Τα ανθρώπινα λείψανα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στο Στόουνχεντζ της Αγγλίας ανατρέπουν την εικόνα που έχουμε για τον αρχαίο κόσμο.
Τελετή σύγχρονων Δρυίδων στο Στόουνχεντζ. Εδώ και αιώνες το μεγαλιθικό μνημείο κατακλύζεται από αρχαιολόγους, ποιητές, ιστορικούς, εκπαιδευτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες. Πηγή: News Media ν
TO ΣΤΟΟΥΝΧΕΝΤΖ είναι ένα αινιγματικό μνημείο που βρίσκεται στο Σόλσμπερι Πλέιν της Αγγλίας στην κομητεία Γουΐλτσιρ. Αποτελείται από ομόκεντρους κύκλους μεγαλίθων και κατασκευάστηκε, σύμφωνα με τις πλέον αποδεκτές αρχαιολογικές εκτιμήσεις, ανάμεσα στο 2500 π.Χ. και το 2000 π.Χ. Το αρχαιότερο κυκλικό ανάχωμα και η περιφερειακή τάφρος, που ανήκουν σε πρωιμότερη φάση του μνημείου, χρονολογήθηκαν προσφάτως μεταξύ του 3100 π.Χ. και του 3800 π.Χ.
Το μνημείο ωστόσο είναι αρχαιότερο, καθώς οι πρώτες εργασίες που έγιναν στο χώρο χρονολογούνται περίπου από το 8.000 π.Χ.
Άγνωστος παραμένει ο σκοπός του μεγαλιθικού μνημείου, ενώ εντυπωσιάζει το γεγονός ότι χτίστηκε με βάση τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, πράγμα που οδήγησε κάποιους να υποθέσουν ότι ήταν αστρονομικό παρατηρητήριο.
Την εποχή που άρχισε να κατασκευάζεται, οι άνθρωποι, σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία, ήταν ακόμη τρωγλοδύτες και κατοικούσαν σε σπηλιές. Περιέργως πώς, μόλις βγήκαν από αυτές, άρχισαν να κατασκευάζουν μεγαλειώδη οικοδομήματα, όπως το Στόουνχεντζ και οι πυραμίδες της Αιγύπτου.
Άγνωστος παραμένει και ο τρόπος που μεταφέρθηκαν από την Ουαλία και τοποθετήθηκαν σε δύο ομόκεντρους κύκλους οι 80 μονόλιθοι που το αποτελούν, καθένας από τους οποίους έχει ύψος 9 μέτρα και ζυγίζει 25 τόνους.
Άγνωστοι και οι κατασκευαστές – αν απορρίψουμε την αστεία θεωρία ότι το κατασκεύασαν πρωτόγονοι. Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε τίποτε για το αινιγματικό αυτό μνημείο. ν
Αεροφωτογραφία του Στόουνχεντζ. Πηγή: News Media ν
Το κυκλώπειο αυτό κτίσμα δεν παύει ωστόσο να μας εκπλήσσει. Το 2013 οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι –εν μέρει τουλάχιστον– το εκπληκτικό αυτό οικοδόμημα χρησιμοποιήθηκε για μια περίοδο ως νεκροταφείο για σημαίνουσες προσωπικότητες. Αυτό προέκυψε από τα τεχνουργήματα και τα αντικείμενα αξίας που είχαν θαφτεί μαζί με τους δεκάδες νεκρούς.
Όλοι γνωρίζουμε ότι σε περίοπτη θέση θάβονταν βασιλιάδες και κυβερνήτες – που φυσικά όλοι ανήκαν στο ανδρικό φύλο. Και αυτό αρχικά υπέθεσαν και οι αρχαιολόγοι που ανακάλυψαν τα υπολείμματα των ανθρώπων εκείνης της μακρινής εποχής.
Πρόσφατα ωστόσο αποδείχθηκε πως η προκατάληψη είχε οδηγήσει σε λάθος κατεύθυνση την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του DNA αποδείχτηκαν λανθασμένα, καθώς οι μισές από τις σημαίνουσες προσωπικότητες που αναπαύονταν στο Στόουνχεντζ φαίνεται ότι ανήκουν στο γυναικείο φύλο! ν
Ανακατασκευή του προϊστορικού μνημείου. Πηγή: News Media ν
Οι εκπλήξεις δεν σταματούν εδώ. Πριν από μερικές εβδομάδες, βρέθηκαν τα απομεινάρια 14 ακόμη γυναικών (και εννέα ανδρών) στις ανασκαφές που γίνονται στην περιοχή, σύμφωνα με την Jennifer Viegas του Discovery News.
Οι μετρήσεις έδειξαν ότι όλες αυτές οι γυναίκες θάφτηκαν μεταξύ του 3100 π.Χ. και του 2140 π.Χ.
Το γεγονός ότι ο αριθμός των γυναικών που είχαν θαφτεί σε τιμητική θέση είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό των ανδρών, δείχνει ότι δεν γνωρίζουμε και πολλά για τους ανθρώπους της Λίθινης Εποχής.
Ποια ακριβώς ήταν η θέση των γυναικών τη Νεολιθική περίοδο; Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά. Ήταν ηγέτες; Ήταν σύζυγοι ηγετών; Είχαν ισότιμη κοινωνική θέση με τους άνδρες ή ανώτερη;
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα ευρήματα ανατρέπουν τις καθιερωμένες αντιλήψεις μας.
«Η αρχαιολογική σκαπάνη δείχνει πως, όσον αφορά την ταφή, οι γυναίκες ήταν τόσο εξέχουσες όσο και οι άντρες, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με όλες τις άλλες ταφικές ανακαλύψεις, όπου οι άνδρες έχουν σαφώς την τιμητική θέση», δήλωσε ο αρχαιολόγος Mike Pitts στο Discovery News.
Ενώ ακόμα είναι νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τη δομή της αρχαίας βρετανικής κοινωνίας, η ανακάλυψη υπενθυμίζει ότι η πρόοδος σχετικά με την ισότητα των δύο φύλων δεν είναι μια ευθεία γραμμή, αλλά σαν ένα κύμα που άλλοτε ανεβαίνει και άλλοτε κατεβαίνει.
Σύμφωνα με τον Mike Pitts, «τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι υπήρχαν περίοδοι κατά τις οποίες οι γυναίκες ήταν ισότιμες ή και ανώτερες από τους άνδρες, και άλλες όπου βρίσκονταν στις χαμηλότερες βαθμίδες της κοινωνίας».
ν
ν
Ενώ οι άνδρες κυριαρχούσαν στις περισσότερες πρώιμες αγροτικές κοινωνίες (τροφοπαραγωγική περίοδος), μερικές μελέτες δείχνουν ότι κατά την αποκαλούμενη τροφοσυλλεκτική περίοδο, όπου οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να κυνηγούν για να επιβιώσουν, υπήρχε ισότητα των δύο φύλων.
Οι ταφικές ανακαλύψεις στο Στόουνχεντζ προσθέτουν ένα ακόμη στοιχείο προς αυτή την κατεύθυνση. Από τη σκοπιά αυτή, το αρχαίο αυτό μνημείο είναι ένα σύμβολο για τους άνδρες και τις γυναίκες που ζουν δίπλα-δίπλα και εργάζονται μαζί.