Το φλύαρο κείμενο της Διακήρυξης της Ρώμης
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Youmagazine Newsroom
Χωρίς τη Μεγάλη Βρετανία, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν για να δώσουν το «φιλί της ζωής» στην θνήσκουσα Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπέγραψαν τη Διακήρυξη, αλλά οι αντιθέσεις και οι διαφορές μεταξύ τους παραμένουν αγεφύρωτες. Image: Supplied
ν
ΕΜΦΑΝΩΣ θορυβημένοι από το Brexit, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν στη Ρώμη σε μια προσπάθεια να ανακόψουν τις φυγόκεντρες τάσεις που έχουν εμφανιστεί στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύστερα από την αποφασιστικότητα της Μεγάλης Βρετανίας να κόψει οριστικά τον ομφάλιο λώρο που τη συνέδεε με τη μητέρα Ευρώπη.
Συγκεντρώθηκαν επίσης για να καλύψουν το γεγονός –ένα γεγονός γνωστό εδώ και καιρό– ότι στο εσωτερικό της Ευρώπης διεξάγεται ήδη ένας πόλεμος, το είδος του οποίου είναι δύσκολο να καθοριστεί.
Από τη μια πλευρά υπάρχει η Ρωσία και οι συγκρούσεις που έχει με την Ουκρανία και τη Γεωργία. Από την άλλη πλευρά, οι διχόνοιες στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Βορράς εναντίον Νότου, τα πρώην ανατολικά κράτη εναντίον των δυτικών, οι λαϊκιστές εναντίον των προσφύγων, οι νεοφιλελεύθεροι εναντίον των αριστερών. Και όλα δείχνουν πως οι συγκρούσεις θα συνεχιστούν.
Δεν είναι συμπτωματικό ότι το τρομοκρατικό χτύπημα στο Ουέστμινστερ έγινε λίγο πριν από τη Διακήρυξη της Ρώμης το Σάββατο, στην πρώτη επέτειο από τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες.
Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η διαιρεμένη Ευρώπη πρέπει να προστεθούν και άλλα δύο: η εμπλοκή της στους συνεχιζόμενους πολέμους στη Μέση Ανατολή, καθώς και η σύγκρουση ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών με την Τουρκία, η οποία απειλεί να πλημμυρίσει την γηραιά ήπειρο με πρόσφυγες και μετανάστες.
ν
Η ευρωπαϊκή κρίση
Στο εσωτερικό της ΕΕ οι ανισότητες και οι διαφορές μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων αυξάνονται εκθετικά. Η αντιμετώπιση της Ελλάδας ως υποδεέστερου κράτους-μέλους είναι η απόδειξη.
Η χώρα μας κατάντησε «αποικία χρέους», με διαλυμένη τη μεσαία τάξη και τους πολίτες της να μην έχουν όχι μόνο πρόσβαση στη βασική υγειονομική περίθαλψη αλλά ούτε χρήματα για την αγορά βασικών ειδών παντοπωλείου. Αυτή είναι η μια Ευρώπη.
Η άλλη Ευρώπη είναι ο φορολογικός παράδεισος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις, όπως η Google, η Apple και η Amazon.
Ωστόσο, είτε για λόγους συμφεροντολογικούς είτε ιδεολογικούς, με δεδομένη την καταστροφική εμπειρία της Ευρώπης με τον φασισμό, η παραμονή των κρατών στην υπάρχουσα ΕΕ φαντάζει μονόδρομος, καθώς δεν διαφαίνεται κάποια εναλλακτική λύση.
Αλλά τα προβλήματα υπάρχουν και είναι μεγάλα. Και αυτό αποδεικνύεται από γεγονότα, όπως τα βίαια περιστατικά στο Λονδίνο, στις Βρυξέλλες, στη Νίκαια, στο Βερολίνο, στο Παρίσι. Παρά την ευρύτητα και την ποικιλομορφία της, δεν είναι όλοι ευπρόσδεκτοι στην Ευρώπη. Ούτε καν οι ντόπιοι.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποτίθεται ότι έχει καταργήσει τα σύνορα μεταξύ των εθνικών κρατών, αλλά απέτυχε να γίνει όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ή η Ρωσική Συνομοσπονδία. Η εθνική ταυτότητα και η θρησκεία εξακολουθούν και αποτελούν το κυρίαρχο σημείο αναφοράς κάθε Ευρωπαίου πολίτη. Επιπλέον, στην Ευρώπη εκδηλώνεται ένα πισωγύρισμα με τη μορφή νοσταλγικής ιδεολογικής λαχτάρας στα κοινωνικά ρεύματα του 19ου αιώνα.
Όσο για τις φυγόκεντρες τάσεις, αυτές δεν εκδηλώνονται μόνο σε Γαλλία και Ιταλία, αλλά –κυρίως– σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Τσεχία και η Εσθονία. Άλλες χώρες πάλι δείχνουν ανυπακοή (Αυστρία, Ουγγαρία), μη πειθαρχώντας στα κελεύσματα και σις αποφάσεις των Βρυξελλών και του Βερολίνου.
ν
Ό,τι δεν λύνεται, κόβεται
Για να ανακόψει αυτές τις φυγόκεντρες τάσεις, η ΕΕ έχει δύο (μακιαβελικές) μεθόδους: μια που τη χρησιμοποιεί ήδη και μια που σκοπεύει να χρησιμοποιήσει στις διαπραγματεύσεις με τη Μ. Βρετανία.
Η πρώτη μέθοδος που χρησιμοποιεί, είναι να δυσφημεί κάθε ευρωσκεπτικιστική κίνηση χαρακτηρίζοντάς την «φασιστική», ώστε να μην γίνει δεκτή και να απορριφθεί από τους αστούς. Είναι ειρωνικό, αλλά το Βερολίνο χρησιμοποιεί σήμερα τον ναζιστικό εφιάλτη ως φόβητρο για να πείσει τα κράτη-μέλη να παραμείνουν σε μια γερμανοκρατούμενη Ευρώπη!
Το δεύτερο πονηρό στρατήγημα αφορά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν να δυσκολέψουν όσο μπορούν τη διαδικασία, με νομικές προφάσεις, με την παρεμβολή εμποδίων και με εξωφρενικές απαιτήσεις –φτιάχνοντας ένα είδος Γόρδιου Δεσμού που θα είναι δύσκολο να λυθεί– ώστε αφενός να τις προβάλλουν ως φόβητρο για όσες χώρες σκέπτονται να φύγουν, αφετέρου για να αναγκάσουν την Βρετανία να παραμείνει δεμένη στο ευρωπαϊκό άρμα.
Όπως όμως είπε ο Μέγας Αλέξανδρος –και εφάρμοσε στην πράξη– «Ό,τι δεν λύνεται, κόβεται». Έτσι και η Βρετανία∙ αντί να μπει σε μια ατέρμονη διαπραγμάτευση, μπορεί πολύ απλά να σηκωθεί και να φύγει. Τι θα κάνουν τα άλλα κράτη; Θα της κηρύξουν τον πόλεμο;
ν
Το Βερολίνο δεν είναι Ρώμη
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν το Σάββατο 25 Μαρτίου στη Ρώμη, θέλοντας ίσως να εξαπατήσουν τους εαυτούς τους ότι η ΕΕ είναι μετεξέλιξη της ρωμαϊκής ηγεμονίας. Όμως ούτε οι Βρυξέλλες ούτε το Βερολίνο είναι Ρώμη. Η ρωμαϊκή επικράτεια έφτανε –όπως λέει ο Γιουβενάλης– από τη Βρετανία έως τον Γάγγη και από την ημιβάρβαρη Γερμανία έως την Αίγυπτο και τα βόρεια παράλια της Αφρικής. Επιπλέον η Ρώμη ακτινοβολούσε Ελλάδα.
Οι Ρωμαίοι, που κάποτε έμεναν σε ετοιμόρροπες ξύλινες καλύβες σε ένα λασπωμένο ποτάμι στη μέση της Ιταλίας, δημιούργησαν μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες του αρχαίου κόσμου, και μια τις πιο ισχυρές αυτοκρατορίες σε όλη την παγκόσμια ιστορία, επειδή μελέτησαν και εφάρμοσαν τις αρχές και τις αξίες των Ελλήνων, όπως γράφει ο Δίων Κάσσιος στη Ρωμαϊκή Ιστορία.
Αυτό τους επέτρεπε να συνθέτουν, εντάσσοντας σε ένα ενιαίο πλαίσιο διαφορετικούς λαούς, θρησκείες και πολιτισμούς – μια ικανότητα που δεν διαθέτει το σημερινό Διευθυντήριο των Βρυξελλών.
Η σημερινή Ευρώπη έχει, εδώ και πολύ καιρό, αποκοπεί από όλες τις διαχρονικές αξίες που πρέσβευαν οι αρχαίοι Έλληνες∙ τους θαυμάζει, όπως τους θαυμάζουμε κι εμείς, αλλά έχει ξεχάσει τις βασικές αρχές και αξίες του ελληνικού πολιτισμού, όπως τις έχουμε ξεχάσει κι εμείς.
Αυτό φαίνεται από τα κύρια σημεία της «Διακήρυξης της Ρώμης» –την οποία μπορείτε να διαβάσετε πιο κάτω– που είναι εντελώς τεχνοκρατικά και διόλου εμπνευστικά. Τα σημεία αυτά μιλούν για:
1. Μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη
2. Μια ευημερούσα και βιώσιμη Ευρώπη
3. Μια κοινωνική Ευρώπη
4. Μια ισχυρότερη Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή
Πρόκειται για νοήματα και φράσεις που συναντά κάποιος σε ένα εταιρικό σύμφωνο, όχι όμως σε ένα κείμενο που αφορά την τύχη και το μέλλον εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι 27 απέστειλαν μήνυμα ενότητας σε όλη την Ευρώπη αλλά την ίδια στιγμή υπέγραψαν μια Διακήρυξη που κατοχυρώνει την αρχή μιας Ένωσης «πολλών ταχυτήτων». Από τη μια πλευρά χώρες όπως το Λουξεμβούργο κι από την άλλη φτωχοποιημένες χώρες, εκτός κοινοτικού κεκτημένου, όπως η Ελλάδα.
ν
Το κείμενο της Διακήρυξης της Ρώμης
«Εμείς, οι ηγέτες των 27 κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ αισθανόμαστε υπερήφανοι για τα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η οικοδόμηση της ευρωπαϊκής ενότητας αποτελεί ένα τολμηρό και μακρόπνοο σχέδιο. Πριν από εξήντα χρόνια, ανακάμπτοντας από την τραγωδία δύο παγκοσμίων πολέμων, αποφασίσαμε να ενωθούμε και να αναγεννήσουμε από τις στάχτες της την ήπειρό μας.
Οικοδομήσαμε μια μοναδική Ένωση με κοινά θεσμικά όργανα και ισχυρές αξίες, μια κοινότητα ειρήνης, ελευθερίας, δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου, μια σημαντική οικονομική δύναμη με ασύγκριτα επίπεδα κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας Η ευρωπαϊκή ενότητα ξεκίνησε σαν ένα όραμα λίγων και μετουσιώθηκε σε ελπίδα των πολλών. Και μετά η Ευρώπη έγινε ξανά μία. Σήμερα, είμαστε ενωμένοι και δυνατότεροι, εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη επωφελούνται από τη ζωή σε μια διευρυμένη Ένωση που έχει ξεπεράσει τις παλιές διαφορές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στο εσωτερικό της: περιφερειακές συρράξεις, τρομοκρατία, αυξανόμενες μεταναστευτικές πιέσεις, προστατευτισμός, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, Ενωμένοι, είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο και να προσφέρουμε στους πολίτες μας ασφάλεια, αλλά και νέες ευκαιρίες.
Θα καταστήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερη και πιο ανθεκτική, μέσα από ακόμα μεγαλύτερη ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ μας και μέσα από την τήρηση κοινών κανόνων. Η ενότητα είναι αναγκαιότητα, αλλά και ελεύθερη επιλογή μας. Το κάθε κράτος μόνο του, θα είχε περιθωριοποιηθεί από την παγκόσμια δυναμική. Μόνο αν είμαστε ενωμένοι μπορούμε να επηρεάσουμε τη δυναμική αυτή και να προστατεύσουμε τα κοινά μας συμφέροντα και αξίες.
Θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, τηρώντας τις Συνθήκες και διατηρώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα σε εκείνους που θα θελήσουν να συμμετάσχουν αργότερα. Η Ένωσή μας είναι ενιαία και αδιαίρετη.
Στα επόμενα δέκα χρόνια επιθυμούμε μια Ένωση ασφαλή, ευημερούσα, ανταγωνιστική, βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη και με τη βούληση και την ικανότητα να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον πλανήτη και να διαμορφώνει την παγκοσμιοποίηση. Επιθυμούμε μια Ένωση όπου οι πολίτες της θα έχουν νέες ευκαιρίες για πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη και οικονομική μεγέθυνση. Επιθυμούμε μια Ένωση που θα παραμένει ανοικτή στις ευρωπαϊκές χώρες που σέβονται τις αξίες μας και δεσμεύονται να τις προαγάγουν.
Σε αυτή την εποχή αλλαγών και έχοντας επίγνωση των ανησυχιών των πολιτών μας, δεσμευόμαστε ως προς το θεματολόγιο της Ρώμης και δηλώνουμε ότι θα καταβάλουμε προσπάθειες για να υλοποιήσουμε:
1. Μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη: μια Ένωση όπου όλοι οι πολίτες θα αισθάνονται ασφαλείς και θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, όπου τα εξωτερικά μας σύνορα θα είναι ασφαλή, εφαρμόζοντας μια αποτελεσματική, υπεύθυνη και βιώσιμη μεταναστευτική πολιτική που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα· μια Ευρώπη αποφασισμένη να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα.
2. Μια ευημερούσα και βιώσιμη Ευρώπη: μια Ένωση που θα δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις απασχόλησης· μια Ένωση στην οποία μια ισχυρή, διασυνδεδεμένη και εξελισσόμενη ενιαία αγορά που θα ενσωματώνει τις τεχνολογικές μετεξελίξεις, και ένα σταθερό και ισχυρότερο ενιαίο νόμισμα θα διανοίγουν οδούς ανάπτυξης, συνοχής, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας και συναλλαγών, κατά κύριο δε λόγο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· μια Ένωση που θα προωθεί τη διαρκή και βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από επενδύσεις, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και θα εργάζεται για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης· μια Ένωση όπου οι οικονομίες θα συγκλίνουν· μια Ένωση όπου ο ενεργειακός εφοδιασμός θα διασφαλίζεται και θα είναι οικονομικά προσιτός και το περιβάλλον καθαρό και ασφαλές.
3. Μια κοινωνική Ευρώπη: μια Ένωση που θα εδράζεται στη βιώσιμη μεγέθυνση, θα προωθεί την οικονομική και κοινωνική πρόοδο αλλά και τη συνοχή και τη σύγκλιση, ενώ θα προστατεύει παράλληλα την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς· μια Ένωση που θα λαμβάνει υπόψη της την ποικιλομορφία των εθνικών συστημάτων και τον βασικό ρόλο που διαδραματίζουν οι κοινωνικοί εταίροι· μια Ένωση που θα προάγει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών καθώς και τα δικαιώματα και τις ίσες ευκαιρίες για όλους· μια Ένωση που θα μάχεται την ανεργία, τις διακρίσεις, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια· μια Ένωση όπου οι νέοι θα λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση και κατάρτιση και θα μπορούν να σπουδάζουν και να αναζητούν εργασία σε όλη την ήπειρο· μια Ένωση που θα διατηρεί την πολιτιστική μας κληρονομιά και θα προωθεί την πολιτιστική πολυμορφία.
4. Μια ισχυρότερη Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή: μια Ένωση που θα διευρύνει τις υφιστάμενες εταιρικές σχέσεις, θα οικοδομεί νέες και θα προάγει τη σταθερότητα και την ευημερία στην άμεση γειτονία της ανατολικά και νότια, αλλά και στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και παγκοσμίως· μια Ένωση έτοιμη να αναλάβει περισσότερες ευθύνες και να συνδράμει για τη δημιουργία μιας περισσότερο ανταγωνιστικής και ολοκληρωμένης αμυντικής βιομηχανίας· μια Ένωση που θα δεσμεύεται να ενισχύει την κοινή της ασφάλεια και άμυνα, και σε συνεργασία και συμπληρωματικά με τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες και τις νομικές δεσμεύσεις· μια Ένωση που θα συμμετέχει ενεργά στα Ηνωμένα Έθνη και θα προστατεύει ένα πολυμερές σύστημα που θα βασίζεται σε κανόνες, θα είναι υπερήφανη για τις αξίες της και θα προστατεύει τους πολίτες της, θα προωθεί το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο καθώς και μια θετική παγκόσμια πολιτική για το κλίμα.
Θα επιδιώξουμε τους στόχους αυτούς πεπεισμένοι ότι το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στα χέρια μας και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το καλύτερο μέσο για την επίτευξη των στόχων μας. Δεσμευόμαστε ότι θα ακούμε και θα ανταποκρινόμαστε στις ανησυχίες που εκφράζουν οι πολίτες μας και ότι θα συνεργαζόμαστε με τα εθνικά μας κοινοβούλια. Θα συνεργαζόμαστε στο αποδοτικότερο κάθε φορά επίπεδο, είτε είναι το ενωσιακό, το εθνικό, το περιφερειακό ή το τοπικό και με πνεύμα εμπιστοσύνης και καλόπιστης συνεργασίας, μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ αυτών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Θα δώσουμε τον απαραίτητο χώρο ελιγμών στα διάφορα επίπεδα ώστε να ενισχυθούν η καινοτομία και το δυναμικό μεγέθυνσης της Ευρώπης.
Επιθυμούμε η Ένωση να είναι μεγάλη στα μεγάλα ζητήματα και μικρή στα μικρά. Θα προάγουμε μια δημοκρατική, αποτελεσματική και διαφανή διαδικασία λήψης αποφάσεων και καλύτερα αποτελέσματα.
Εμείς, οι ηγέτες, συνεργαζόμενοι στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και μεταξύ των θεσμικών μας οργάνων, θα διασφαλίσουμε ότι θα εφαρμοστεί το σημερινό θεματολόγιο ώστε να αποτελέσει την αυριανή πραγματικότητα.
Έχουμε ενωθεί για το καλύτερο. Η Ευρώπη είναι το κοινό μας μέλλον».
