Γιατί φοβόμαστε τόσο πολύ το σκοτάδι (vid)
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
Ανήκετε σε αυτούς που φοβούνται να μείνουν μόνοι στο σπίτι τη νύχτα; Δεν είστε οι μόνοι. Το 72% των ενηλίκων φοβάται το σκοτάδι περισσότερο απ’ ότι τα μικρά παιδιά.
Τα τρία τέταρτα των ενήλικων νιώθουν δυσάρεστα στο σκοτάδι. Image: Supplied
ν
ΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ μόνος το βράδυ στο σπίτι είναι μια δοκιμασία. Μπορεί να μην πιστεύεις ότι θα βγουν τέρατα μέσα από την ντουλάπα, αλλά μια παράξενη σκιά που πιάνεις με την άκρη του ματιού σου, μπορεί να κάνει την καρδιά σου να χτυπήσει δυνατά.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Μια έρευνα που έκανε η Philips Lighting σε δείγμα 1.000 ατόμων στην Αυστραλία, έδειξε ότι σε ποσοστό 72% οι ενήλικες φοβούνται το σκοτάδι! Ο φόβος μάλιστα είναι τόσο έντονος, ώστε το ένα τρίτο από αυτούς αισθάνονται ανασφαλείς στα σπίτια τους τη νύχτα, όσο κι αν έχουν κλειδαμπαρώσει πόρτες και παράθυρα.
Σύμφωνα την κλινική ψυχολόγο Κόρι Όκλαντ (Corrie Ackland), ο φόβος που νιώθουμε στο σκοτάδι οφείλεται, σε μεγάλο μέρος, στο γεγονός ότι το μυαλό σας παίζει ένα παιχνίδι, που αρχίζει με την ερώτηση: «Τι γίνεται αν…»
Επειδή τα μάτια δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πρόσωπα ή πράγματα μέσα στο σκοτάδι, το μυαλό προσπαθεί να δώσει αυτό μια απάντηση, για να καθησυχάσει τον ιδιοκτήτη του, μόνο που πετυχαίνει το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Οι σκιές και οι διαβαθμίσεις του λιγοστού φωτός παρεξηγούνται και μετατρέπονται σε εφιάλτες.
Το βράδυ, όταν πέφτουμε για ύπνο, αισθανόμαστε ευάλωτοι και το αίσθημα αυτό εντείνεται ότι είμαστε μόνοι. Οι φόβοι της παιδικής μας ηλικίας ξαναγυρίζουν. Κάτι απειλητικό φαίνεται να κρύβεται σ’ εκείνη τη σκοτεινή γωνιά του δωματίου…
Δύο πράγματα συμβαίνουν κάθε φορά που το σώμα δοκιμάζει αυτό το είδος του φόβου. Το πρώτο είναι η άμεση φυσική ενεργοποίηση που πολλοί άνθρωποι θα αναγνωρίσουν ως αντίδραση άγχους. Η κοφτή αναπνοή, ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός, το μυαλό να κάνει λίγο τρελές σκέψεις – όλα είναι ενδείξεις ότι το σώμα ετοιμάζεται να το βάλει στα πόδια.
Την ίδια στιγμή, ο εγκέφαλος αγωνίζεται να αποκτήσει όσο γίνεται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση.
Όμως ο τυφλός πανικός εμποδίζει την ικανότητα του εγκεφάλου να εντοπίσει τι συμβαίνει πραγματικά.
Και υπάρχουν κι εκείνες οι σπάνιες περιπτώσεις που με την άκρη του ματιού μας βλέπουμε κάτι να κινείται στο χώρο –ένα φάσμα ή μια άλλου είδους παρουσία– και ανατριχιάζουμε σε όλο μας το κορμί. Το ξαφνικό ρίγος είναι αδιάψευστος μάρτυρας του περάσματος από το χώρο μιας φασματικής παρουσίας, στη θέση όμως του φόβου κυριαρχεί το δέος.
ν
Φασματικές παρουσίες. Πραγματικότητα ή παιχνίδια του μυαλού; Image: Supplied
ν
Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί η διαφορά μεταξύ του φόβου και των κλινικών φοβιών. Ο φόβος είναι μια φυσιολογική αντίδραση απέναντι σε μια πραγματική απειλή στο περιβάλλον μας και έχει σκοπό να μας κινητοποιήσει ώστε να σωθούμε. Οι φοβίες είναι κάτι διαφορετικό και σχετίζονται με παράλογες ανησυχίες, τις περισσότερες φορές φανταστικές.
Έρευνες έδειξαν ότι ενώ τα τρία τέταρτα των ενηλίκων φοβούνται –αδικαιολόγητα ίσως– το σκοτάδι, η επικράτηση των κλινικών φοβιών αφορά μόνο το 8-12% από αυτούς.
Οι φοβίες μας ωθούν σε ακραία συμπεράσματα και αντιδράσεις, και μας απομακρύνουν από τη λογική. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι υποκλινικοί φόβοι, όπως ο φόβος για το σκοτάδι, όπου δεν υπάρχει μεν κίνδυνος, δεν αισθανόμαστε όμως άνετα και προσπαθούμε να το αποφύγουμε όσο μπορούμε.
Μπορεί ο φόβος του σκοταδιού να οφείλεται σε κάποια προηγούμενη επιθανάτια μνήμη;
Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να κοιμηθούν χωρίς φως, καθώς το πλήρες σκοτάδι τους κάνει να αισθάνονται ότι βρίσκονται έγκλειστοι μέσα σε κάποιον τάφο. Είναι πιθανό να πρόκειται εδώ για κάποια μνήμη από περασμένη ενσάρκωση, κατά την οποία το άτομο πέθανε χάνοντας τις αισθήσεις του, όταν όμως επανήλθε να βρήκε τον εαυτό του αβοήθητο μέσα σε κάποιο φέρετρο ή τάφο, ζώντας μια οδυνηρή εμπειρία που αποτυπώθηκε στο υποσυνείδητό του.
ν
ν
Αν ανήκετε σε αυτούς που φοβούνται το σκοτάδι, υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ελέγξετε το μυαλό σας και να απολαύσετε την ηρεμία και ασφάλεια του σπιτιού σας.
Πρώτο και κυριότερο, μην αφήνετε τον εαυτό σας να πανικοβληθεί.
Το υποσυνείδητό μας δέχεται επιρροές από πράγματα όπως οι ταινίες τρόμου και οι ειδήσεις της τηλεόρασης, που συσχετίζουν τη νύχτα και το σκοτάδι με αρνητικά πράγματα, όπως φόνοι και ληστείες. Ο εγκέφαλος τα καταγράφει και τα επαναφέρει σε παρόμοιες συνθήκες στην καθημερινή ζωή, με την φαντασία να καλπάζει, ενώ πρόκειται απλώς για σκηνικό.
Το δεύτερο είναι να αποφύγουμε οποιαδήποτε νευρική διέγερση όταν πρόκειται να πέσουμε για ύπνο ή όταν βρισκόμαστε στο σκοτάδι.
Μέσα στο σκοτάδι ενεργούμε βιαστικά, όπως όταν βρισκόμαστε σε έναν στενό διάδρομο ή σ’ ένα χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων. Αν πιάσετε τον εαυτό σας να το κάνει, προσπαθήστε να ηρεμήσετε, να ελέγξετε τις κινήσεις σας και να σκεφτείτε ορθολογικά.
Μια άλλη απλή λύση είναι να ανάψετε το φως.
Οι σύμβουλοι του Φενγκ Σούι το γνωρίζουν αυτό και πιστεύουν ότι ο καλός φωτισμός μπορεί να διορθώσει τα πάντα.
Άλλωστε, το να φοβάσαι το σκοτάδι είναι απλώς μια κατάσταση του νου.
