Η Τερέζα Μέι επιμένει στο «σκληρό Brexit»
ΕΥΡΩΠΗ
Από τον Peter Thal Larsen (*)
Η Τερέζα Μέι επιμένει στο λεγόμενο σκληρό Brexit, τη στιγμή που η Βρετανία είναι καζάνι που βράζει.
Η Τερέζα Μέι με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στις Βρυξέλλες στις 21 Οκτωβρίου 2016. Image: Supplied
ν
ΜΠΟΡΕΙ η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι να υιοθέτησε μετριοπαθέστερη πολιτική για το εσωτερικό της χώρας, ωστόσο στον πυρήνα της πολιτικής της παραμένει το λεγόμενο σκληρό Brexit.
Στην προσπάθεια να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η κ. Μέι αναγκάστηκε να περιορίσει τις φιλοδοξίες της περί μακρόπνοων μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό της χώρας. Ο βασικός κορμός της πολιτικής της, στον λόγο που εκφώνησε η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ κατά την έναρξη των εργασιών του Κοινοβουλίου την Τετάρτη 21 Ιουνίου, είναι η αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση – αλλά με κάποιες αλλαγές.
Βέβαια η Τερέζα Μέι έγινε πρωθυπουργός εξαιτίας του Brexit. Ωστόσο, το γεγονός ότι διαθέτει ασταθή κοινοβουλευτική πλειοψηφία σημαίνει πως το αρχικό βασικό σχέδιο ενδέχεται να παραμείνει στο ράφι.
Λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την εκλογική αποτυχία που της στέρησε την ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που διέθετε, η κ. Μέι υιοθετεί συμφιλιωτικό τόνο. Οι προγραμματικές δηλώσεις τις κυβέρνησης περιλάμβαναν ελάχιστα ίχνη από τα στοιχεία που υπήρχαν στο προεκλογικό μανιφέστο που είχε παρουσιάσει η κ. Μέι μόλις πριν από έναν μήνα.
Ποια ήταν τα στοιχεία αυτά; Κατ’ αρχήν οι υποσχέσεις για μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, των σχολείων και της κοινωνικής πρόνοιας. Αυτές είτε πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων είτε υποβαθμίστηκαν. Αισθητή ήταν και η απουσία των σχεδίων για περιορισμό των αμοιβών που λαμβάνουν τα διευθυντικά στελέχη του ιδιωτικού τομέα και για παραχώρηση στους εργάτες μεγαλύτερου ρόλου στην εταιρική διοίκηση. Το νέο απογυμνωμένο κυβερνητικό σχέδιο αντανακλά την σκληρή πολιτική πραγματικότητα που συνοψίζεται στη φράση:
«Κανείς δεν μου είπε ότι θα υπάρξουν ημέρες σαν αυτές».
Η κ. Μέι ελπίζει να αποσπάσει την υποστήριξη του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας, ώστε να διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και να εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Ακόμη και αν τα καταφέρει, η κυβέρνησή της θα απειλείται διαρκώς με ανταρσία στο εσωτερικό της.
Ο χρόνος αποτελεί επίσης σοβαρό πρόβλημα. Ήδη έχουν περάσει σχεδόν τρεις μήνες από το περιθώριο δύο ετών που διαθέτει το Λονδίνο ώστε να ολοκληρώσει τη διαδικασία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο χρονικό διάστημα που απομένει, η κυβέρνηση πρέπει να ψηφίσει σωρεία νόμων ώστε να προετοιμαστεί για την έξοδο από την Ε.Ε.
Μεταξύ άλλων θα πρέπει να μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο την υπάρχουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά και να συντάξει νέους νόμους για το εμπόριο, τη μετανάστευση και τη γεωργία. Από τα 27 βασικά σχέδια νόμου που περιλάμβαναν οι προγραμματικές δηλώσεις, σχεδόν το ένα τρίτο αφορά το Brexit.
ν
Πρόσω ολοταχώς για την έξοδο
Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως η κ. Μέι έχει εξασφαλίσει κοινοβουλευτική υποστήριξη για το πρόγραμμά της. Παρά τον συμφιλιωτικό τόνο που έχει υιοθετήσει, η Βρετανή πρωθυπουργός δεν έχει εγκαταλείψει το όραμα για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση που είχε περιγράψει στις αρχές του έτους. Δηλαδή να εγκαταλείψει η Βρετανία την κοινή ευρωπαϊκή αγορά και την τελωνειακή ένωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και να περιορίσει δραστικά τη μετανάστευση προς το Ηνωμένο Βασίλειο.
ν
Ήρθε η ώρα να συνεργαστούμε για το Brexit, λέει ο Πρώτος Υπουργός της Ουαλίας Κάρουϊν Τζόουνς. Image: Supplied
ν
Το εκλογικό αποτέλεσμα έχει δημιουργήσει αμφιβολίες κατά πόσον ο βρετανικός λαός υποστηρίζει την πρόθεση της κ. Μέι να περιορίσει κατά πολύ τη μετανάστευση. Επίσης η αποτυχία της κ. Μέι στις πρόσφατες εκλογές έχει ενθαρρύνει βουλευτές που υποστηρίζουν ένα πιο ήπιο Brexit. Την Τετάρτη, η κ. Μέι υποσχέθηκε να ακούει με μεγαλύτερη προσοχή τις ανησυχίες του επιχειρηματικού κόσμου σχετικά με την έξοδο. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα που ανέγνωσε η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ περιλαμβάνεται η δέσμευση η Ντάουνινγκ Στριτ να επιδιώξει «την ευρύτερη δυνατή συναίνεση» στο θέμα του Brexit και να συνεργαστεί για αυτό τον σκοπό με το Κοινοβούλιο, τις τοπικές κυβερνήσεις και τον επιχειρηματικό κόσμο.
Ακόμη και αν κατορθώσει η κ. Μέι να σχηματίσει έναν χαλαρό κυβερνητικό συνασπισμό και να αποκρούσει τους δελφίνους που θα αμφισβητήσουν την ηγεσία της, το απογυμνωμένο κυβερνητικό πρόγραμμά της εξακολουθεί να βρίσκεται υπό διαμόρφωση.
Ήδη ο Κάρουϊν Χόουελ Τζόουνς, Πρώτος Υπουργός της Ουαλίας, κάλεσε την Τερέζα Μέι να επανεξετάσει τα σχέδια για το πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναφέρει το BBC, σε επιστολή του προς την πρωθυπουργό, ο Κάρουϊν Τζόουνς ισχυρίστηκε ότι το γενικό αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε ότι δεν υπάρχει «εντολή» για ένα «σκληρό Brexit». Και κάλεσε σε επείγουσα συνεδρίαση την κοινή υπουργική επιτροπή (JMC) των ηγετών του Ηνωμένου Βασιλείου για την επίτευξη μιας «ευρείας συναίνεσης» για το Brexit.
Στην επιστολή του, ο κ. Τζόουνς αναφέρει χαρακτηριστικά ότι καθίσταται «όλο και πιο σαφές» ότι χρειάζεται μια μεταβατική συμφωνία.
ν
* Ο Πήτερ Θαλ Λάρσεν (Peter Thal Larsen) είναι οικονομικός συντάκτης του Reuters Breakingviews, με έδρα το Λονδίνο.
