Η Επανάσταση καταβροχθίζει τα παιδιά της…
OPINION
Από τον Πέρε Βιλανόβα
Ένα γνωστό αξίωμα λέει ότι οι επαναστατικές διαδικασίες, ή οι διαδικασίες που κάποιοι εκ των εμπλεκομένων θεωρούν επαναστατικές, τείνουν να καταβροχθίζουν τους πρωταγωνιστές τους.
Ο Πέρε Βιλανόβα, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Image: Supplied
ν
ΓΙΑ ΝΑ το πούμε διαφορετικά, υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί ορισμένα κινήματα ή κόμματα που εμπλέκονται στις διαδικασίες αυτές να βυθιστούν σε αυτοκαταστροφικές περιπέτειες.
Η εκτέλεση του Ζωρζ Νταντόν (κέντρο) και του Καμίλ Ντεμουλέν στις 5 Απριλίου 1794.
Πρόκειται για κάτι που επαναλαμβάνεται στην ανθρώπινη ιστορία, ορισμένα παραδείγματα, όμως, είναι πιο παιδαγωγικά από άλλα. Ένα από αυτά είναι η Γαλλική Επανάσταση. Ο τρόπος με τον οποίο οι Ιακωβίνοι κατέστρεψαν τους Γιρονδίνους, παρ’ όλο που είχαν και οι δύο πρωταγωνιστήσει στην καταπολέμηση του παλιού καθεστώτος, δεν ήταν παρά ένας πρόλογος του τρόπου με τον οποίο οι ριζοσπάστες του Ροβεσπιέρου εξόντωσαν τους «προδότες της Επανάστασης» (βαριά κατηγορία) Νταντόν, Εμπέρ και Ντεμουλέν. Και εδώ εξόντωση σήμαινε γκιλοτίνα και όχι υβριστικά μηνύματα στο Twitter. Κατόπιν, οι πιο τρομοκρατημένοι από τον τρόμο εξόντωσαν με τη σειρά τους τον Ροβεσπιέρο και τον σκληρό του πυρήνα.
Ποιος επέζησε; Ο Φουσέ, που τις ημέρες της Βαστίλης ήταν ο πιο αντιμοναρχικός, στη συνέχεια απέκτησε το παρατσούκλι «δολοφόνος της Λυών», παραμερίστηκε όταν έπεσε ο Ροβεσπιέρος και επέστρεψε ως αρχηγός της αστυνομίας του Ναπολέοντα, όταν ο τελευταίος αποκατέστησε την τάξη (τη «δική του» τάξη). Και, προσοχή, ο Φουσέ είναι ο εφευρέτης της σύγχρονης έννοιας της πολιτικής αστυνομίας. Γεννημένος για να επιβιώνει σε όλες τις καταστάσεις, τιμήθηκε και με τον τίτλο του δούκα του Οτράντο.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση, που πολλοί από τους ηγέτες της αναζητούσαν ομοιότητες με τη Γαλλική Επανάσταση, τελειοποίησε αυτό το μοντέλο στην πιο βίαιη μορφή του. Ποιος μπορούσε να φανταστεί στα χρόνια που μεσολάβησαν από την έκδοση του βιβλίου του Λένιν «Τι να κάνουμε;», το 1902, μέχρι τον θάνατό του, το 1924, ότι το 1929 ο σκοτεινός Γεωργιανός Ιωσήφ Τζουγκασβίλι θα γινόταν γρήγορα ο πατερούλης Στάλιν; Στις μεγάλες διώξεις του 1936 και του 1938, το Πολιτικό Γραφείο του Κόμματος των Μπολσεβίκων του 1918 εξοντώθηκε στο σύνολό του με εξαίρεση τον Τρότσκι, που δολοφονήθηκε το 1940 στο Μεξικό από έναν Καταλανό σύντροφο, τον Ραμόν Μερκαδέρ.
ν
Λέων Τρότσκι. Ο δημιουργός του Κόκκινου Στρατού δέχτηκε στις 20 Αυγούστου 1940 δολοφονική επίθεση στο γραφείο του στο Μεξικό από τον Ισπανό κομμουνιστή Ραμόν Μερκαδέρ, ο οποίος μετά την πράξη του ανακηρύχτηκε «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης»! Image: Supplied
ν
Θα μπορούσαμε να επικαλεστούμε ακόμη την περίπτωση της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα, από το 1966 έως το 1971, όταν οι κόκκινοι φρουροί εξαπέλυσαν «αυθορμήτως» την αιματηρή τους εκστρατεία εναντίον της παλιάς ιεραρχίας του κομμουνιστικού καθεστώτος που ιδρύθηκε το 1949. Προσοχή, όμως, αυτή η εκστρατεία ήταν τόσο «αυθόρμητη», ώστε απόφυγε να ασκήσει οποιαδήποτε κριτική στον Μάο, στην αστυνομία και στον …στρατό.
Πώς τελείωσαν όλα αυτά; Μια ωραία ημέρα του 1971, το αεροπλάνο που μετέφερε τον Λιν Πιάο, τον πιο ακραίο εκ των πρωταγωνιστών της Πολιτιστικής Επανάστασης, συνετρίβη στη Μογγολία. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, ο νεκρός ήταν πράκτορας του ιμπεριαλισμού και του σοβιετικού ρεβιζιονισμού. Κι όταν πέθανε ο Μάο, η πτώση της «συμμορίας των τεσσάρων» άνοιξε την πόρτα στη στροφή που έκανε ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ και κατέληξε στο να είναι φέτος ο Σι Τσινπίνγκ ο γκεστ-σταρ του Νταβός!
Το καλό είναι ότι στα σημερινά πολιτικά συστήματα αυτές οι δυναμικές λαμβάνουν χώρα χωρίς αίμα και εκτυλίσσονται περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ορισμένα ερωτήματα όμως παραμένουν. Γιατί η Αριστερά είναι πιο αυτοκαταστροφική από τη Δεξιά; Ορισμένοι λένε ότι η δεύτερη έχει μεγαλύτερη εμπειρία και αυτό την κάνει πιο πραγματιστική. Οι Γάλλοι σοσιαλιστές, πάλι, έχουν την πολυτέλεια να παρουσιάζουν επτά υποψηφίους για μια προεδρική εκλογή την οποία μάλλον θα χάσουν. Όσο για τους Ισπανούς σοσιαλιστές, αρέσκονται να ανταλλάσσουν κατηγορίες για προδοσία.
Να πρόκειται άραγε για πόλεμο μεταξύ ιδεών και όχι προσώπων; Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον πειρασμό να φανταστούμε τον Πάμπλο Ιγκλέσιας ως Ροβεσπιέρο, τον Ινίγο Ερεχόν ως Νταντόν και τον Πάμπλο Ετσενίκε ως Φουσέ. Χωρίς γκιλοτίνες, αλλά με Twitter.
ν
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/El Pais
