινωνική αναταραχή που θα σημάνει και το τέλος του δυτικού πολιτισμού έτσι όπως τον ξέρουμε. Και αυτό θα συμβεί μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Αυτό περιλαμβάνει μείωση του βιοτικού επιπέδου με ταυτόχρονη κατάργηση ή περικοπές των κοινωνικών παροχών, των συντάξεων και της δημόσιας υγείας.
Ο καθηγητής Τέρτσιν έφτασε σε αυτό το συμπέρασμα χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα για να προβλέψει τα πολιτικά γεγονότα.
Ήδη πριν από τρία χρόνια είχε προβλέψει την δραματική αύξηση της πολιτικής αστάθειας, έτσι όπως τη ζούμε σήμερα, ως αποτέλεσμα της κοινωνικής ανισότητας.
Ποιος είναι όμως ο άνθρωπος που κάνει αυτές τις δυσοίωνες προβλέψεις; Όπως είπαμε, ο Πήτερ Τέρτσιν διδάσκει οικολογία, εξελικτική βιολογία, ανθρωπολογία και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, αντιπρόεδρος του think-tank Evolution Institute και εισηγητής ενός νέου επιστημονικού κλάδου που ονομάζεται Cliodynamics (από τις ελληνικές λέξεις Κλειώ+δυναμική∙ Κλειώ είναι η Μούσα της Ιστορίας).
Εκτός των εκατοντάδων άρθρων, είναι συγγραφέας επτά βιβλίων, μεταξύ των οποίων το Secular Cycles (Princeton, 2009), το War and Peace and War (Penguin, 2005) και το Ages of Discord (Beresta Books, September 2016).
Ο ίδιος προσδιορίζεται ως “μαθηματικός της ιστορίας” (ναι, καλά διαβάσατε∙ μαθηματικός της ιστορίας όχι ιστορικός των μαθηματικών), καθώς χρησιμοποιεί μαθηματικά για να ερμηνεύσει ιστορικά γεγονότα και να διακρίνει τις χρονικές ακολουθίες τους, σε συνεργασία με την Seshat Databank.
Η τελευταία είναι η μεγαλύτερη τράπεζα ιστορικών γεγονότων στον κόσμο – μια τεράστια βάση δεδομένων της πολιτισμικής ανάπτυξης και εξέλιξης από την εμφάνιση του ανθρώπινου είδους, συγκεντρώνοντας και οργανώνοντας το τεράστιο ποσό γνώσης που υπάρχει αναφορικά με το παρελθόν των ανθρώπινων κοινωνιών, υλικό που έχει συλλεγεί από χιλιάδες ιστορικούς και αρχαιολόγους. v
Ξηρασία στην Κίνα το 2011. Image: Supplied ν
Μια μελέτη της NASA που δημοσιεύτηκε στην New York Post το 2014, αναφέρει πως ο βιομηχανικός πολιτισμός απειλείται με «μη αναστρέψιμη κατάρρευση», εξαιτίας μιας σειράς κρίσεων, όπως η ανορθολογική χρήση των φυσικών πόρων και η κλιματική αλλαγή, που μπορούν να συνθέσουν την «τέλεια καταιγίδα» που θα εκμηδενίσει το υπάρχον παγκόσμιο σύστημα. ν
Το ζοφερό μέλλον της Δύσης
Μπορεί να φαίνεται απίθανο, όμως η Ιστορία είναι γεμάτη από καταρρεύσεις μεγάλων πολιτισμών. Μπορεί η μυθική Ατλαντίδα να είναι το διαχρονικό σύμβολο της καταστροφής ενός πολιτισμού από ένα συνδυασμό αιτίων (εκρήξεις ηφαιστείων, σεισμοί, πλημμύρες, ανθρώπινη αλαζονεία), άλλοι όμως μεγάλοι πολιτισμοί, όπως ο ελληνο-ρωμαϊκός, και ισχυρές αυτοκρατορίες, όπως η δυναστεία των Χαν στην Κίνα, των Μάγια και των Ολμέκων στη Μεσοαμερική, των Μορύα στην αρχαία Ινδία (321 π.Χ. – 185 π.Χ.), αλλά και οι προηγμένοι πολιτισμοί της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας, έσβησαν και εξαφανίστηκαν μέσα σε λίγα χρόνια από ανθρωπογενή αίτια (π.χ. πολέμους), ή απλά και μόνο επειδή είχαν παρακμάσει.
Και παρακμή σημαίνει διανοητική αδράνεια.
Στη δική μας περίπτωση, ο πολιτισμός που έχουμε οικοδομήσει κινδυνεύει να γκρεμιστεί επειδή στηρίζεται στο ψεύδος.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Τέρτσιν, η χώρα που κινδυνεύει περισσότερο είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Εάν οι ΗΠΑ καταρρεύσουν, η Ευρώπη και η Δύση θα έχουν παρόμοια μοίρα ως φυσικό επακόλουθο. v
NASA Says Dozens of Advanced ancient civilizations
Collapsed before us v
v
Φταίνε μήπως πολιτικές επιλογές όπως η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ ή η άνοδος ακροδεξιών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων στην Ευρώπη; «Όχι», απαντάει ο καθηγητής. «Η κατάρρευση είναι αναπόφευκτη, ανεξάρτητα του ποιος είναι στην εξουσία».
Από τη σκοπιά αυτή, η πρόβλεψη του Πήτερ Τέρτσιν γίνεται ακόμη πιο ζοφερή. Όπως αναφέρει στη μελέτη που δημοσίευσε πρόσφατα στο Phys.Org,«η κοινωνία μας, όπως όλες οι προηγούμενες πολύπλοκες κοινωνίες, βρίσκεται πάνω σε ένα rollercoaster».
«Απρόσωπες κοινωνικές δυνάμεις μας οδηγούν στην κορυφή. Στη συνέχεια όμως έρχεται αναπόφευκτα η βουτιά».
Η κοινωνική αναταραχή είναι αναπόφευκτη, καθώς ο παγκόσμιος πλούτος βρίσκεται στα χέρια μιας ελίτ υπερπλουσίων ανθρώπων, στην πλειοψηφία τους ανόητων, με αποτέλεσμα να βαθαίνει το χάσμα που χωρίζει τους προνομιούχους από τους φτωχούς.
Η ελίτ της υπερπαραγωγής και της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, πέρα από την καταστροφή της φύσης, οδηγεί σε εσωτερικές συγκρούσεις και ανταγωνισμούς που υπονομεύουν σταδιακά το πνεύμα της συνεργασίας. Το αποτέλεσμα είναι η ιδεολογική πόλωση και ο κατακερματισμός της πολιτικής τάξης και των ιδεολογιών.
Αυτό συμβαίνει σήμερα, γράφει ο καθηγητής. Όσο περισσότεροι είναι οι ανταγωνιστές τόσο περισσότεροι είναι αυτοί που θα καταλήξουν στην πλευρά των ηττημένων, καθώς οι προνομιούχες θέσεις είναι λίγες. Έτσι, έχουμε μια μεγάλη μερίδα δυσαρεστημένων ανθρώπων, συχνά πολύ καλά εκπαιδευμένων και εξαιρετικά ικανών, στους οποίους έχει απαγορευθεί η πρόσβαση στην ελίτ.
Κάποια στιγμή οι άνθρωποι αυτοί θα επαναστατήσουν. Σε αυτό θα συντελέσει και η παγκόσμια οικονομική κρίση, με τη στασιμότητα στις επιχειρήσεις και συνακόλουθα την πτώση του βιοτικού επιπέδου και τη μείωση των κρατικών δαπανών για την υγεία και την πρόνοια, ως αποτέλεσμα της πτώσης των κρατικών εσόδων και της συγκράτησης των δαπανών. Αυτό θα οδηγήσει στην τελική πτώση του δυτικού πολιτισμού. v
Μπορούμε να αποτρέψουμε το μοιραίο;
Ο Τέρτσιν πιστεύει ότι οι προβλέψεις του, όσο απαισιόδοξες κι αν είναι, μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεφύγουμε από αυτή τη ζοφερή μοίρα, αν διακόψουμε τις τάσεις που μας οδηγούν στον όλεθρο, προτού προκαλέσουν μη αναστρέψιμα προβλήματα στην κοινωνία.
«Η δική μας», γράφει, «είναι η πρώτη κοινωνία στην ανθρώπινη ιστορία που μπορεί να αντιληφθεί, έστω και αμυδρά, πώς λειτουργούν αυτές οι δυνάμεις».
«Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να αποφύγουμε τα χειρότερα. Ίσως κάνοντας οδυνηρές αλλαγές σε ορισμένα τμήματα, ίσως επανασχεδιάζοντας ολόκληρο το rollercoaster εκ βάθρων».
Ωστόσο, όπως λέει και ο καθηγητής, αμυδρά μόνο αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τις σύνθετες δυνάμεις που εμπλέκονται στο ανθρώπινο προτσές.
Αλλά το αμυδρά δεν φτάνει. Γιατί αποκλείει την επέμβαση. Δεν μπορείς να επέμβεις σε κάτι που δεν καταλαβαίνεις. Το να λέμε: «Θα συμμορφωθώ και θα αλλάξω τρόπο και στάση ζωής μόλις δω ότι έχω φτάσει στο απροχώρητο» είναι επίσης παιδιάστικη δικαιολογία. Γιατί το απροχώρητο είναι μόλις μια στάση πριν από το μοιραίο. v
Ένας άνδρας κρατάει σφιχτά ένα κομμάτι ψωμιού που βρήκε στη χωματερή, ενώ δίπλα του μια γυναίκα ψάχνει στα σκουπίδια για φαγητό. Η φωτογραφία αυτή του 1991 είναι από τον σκουπιδότοπο του Khmetevo, κοντά στη Μόσχα. Τέτοιες σκηνές τις βλέπουμε πλέον καθημερινά σήμερα στην Ελλάδα. Photo: AP / Alexander Zemlianichenko.. Πηγή: Supplied