ΣΕΒ: Η έξοδος από την κρίση ξεκινάει στα θρανία

8 Φεβρουαρίου 2017 Κατηγορία Εκπαίδευση

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Youmagazine Newsroom

Στα χάλια και στην οπισθοδρομικότητα του ελληνικού σχολείου αναφέρεται η τελευταία έκθεση του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων.

Η αναλογία υπολογιστών προς μαθητές 15 ετών στη Φινλανδία είναι 79% (φωτο), ενώ στην Ελλάδα μόλις 25%. Image: Supplied
ν

ΤΗΝ 27η θέση καταλαμβάνει η Ελλάδα, ανάμεσα σε 30 ευρωπαϊκές χώρες, ως προς τον μέσο όρο επίδοσης μαθητών 15 ετών σε μαθηματικά, ανάγνωση και επιστήμες, με πρώτες την Εσθονία και τη Φινλανδία, σύμφωνα με το Διεθνές Πρόγραμμα PISA για την Αξιολόγηση των Μαθητών.

Παρ’ ότι όλοι οι υπουργοί Παιδείας το δηλώνουν ως στόχο, το ελληνικό σχολείο δεν αμβλύνει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των μαθητών. Αντίθετα, η αδυναμία του αυτή ενισχύει τις ανισότητες, έστω κι αν πολλά από τα μεγέθη της ελληνικής εκπαίδευσης (π.χ. η αναλογία δασκάλων προς μαθητές) είναι ιδιαίτερα θετικά. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν γίνεται αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και τα επίπεδα αυτονομίας των σχολείων είναι πολύ χαμηλά.

Αυτά προκύπτουν από την ειδική μελέτη που δημοσιοποίησε χθες ο ΣΕΒ, στην οποία ο Σύνδεσμος αξιοποιεί στοιχεία του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) και χωρών-μελών της Ε.Ε. Ο ΣΕΒ κατά περίπτωση συγκρίνει το ελληνικό με το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο έχει επιδείξει σημαντικές επιδόσεις στους διαγωνισμούς PISA του ΟΟΣΑ και θεωρείται από τα καλύτερα διεθνώς.

Η εκπαίδευση, αναφέρει η έκθεση του ΣΕΒ. δεν εξοπλίζει μόνο τα μέλη μιας κοινωνίας με τις δεξιότητες που θα τα οδηγήσει στην επαγγελματική επιτυχία, αλλά τα εξοπλίζει και με κριτική σκέψη και αυτοπεποίθηση –στοιχεία που είναι απαραίτητα τόσο για τον κάθε πολίτη όσο και για μια κοινωνία που επιθυμεί να ξεπεράσει κρίσεις όπως αυτή που περνάει η χώρα μας. Στην Ελλάδα της κρίσης τα αλλεπάλληλα σχέδια μεταρρύθμισης του δημόσιου σχολείου δεν έχουν καταφέρει να θεραπεύσουν τις παθογένειές του.

Δυστυχώς, το δημόσιο σχολείο, με φωτεινή εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα, τη δουλειά που γίνεται στα πρότυπα σχολεία, υστερεί σημαντικά καθώς αποτυγχάνει να εξοπλίσει με αυτές τις δεξιότητες τις νέες και τους νέους. Αυτό ισχύει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό όταν προέρχονται από μη προνομιούχες οικογένειες.

Αυτή η αποτυχία καταγράφεται την ώρα που υπάρχει υπερεπάρκεια ανθρωπίνων πόρων και οφείλεται κυρίως στην κακή διαχείρισή τους, λόγω των αδυναμιών που έχουν οι δομές του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
ν

Υπερβολικός συγκεντρωτισμός

Συγκεκριμένα, ο υπερβολικός συγκεντρωτισμός που επιβάλλει το Υπουργείο όχι μόνο στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος αλλά και στη διαχείριση των πόρων, στερεί το Ελληνικό σχολείο από τη δυνατότητα να αξιοποιήσει προς όφελος των μαθητών τις δυνατότητες των Ελλήνων εκπαιδευτικών.
ν

Μάθημα στο σχολείο Saunalahti στο Espoo, δυτικά του Ελσίνκι. Το σχολείο αυτό, που χτίστηκε το 2012, εκπροσωπεί την σύγχρονη αντίληψη του φινλανδικού εκπαιδευτικού συστήματος – η καλύτερη αρχιτεκτονική συμβάλλει στη βελτίωση της σχολικής εμπειρίας. Image: Supplied
ν

Η σημαντικότερη πρόκληση για το Ελληνικό σχολείο σήμερα εντοπίζεται στην αποκέντρωση από την ασφυχτική μικροδιοίκηση που επιβάλλει το Υπουργείο, παράλληλα με την εδραίωση των δομών εκείνων διοίκησης και αξιολόγησης σε όλα τα επίπεδα συνεργασίας, που θα επιτρέψουν σε αυτή την αυτονομία να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ο τρόπος με τον οποίο το ιδιωτικό σχολείο, που αφορά περίπου το 6% των μαθητών στην Ελλάδα, αξιοποιεί τους ελάχιστους βαθμούς ελευθερίας που του επιτρέπει το Υπουργείο για να εξασφαλίσει πολύ καλύτερα αποτελέσματα, δείχνει ότι οι πρακτικές που πετυχαίνουν σε όλο τον κόσμο μπορεί να εδραιωθούν και στη χώρα μας με επιτυχία.

Το στοίχημα λοιπόν είναι να ανεβάσουμε τα δημόσια σχολεία στο επίπεδο των καλών ιδιωτικών και πρότυπων δημοσίων και όχι το αντίστροφο.
ν

Τα στοιχεία της έκθεσης του ΣΕΒ

Στην Ελλάδα η μισθοδοσία αποτελεί το 80% των δημοσίων δαπανών για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αντί του 60% στην Ε.Ε. και 50% στη Φινλανδία. Να ληφθεί υπόψη ότι η Ελλάδα και η Φινλανδία χαρακτηρίζονται από πολλά περιφερειακά και μικρά σχολεία.
Οι ετήσιες ώρες διδασκαλίας στο ελληνικό σχολείο ανά δάσκαλο είναι λίγες. Συγκεκριμένα, 459 ώρες για την Ελλάδα, 568,1 για τη Φινλανδία και 669,2 ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ.
Η αναλογία μαθητών ανά δάσκαλο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας είναι 9,6, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ 13,1 και για τη Φινλανδία 10,29.
Η αναλογία υπολογιστών προς μαθητές 15 ετών στην Ελλάδα είναι 25%, στη Φινλανδία 79% και στις χώρες του ΟΟΣΑ 77%.
Το 20,7% των σχολείων στην Ελλάδα δηλώνουν ότι έχουν μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, έναντι του 4,3% που είναι ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ και του… μηδέν στη Φινλανδία.
ν

Οι ώρες μελέτης

Η χαμηλή ποιότητα του ελληνικού σχολείου αντανακλάται και στις πολλές εκτός σχολείου ώρες μελέτης και φροντιστηρίων των παιδιών. Στην Ελλάδα οι ώρες του διαβάσματος στο σπίτι την εβδομάδα είναι 21,3 τη στιγμή που ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 17,1 και στη Φινλανδία 11,9 ώρες.

Όπως λέει ο ΣΕΒ, «η “παραπαιδεία” εκφράζει το γεγονός ότι το ελληνικό σχολείο, με υπερεπάρκεια ανθρωπίνων πόρων τους οποίους όμως κατανέμει μη ορθολογικά, δεν αξιοποιεί πλήρως τις ώρες που έχει το παιδί στο σχολείο για να εξασφαλίσει στον μέγιστο βαθμό την επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων».

Από την άλλη, ο ΣΕΒ προτείνει μεγαλύτερη αυτονομία του σχολείου και αποκέντρωση της λήψης των αποφάσεων, η οποία ωστόσο μπορεί να φέρει επιθυμητά αποτελέσματα όταν παράλληλα υπάρχει αποτελεσματική διοίκηση και εποπτεία.