Θεραπεία μέσω διαλογισμού: μια επαναστατική τεχνική
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ 1|2
Από τον Ανδρέα Τσάκαλη
Μέρος α΄: Δημιουργώντας υγιή πρότυπα
ν
Μπορεί μια ασθένεια να θεραπευτεί μέσω διαλογισμού, χωρίς την χρήση των φαρμάκων που προτείνει η ορθόδοξη ιατρική;
ν
ΕΝΑΣ εξαιρετικός και ανταποδοτικός τομέας στο χώρο του στοχασμού και της πνευματικής αναζήτησης είναι η υγεία και η θεραπευτική. Η ασθένεια μπορεί να θεραπευτεί και πράγματι θεραπεύεται μέσω διαλογισμού, χωρίς την ορθόδοξη φαρμακευτική αγωγή.
Αυτοί που είναι συνηθισμένοι στη Δυτική όψη της υγείας και της φαρμακευτικής, όπου το σώμα συχνά αντιμετωπίζεται σαν μια μηχανή και εντελώς ξεχωριστά από το νου και τις πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου, θα τους είναι δύσκολο να κατανοήσουν την ιδέα της διαλογιστικής θεραπείας. Επομένως είναι ενδεδειγμένη μια μετατόπιση στον τρόπο σκέψης τους για να φθάσουν στην κατανόηση του πώς μια φυσική και διανοητική ασθένεια μπορεί να υπερνικηθεί μέσω διαλογισμού.
Η ιδέα αυτή, που στηρίζεται τόσο στους ατομικούς φιλοσόφους όσο και στον Πύρρωνα (360-270 π.Χ.), τον ιδρυτή της σχολής του Σκεπτικισμού, λέει ότι:
α) το σώμα μας είναι μια πλάνη, δημιουργημένη από το νου και
β) κάθε φαινόμενο, περιλαμβανομένου και του σώματός μας, είναι μια εκδήλωση των υποατομικών δυνάμεων και ενεργειών.
Ένας διαλογιζόμενος που έχει μεγάλο έλεγχο πάνω στο νου του, μπορεί να επηρεάσει το πώς και πού αυτές οι υποατομικές δυνάμεις θα εκδηλωθούν. Για παράδειγμα, αν ερεθιστικές ουσίες στους πνεύμονες προκαλούν άσθμα, ή μια τρύπα στο στομάχι πεπτικό έλκος, ο διαλογιζόμενος μπορεί μέσω της δύναμης του νου να κάνει τις δυνάμεις που εκδηλώνονται ως ερεθιστικές ουσίες να διαλυθούν, ή να δημιουργήσει υψηλής ποιότητας δυνάμεις που εκδηλούμενες ως υγιή κύτταρα θα θεραπεύσουν τα στομαχικά έλκη.
Η χρησιμοποίηση αυτών των δυνάμεων από το νου, μαζί με τις σχετικές ασκήσεις, μπορούν να βοηθήσουν τη θεραπεία πολλών ασθενών από τις αποκαλούμενες ανίατες ασθένειες, περιλαμβανομένου του καρκίνου. Αν νομίζετε ότι αυτό μοιάζει με παραμύθι, αυτά τα αποσπάσματα από διάσημους σε όλο κόσμο επιστήμονες ίσως σας πείσουν.
Ο Αμερικανός συγγραφέας Μάικλ Τάλμποτ, ο οποίος συνέδεσε πολλές αρχαίες πνευματικές παραδόσεις με την κβαντική φυσική, υποστήριζε ότι το φυσικό σύμπαν μπορεί να παρομοιαστεί με ένα γιγαντιαίο ολόγραμμα. Στο έργο του Beyond The Quantum γράφει:
Ακόμη και ο κόσμος που ξέρουμε μπορεί να μη συντίθεται από αντικείμενα. Ίσως απλώς ο μηχανισμός των αισθήσεων να κινείται μέσω ενός κραδασμικού χορού συχνοτήτων.1
Και με τα λόγια του Βρετανού καθηγητή βιολογίας Έντμοντ Τζακ Αμπρόουζ:
Η ύλη δεν έχει μονιμότητα∙ μόνο το πρότυπο σύμφωνα με το οποίο διατάσσεται ή οργανώνεται έχει μονιμότητα. Η ζωή είναι βασικά ένα πρότυπο οργανωμένης δραστηριότητας.2
Ένας άλλος σύγχρονος επιστήμονας, ο δρ. Άντριου Σκοτ, ειδικός στις παθήσεις θώρακος, λέει για το σώμα μας:
Τα σωματίδια από τα οποία συγκροτείται το ζωντανό σώμα μας δεν μένουν χωριστά το ένα από το άλλο σε μοναχική απομόνωση. Πρώτα απ’ όλα, βρίσκονται όλα σε συνεχή κίνηση, τρέχοντας, γυρίζοντας, ρίχνοντας, πέφτοντας, κτυπώντας και απωθώντας το ένα το άλλο.3
Τα λόγια, τέλος, του καθηγητή κβαντικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, Άλιστερ Ράε, απηχούν τις απόψεις των σύγχρονων επιστημόνων:
Η κβαντική θεωρία μας λέει ότι τίποτε δεν μπορεί να μετρηθεί ή να παρατηρηθεί χωρίς να διαταραχθεί. Συνεπώς, ο ρόλος του παρατηρητή είναι κρίσιμος στην κατανόηση της φυσικής διαδικασίας. Είναι τόσο κρίσιμος μάλιστα ώστε κάποιοι έχουν φθάσει να πιστεύουν ότι η μοναδική πραγματικότητα είναι ο νους του παρατηρητή· καθετί άλλο είναι πλάνη, περιλαμβανομένου και όλου του φυσικού σύμπαντος.4
Οι επιστήμονες αυτοί υποστηρίζουν ότι ο εξωτερικός κόσμος είναι μια πλάνη, που σημαίνει μεταβλητός και διαχειριζόμενος από το νου, και ότι η ύλη από την οποία συνίσταται η ζωή δεν έχει μονιμότητα, αλλά διατάσσεται σύμφωνα με ένα πρότυπο. Λένε επίσης ότι τα υποατομικά σωματίδια που συγκροτούν αυτή τη ζωική ύλη συνεχώς κινούνται και μεταβάλλονται και ότι ο κρίσιμος παράγοντας που σχηματίζει αυτό που αποκαλούμε “πραγματικότητα” είναι ο νους.
ν
ν
Είναι σκόπιμο να θυμόμαστε ότι τα εκατό τρισεκατομμύρια κύτταρα που συνιστούν το πρότυπο αυτού που αποκαλούμε «σώμα μας», συνεχώς αντικαθίστανται. Ο ρυθμός αντικατάστασης ποικίλλει, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι σε επτά μήνες συμβαίνει μια ολοκληρωτική ανανέωση.
Με άλλα λόγια, το φυσικό σώμα που έχουμε τώρα είναι εντελώς διαφορετικό από εκείνο που είχαμε πριν από επτά μήνες. Οι Βουδιστές δάσκαλοι το γνωρίζουν αυτό από τους αρχαίους καιρούς.
Η γνώση τους είναι μάλιστα ακόμη πιο προχωρημένη: πιστεύουν ότι όχι μόνο τα κύτταρα του σώματος, αλλά όλα τα συστατικά που συγκροτούν την προσωπικότητά μας είναι παροδικά.
Πρόκειται για τα πέντε σκαντχά, ένας όρος που στα σανσκριτικά σημαίνει «απεριόριστο», ή ένα σύνολο χαρακτηριστικών. Σημαίνει επίσης καθετί πεπερασμένο, που δεν ισχύει για το αιώνιο και το απόλυτο.
Σε κάθε ζώσα ανθρώπινη ύπαρξη υπάρχουν πέντε χαρακτηριστικά:
1. Μορφή
2. Αντίληψη
3. Δράση
4. Συνείδηση
5. Σκέψη ή γνώση
Αυτά κατά τη γέννηση του ανθρώπου ενώνονται και συναπαρτίζουν την προσωπικότητά του. Μετά την ωριμότητά τους, τα στοιχεία αυτά αρχίζουν να χωρίζονται και να αποδυναμώνονται και αυτό ακολουθείται από τη φθορά και το θάνατο.
ν
Διαλογιστική θεραπεία
Αν όλα τα κύτταρά μας αντικαθίστανται, γιατί τα καρκινικά κύτταρα παραμένουν; Η εξήγηση γι’ αυτό είναι ότι αν και όλα τα κύτταρα –καρκινικά και άλλα– αντικαθίστανται, τα “πρότυπα” σύμφωνα με τα οποία σχηματίζονται και λειτουργούν, παραμένουν.
ν
ν
Με βουδιστικούς όρους, σε υποατομικό επίπεδο η καρμική δύναμη των ατομικών δυνάμεων ή σωματιδίων που εκδηλώνονται ως καρκινικά κύτταρα, διαβιβάζεται από τη μια κυτταρική ζωή στην άλλη. Ακριβώς όπως ο νους ενός παρατηρητή μπορεί να επηρεάσει το πρότυπο των υποατομικών σωματιδίων σε ένα επιστημονικό πείραμα, ο νους ενός ασκούμενου στο στοχασμό, κατά τη διάρκεια του βαθιού διαλογισμού, μπορεί να επηρεάσει το πρότυπο της κυτταρικής εκδήλωσης. Οραματιζόμενος ότι τα καρκινικά κύτταρα εξαλείφονται και αντικαθίστανται με υγιή κύτταρα, ο ασθενής κυριολεκτικά μετατρέπει τις σκέψεις του σε φυσική πραγματικότητα σε κυτταρικό επίπεδο.
Η ανακάλυψη του Ρώσου ψυχολόγου δρα Βίκτορ Κριβορότοφ, του επικεφαλής επιστήμονα των εργαστηρίων Applied Visual Sciences, μπορεί μια μέρα να εξυπηρετήσει ως γέφυρα ανάμεσα στην αρχαία σοφία και τη σύγχρονη επιστήμη. Ιδιαίτερα όταν αυτό αφορά την επίλυση των προβλημάτων υγείας του καιρού μας, όπως ο καρκίνος, ο ιός HIV και οι ψυχολογικές διαταραχές.
Στο σχετικό έργο του λέει:
Ασθένεια είναι εκείνη η κατάσταση του οργανισμού στην οποία το πλήρες πνευματικό δυναμικό δεν έχει καταστεί πραγματικότητα… Με βάση αυτόν τον ορισμό της ασθένειας, σε τι μπορεί να συνίσταται η θεραπεία; Η θεραπεία συνίσταται στη διέγερση του πνεύματος του ασθενούς, το οποίο επηρεάζει όλα τα συστήματα, οδηγώντας τα σε μια αρμονική κατάσταση… Κατά το περισσότερο μέρος η σύγχρονη ιατρική εστιάζεται στις σωματικές διορθώσεις. Συνεπώς η θεραπεία μπορεί να είναι επιτυχής μόνος σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου η αρχική πηγή του προβλήματος βρίσκεται στο σώμα. Αλλά στον σύγχρονο άνθρωπο, κύρια πηγή των προβλημάτων είναι το αρνητικό σύστημα εξάρτησης (εκδηλώνοντας εγωισμό, αλαζονεία, ματαιοδοξία, μνησικακία, ζηλοτυπία κτλ.), το σύστημα αξιών, καθώς και η άποψη που έχει για τον κόσμο.5
Επομένως, στη σύγχρονη κοινωνία, η ιατρική αποδείχνεται μη ικανοποιητική. Αντίθετα, η θεραπεία μέσω διαλογισμού αντιμετωπίζει την ασθένεια άμεσα και συνεπώς είναι εφαρμόσιμη τόσο στις σωματικές όσο και στις ψυχιατρικές διαταραχές.
Επομένως, στη σύγχρονη κοινωνία, η ιατρική αποδείχνεται μη ικανοποιητική. Αντίθετα, η θεραπεία μέσω διαλογισμού αντιμετωπίζει την ασθένεια άμεσα και συνεπώς είναι εφαρμόσιμη τόσο στις σωματικές όσο και στις ψυχιατρικές διαταραχές.
Στο αριστουργηματικό έργο του, Six Marvelous Gateways (Έξι θαυμάσιες πύλες), μια πραγματεία για το διαλογισμό Σαμαπάττι6 και Σαμάντι7, ο μεγάλος δάσκαλος της σχολής Τιεν Τάι, Τζιρ Ι (538-597) προσφέρει μια γοητευτική εξήγηση για τη θεραπεία της ασθένειας μέσω διαλογισμού. Οι πέντε σπουδαιότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις που αναφέρει περιλαμβάνουν:
1. Εστίαση του νου στην περιοχή της ασθένειας
2. Χρησιμοποίηση έξι χαρακτηριστικών θεραπευτικών ήχων.
3. Χρησιμοποίηση δώδεκα σπουδαίων αναπνευστικών μεθόδων
4. Εφαρμογή του οραματισμού
5. Ανάλυση της σύνθεσης των τεσσάρων “στοιχείων” (γης, ύδατος, πυρός και αέρος) στο σώμα.
ν
Τα οφέλη του διαλογισμού
Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαλογιστική θεραπεία δεν είναι αναγκαστικά πάντα καλύτερη από τη συμβατική ιατρική ή από άλλα είδη θεραπείας. Υπάρχουν αρκετά μειονεκτήματα σ’ αυτή τη μέθοδο. Ο ασθενής πρέπει να πετύχει ένα υψηλό πρότυπο διαλογισμού για να είναι αποτελεσματική μια τέτοια θεραπεία και αυτό απαιτεί αρκετή νοητική ενέργεια. Επίσης, είναι κυρίως αυτοθεραπεία. Αυτό σημαίνει ότι είναι δύσκολο –αλλά όχι και αδύνατο– να χρησιμοποιήσει κανείς τη διαλογιστική θεραπεία για ένα άλλο άτομο.
Ωστόσο υπάρχουν τουλάχιστον δύο περιοχές όπου η θεραπεία μέσω διαλογισμού μπορεί να συνεισφέρει πολύ στη συμβατική ιατρική, δρώντας συμπληρωματικά:
Πρώτον, η θεραπεία μέσω διαλογισμού μπορεί να ένα έξοχο εναλλακτικό θεραπευτικό σύστημα σε ασθένειες όπου η συμβατική ιατρική είναι οπωσδήποτε ανεπαρκής, όπως σε όλη τη γκάμα εκφυλιστικών και ψυχοπαθητικών διαταραχών. Τέτοιες είναι οι καρδιαγγειακές ασθένειες, ο διαβήτης, οι ρευματισμοί, η μανιοκατάθλιψη, η σχιζοφρένεια και ο καρκίνος.
Δεύτερον, αν οι επιστήμονες στον τομέα της ιατρικής έρευνας μπορούσαν να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους και να αρχίσουν να ερευνούν τις “θαυματουργικές” θεραπείες των δασκάλων διαλογισμού, μπορεί να έβρισκαν ότι οι αρχές και οι τεχνικές που εκείνοι εφαρμόζουν είναι έγκυρες και μπορούσαν επωφελώς να ενσωματωθούν στην πρακτική της συμβατικής ιατρικής χωρίς να χρειαστεί να νοθεύσουν τις δικές τους βασικές παραδόσεις.
ν
ν
Ζεν και μακροζωία
Έτσι, ενώ η ζενική καλλιέργεια γίνεται κυρίως για πνευματική ανάπτυξη, μπορεί επίσης να επιφέρει πρακτικά αποτελέσματα στους ασκούμενους. Για αρρώστους που μπορεί να υποφέρουν από μια γκάμα ασθενειών, από αϋπνία και διαβήτη έως σκλήρωση του ήπατος και καρκίνο, το Ζεν παρέχει όχι μόνο φυσική, συναισθηματική και διανοητική υγεία, αλλά και συντελεί στη μακροζωία, όπως αποδεικνύεται επαρκώς που τις ζωές των δασκάλων του Ζεν. Για παράδειγμα αναφέρουμε τον Ναν Τσουάν (748-834), τον Μπάι Τζανγκ (720-814), τον Σιρ Τόου (700-790), τον Τζάο Τζόου (778-897) και τον Σουζούκι (1870-1966).
Σαν σύστημα ελέγχου του στρες, το Ζεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην αντιμετώπιση προβλημάτων που ενυπάρχουν στη σύγχρονη, πολυάσχολη ζωή. Είναι άμεσο κι όμως εκλεπτυσμένο, απλό κι όμως αποτελεσματικό. Η εκπαίδευση του νου καθιστά τους επιστήμονες και τους φιλόσοφους ικανούς να σκέπτονται καθαρά και βαθιά, ενώ οι ποιητές και οι ζωγράφοι μπορούν να βρουν σ’ αυτό την πηγή της πρωτοτυπίας και δημιουργικότητάς τους.
Το Ζεν είναι πράγματι χρήσιμο για τον καθένα. Και η πιο ανταποδοτική όψη του, εκτός από την πνευματική εκπλήρωση, είναι ότι μας διδάσκει να βρίσκουμε χαρά και νόημα στην καθημερινή μας ζωή.
ν
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Michael Talbot, Beyond the Quantum, Εκδ. Macmillan. Νέα Υόρκη 1986, σελ. 51-52.
2. Professot Edmund Jack Ambrose, The Nature and Origin of the Biological World, Εκδ. Ellis Horwood, Τσίτσεστερ, 1982, σελ. 19.
3. Dr. Andrew Scott, The Creation of Life: From Chemical to Animal, Εκδ. Basil Blackwell, Νέα Υόρκη 1986, σελ. 10.
4. Allastair Rae, Quantum Physics: Illusion or Reality?, Εκδ. Cambridge University Press 1986, σελ. 3.
5. Victor Krivorotov, Love Therapy: A Soviet Insight, όπως παρατίθεται στο βιβλίο των Church and Sherr, The Heart of the Healer, Εκδ. Signet Books, Νέα Υόρκη 1987, σελ. 185-186.
6. Σαμαπάττι [σανσ.]: Απόλυτη συγκέντρωση του νου. Η διαδικασία ανάπτυξης μέσω της οποίας επιτυγχάνεται (απάττι) η τέλεια αδιαφορία (σαμς). Αυτή η κατάσταση είναι το τελευταίο στάδιο ανάπτυξης πρίν φτάσει κανείς στη δυνατότητα εισόδου στο Σαμάντι.
7. Σαμάντι [σανσ.]: Μια κατάσταση ευδαιμονικής και πλήρους έκστασης. Ο όρος αποτελείται από τις λέξεις Sam και adha, και σημαίνει «κατοχή του εαυτού». Εκείνος που κατέχει αυτή τη δύναμη, είναι ικανός να ασκεί απόλυτο έλεγχο πάνω σε όλες τις λειτουργίες του, φυσικές ή διανοητικές∙ είναι η ανώτερη κατάσταση του Ράτζα-Γιόγκα.
ν
1 2