Αποκάλυψη! Δείτε πώς έμοιαζε η Μαρία Μαγδαληνή (vid)
ΑΡΧΑΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Από τον Αντώνη Κυριαζή
• Ήταν πόρνη; Ήταν σύζυγος του Ιησού; Δείτε πώς ήταν εμφανισιακά η γυναίκα για την οποία γίνεται τόσος λόγος στην Αγία Γραφή.
• Για πρώτη φορά ένα διάσημο ιστορικό όνομα αποκτά πρόσωπο.
Ανατόμοι ανακατασκεύασαν το πρόσωπο της Μαρίας Μαγδαληνής από ένα κρανίο που λέγεται ότι ανήκει στη γυναίκα που είχε γοητεύσει τον Ιησού. Πηγή: Youtube
ν
ΓΑΛΛΟΙ ανατόμοι, με τη συνδρομή του National Geographic, ανακατασκεύασαν το πρόσωπο της Μαρίας Μαγδαληνής από ένα ιερό λείψανο που φυλάσσεται στην βασιλική του Σαιν-Μαξιμάν-λα-Σαιντ-Μπωμ (Saint-Maximin-la-Sainte-Baume) στην Κυανή Ακτή. Σύμφωνα με την δυτική παράδοση, εδώ κατέφυγε η Μαρία Μαγδαληνή μετά το θάνατο του Ιησού, ενώ σύμφωνα με την ανατολική πέθανε στην Έφεσο.
Στο περιβάλλον του Ιησού υπήρχαν πολλές Μαρίες. Εκτός από τη μητέρα του, υπήρχαν η Μαρία η αδελφή του (αναστημένου) Λάζαρου, η Μαρία Ιωσή, η Μαρία Κλωπά και η περίφημη Μαρία από τα Μάγδαλα, από την οποία, όπως λέει ο Μάρκος, ο Ιησούς έβγαλε «επτά δαιμόνια». Κάποιοι την ταυτίζουν με τη Μαρία από τη Βηθανία, την μετανοημένη ιερόδουλη του Λουκά, που μύρωσε το κεφάλι και τα πόδια του Ιησού∙ άλλοι λένε ότι ήταν δύο διαφορετικά πρόσωπα.
Όπως και να ’χει, η Μαρία Μαγδαληνή είναι πρόσωπο αινιγματικό και μυστηριώδες. Λέγεται ότι καταγόταν από τα Μάγδαλα (εβρ. Migdal που σημαίνει «πύργος»), τα ελληνικά χειρόγραφα όμως αποκαλούν την πόλη «Μαγκαντάν», ενώ ο Μάρκος την αποκαλεί «Δαλμανούθα» και την τοποθετεί στη Θάλασσα της Γαλιλαίας.
Αυτές βέβαια δεν είναι οι μόνες αντιφάσεις. Τα κανονικά ευαγγέλια την παρουσιάζουν ως μια θεοσεβούμενη γυναίκα, που ζούσε αφανής στον περίγυρο του Ιησού, εκτός από την σταύρωση, την ταφή και την ανάστασή του, όπου εμφανίζεται ξαφνικά στο προσκήνιο. Και αποκτά ρόλο πρωταγωνιστικό, όπως αναφέρει ο Μάρκος, καθώς αυτή έχει το προνόμιο να δει πρώτη τον Ιησού αναστημένο και να συνομιλήσει μαζί του. Και είναι αυτή που μεταφέρει το χαρμόσυνο νέο στους μαθητές, οι οποίοι φυσικά δεν την πιστεύουν.
ν
Τρισδιάστατη σάρωση του κρανίου που φυλάσσεται στη βασιλική του Σαιν-Μαξιμάν-λα-Σαιντ-Μπωμ και λέγεται ότι ανήκει στη Μαρία Μαγδαληνή. Photo: Philippe Charlier, Philippe Froesch / National Geographic. Πηγή: Supplied
ν
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η Μαρία Μαγδαληνή της απόκρυφης παράδοσης, που συμπληρώνει την εκκλησιαστική παράδοση. Η Μαρία δεν είναι απλώς μια μαθήτρια του Ιησού, ούτε απλώς ισότιμη με τους άλλους μαθητές, αλλά είναι η αγαπημένη μαθήτριά του, καθώς μόνο αυτή μπορούσε να κατανοήσει το εσωτερικό νόημα της διδασκαλίας του. Και όταν μετά την αναχώρησή του Ιησού, αποκαλύπτει τις μυστηριώδεις αλήθειες της ουράνιας βασιλείας στους μαθητές, εκείνοι, απλοϊκοί και αγράμματοι όπως είναι, δεν καταλαβαίνουν απολύτως τίποτα.
Σε μια συνάντηση –μετά την ανάσταση– ο Πέτρος που την εχθρεύεται, την προκαλεί: «Αδελφή, ξέρουμε ότι ο Σωτήρας σε αγαπούσε περισσότερο από τις υπόλοιπες γυναίκες. Πες μας τα λόγια του Σωτήρα που θυμάσαι, τα οποία εσύ ξέρεις, (ενώ) εμείς όμως όχι, ούτε που τα έχουμε ακούσει».
Η Μαρία αρχίζει να μιλά και όταν τελειώνει πέφτει σιωπή, την οποία σπάει ο Ανδρέας λέγοντας: «Εγώ τουλάχιστον δεν πιστεύω ότι ο Σωτήρας τα είπε αυτά. Γιατί σίγουρα αυτές οι διδασκαλίες εκφράζουν παράξενες ιδέες».
Ο Πέτρος σπεύδει να συμφωνήσει μαζί του:
«Πραγματικά, μίλησε αυτός ιδιαιτέρως με μια γυναίκα και όχι σ’ εμάς; Μήπως πρέπει να κάνουμε μεταβολή και όλοι να την ακούσουμε; (Είναι δυνατόν) να προτίμησε αυτήν από εμάς;»
Αυτά αναφέρονται στο εδάφιο 18 του Ευαγγελίου της Μαρίας, που ανήκει στο Γνωστικό Κώδικα του Βερολίνου και έχει χρονολογηθεί στις αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ., αλλά η συγγραφή του τοποθετείται πολύ πιο πριν.
ν
Η χρυσή λειψανοθήκη της βασιλικής του Σαιν-Μαξιμάν-λα-Σαιντ-Μπωμ, στο νότιο τμήμα της Γαλλίας, που περιέχει την κάρα της Μαρίας Μαγδαληνής. Πηγή: Supplied
ν
Στο Ευαγγέλιο του Φιλίππου, ένα Γνωστικό κείμενο της συλλογής του Ναγκ Χαμαντί, που αποδίδεται στο μαθητή του Ιησού Φίλιππο, η Μαρία Μαγδαληνή παρουσιάζεται ως σύζυγος του Ιησού:
• «[…] Μαρία λεγόταν η αδελφή του και η μητέρα του και η σύζυγος του»,
• «Η σύζυγος του ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή. Ο Ιησούς την αγάπησε πολύ […]»,
• «Την αγαπούσε περισσότερο από όλους τους άλλους μαθητές και την φιλούσε συχνά στο στόμα».
Αλλά υπήρχε κι ένας άλλος λόγος που οι γυναίκες είχαν περίοπτη θέση στο περιβάλλον του Ιησού – οικονομικός. Σύμφωνα με τον Λουκά (8:3), ολόκληρο σχεδόν το διδασκαλικό έργο το συντηρούσαν οικονομικά πολλές από τις «μαθήτριες» αυτές, διαθέτοντας τα απαραίτητα χρήματα για τη συντήρηση, τη μετακίνηση και τη διαμονή του Ιησού και της συνοδείας του: «και Ιωάννα γυνή Χουζά επιτρόπου Ηρώδου, και Σουσσάνα και έτεραι πολλαί, αίτινες διηκόνουν αυτώ από των υπαρχόντων αυταίς».
ν
ν
«Δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι αυτό είναι το πραγματικό κρανίο της Μαρίας Μαγδαληνής», δήλωσε στο National Geograpic ο ανθρωπολόγος, παλαιοντολόγος και παθολογοανατόμος του Πανεπιστημίου των Βερσαλλιών Φιλίπ Σαρλιέ. «Αλλά ήταν πολύ σημαντικό να το βγάλουμε από την ανωνυμία».
Ο θρύλος των λειψάνων της Μαρίας Μαγδαληνής που βρίσκονται στο Σαιν-Μαξιμάν-λα-Σαιντ-Μπωμ εμφανίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα.
Οι ανακαινίσεις που έγιναν στο ναό εκείνη την εποχή έφεραν στο φως μια σειρά τάφων που ανήκαν στον 1ο αιώνα. Ένας από αυτούς περιείχε μια μαρμάρινη σαρκοφάγο.
Ο τότε κόμης της Προβηγκίας Κάρολος Β΄ είπε ότι ένα όνειρο τον πρόσταξε να πραγματοποιήσει την ανασκαφή – όνειρο στο οποίο του εμφανίστηκε η Αγία Μαρία Μαγδαληνή.
Όταν οι ανασκαφείς αφαίρεσαν το καπάκι από τη μαρμάρινη σαρκοφάγο, μια γλυκιά ευωδιά πλημμύρισε τον τόπο, την οποία οι παριστάμενοι απέδωσαν στο μύρο με το οποίο άλειψε το σώμα του Ιησού μετά την αποκαθήλωση.
ν
Ο Γάλλος γλύπτης μέσω υπολογιστών Φιλίπ Φρος (Philippe Froesch) και ο Γάλλος ανθρωπολόγος, παλαιοντολόγος και παθολογοανατόμος Φιλίπ Σαρλιέ (Philippe Charlier) παρουσιάζουν μια ανακατασκευή του προσώπου της Μαρίας Μαγδαληνής σύμφωνα με τα σύγχρονα εγκληματολογικά δεδομένα. Photo: AFP. Πηγή: Supplied
ν
Εντός της μαρμάρινης σαρκοφάγος βρέθηκε επιγραφή καλυμμένη με κερί που έλεγε: “Hic requiescit corpus beatae Mariae Magdalenae” (Εδώ αναπαύεται το σώμα της ευλογημένης Μαρίας Μαγδαληνής).
Σύμφωνα με την παράδοση στην περιοχή αυτή της Προβηγκίας, η Μαρία Μαγδαληνή με το παιδί της εγκατέλειψαν το Ισραήλ και ήρθαν στη νότια Γαλλία για να αποφύγουν τη δίωξη από τις εβραϊκές και τις ρωμαϊκές αρχές.
Αρχικά οι φυγάδες κρύφτηκαν σε ένα ορεινό σπήλαιο της περιοχής που ονομάζεται σήμερα Sainte Baume. Ύστερα από λίγο η Μαρία Μαγδαληνή πέθανε.
Έκτοτε το μαυρισμένο από τον χρόνο κρανίο της, μαζί με μπούκλες από τα μαλλιά της, φυλάσσονται στο ναό του Σαιν-Μαξιμάν-λα-Σαιντ-Μπωμ μέσα σε γυάλινη αλεξίσφαιρη προθήκη. Μια φορά το χρόνο, στις 22 Ιουλίου, περιφέρεται στους δρόμους της πόλης.
v
Η εγκληματολογική διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε για την ανακατασκευή του κρανίου της Μαρίας Μαγδαληνής είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται από την αστυνομία σε όλο τον κόσμο. Photo: Philippe Charlier, Philippe Froesch / National Geographic. Πηγή: Supplied
ν
Το πρόσωπο που ανακατασκεύασαν οι δύο Γάλλοι ειδικοί δείχνει μια έμπειρη και ευφυή γυναίκα μεσογειακής καταγωγής γύρω στα 50, με στοχαστικό βλέμμα και μύτη σιμή. Η εξέταση των μαλλιών έδειξε ότι αρχικά είχαν καστανό χρώμα.
Σύμφωνα με μια ευαγγελική περικοπή, η Μαρία, η οποία όπως είπαμε αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη ως πρόσωπο περιθωριακό, ταπεινώθηκε ακόμη περισσότερο πλένοντας τα πόδια του Ιησού και σκουπίζοντάς τα με τα μαλλιά της.
Στην πρώιμη όμως χριστιανική παράδοση, που αργότερα εξοβέλισε η Εκκλησία, εμφανίζεται να διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο μεταξύ των μαθητών, ως σύζυγος του Ιησού.
Δυστυχώς το Ευαγγέλιο της Μαρίας αποκηρύχτηκε ως αιρετικό και όσα αντίγραφα υπήρχαν καταστράφηκαν, ώστε να μην έχουν οι πιστοί διαφορετική εικόνα της προσωπικότητας του Ιησού από εκείνη που ήθελε να επιβάλει η Εκκλησία. Από το αρχικό κείμενο σώζονται λίγα μόνο θραύσματα από έναν παπύρινο κώδικα του 5ου αιώνα που βρέθηκε το 1896.
Πολλοί ακαδημαϊκοί και μελετητές είναι της γνώμης ότι η Καινή Διαθήκη έχει υποστεί επεμβάσεις ώστε να απαλειφθεί ή να μειωθεί ο ρόλος της σημαντικής αυτής γυναίκας δίπλα στον Μεσσία.
v
Το τελικό αποτέλεσμα της εργασίας των δύο Γάλλων ειδικών είναι εντυπωσιακό. Για πρώτη φορά αποκτά πρόσωπο ένα διάσημο ιστορικό όνομα. Photo: Philippe Charlier, Philippe Froesch / National Geographic. Πηγή: Supplied
ν
Αυτό που είναι γνωστό με βεβαιότητα είναι ότι από τον 5ο αιώνα και μετά η Μαρία Μαγδαληνή εμφανίζεται με το πρόσωπο της «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσας γυνής», ώστε να απαξιωθεί τελείως. Αργότερα οι κατασκευαστές του χριστιανισμού κατάλαβαν το λάθος τους και, όπως συνήθιζαν να κάνουν σε παρόμοιες περιπτώσεις, έφτιαξαν ένα πλαστό πρόσωπο στο οποίο φόρτωσαν την ιδιότητα της ιερόδουλης, απαλλάσσοντας την Μαρία Μαγδαληνή από το όνειδος. Όμως, για να μην φανεί πως ήταν σπουδαίο πρόσωπο, της άφησαν τη ρετσινιά της δαιμονισμένης, από την οποία ο Ιησούς εξέβαλε «επτά δαιμόνια».
Η προσπάθεια που έγινε το 1969 να απαλλαγεί η Μαρία Μαγδαληνή από όλες τις σε βάρος της φήμες απερρίφθη από την Καθολική Εκκλησία.
ν
