Χρ. Γιανναράς: «Ταμείο» θησαυρισμάτων ποιότητας
OPINION
Από τον Χρήστο Γιανναρά (*)
Ποια είναι η θέση του σύγχρονου Έλληνα στην «ευρωπαϊκή ενοποίηση» αν όχι αυτή του φραγκοπίθηκου, του ραγιά και του ευρωλάγνου;
ν
ΑΝΤΙΓΡΑΦΩ. Από κείμενο Νεοέλληνα λογίου δημοσιευμένο για πρώτη φορά στην περίοδο 1902-1904:
«Ελληνική Ιστορία δεν υπάρχει. Δι’ αυτό βασιλεύει τοιαύτη σύγχυσις και σύγκρουσις ιδεών εις όλα ανεξαιρέτως τα ιδικά μας πράγματα.
Και δεν ήτο δυνατόν να υπάρχη ακόμα (Ελληνική Ιστορία). Διότι έως χθες, η μεγαλειτέρα και σπουδαιοτέρα εποχή του παρελθόντος μας, η Βυζαντινή, το Κλειδί προς νόησιν της αρχαίας, προς νόησιν της τωρινής Ελλάδος, προς νόησιν (κατανόησιν) Ελληνισμού και Έλληνος, το είχε βυθίσει η Ευρώπη εις απύθμενον βάθος βορβόρου (συκοφαντιών).
Υπάρχει λοιπόν μία Ιστορία, γραφείσα χωρίς το κλειδί αυτό, συρραφείσα από τας ευρωπαϊκάς ιστορίας και γνώμας περί ημών, με ένα πνεύμα σχεδόν δουλικόν, με ένα πνεύμα μαθητικόν, το οποίον τρέμει τον Ευρωπαίον δάσκαλον. Άνθρωποι με πνεύμα εντελώς ελεύθερον δουλικών αισθημάτων προ του Ευρωπαίου, δεν επαρουσιάσθησαν εις την μελέτην της Ιστορίας.
…Ώστε, ελληνική ιστορία δεν υπάρχει. Δεν κατηγορώ. Θέτω τα πράγματα…
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ο μέγας χριστιανός Σουλτάνος της Ευρώπης, ο Πάπας, είχε γράψει την ιστορίαν μας, κατά το φανατικόν και πλαστογραφικόν σύστημα των ρασοφορούντων λεγεώνων, κατά το σύστημα που έγραψεν και τας ιστορίας των ευρωπαϊκών εθνών, διά τον καθαρισμόν των οποίων (ιστοριών) εχρειάσθησαν επίσης υπεράνθρωποι αγώνες. Η φαυλοτάτη, κακουργοτάτη αυτή πλαστογραφία εχρησίμευσεν ως βάσις εις όλας τας ευρωπαϊκάς ιστορίας περί ημών.
…Ημείς οι Έλληνες αγνοούμεν την Ελλάδα και τον Έλληνα περισσότερον κάθε Κίνας και Κινέζου. Φανταζόμεθα τον εαυτόν μας και τον τόπον μας από τα γράμματα που μας στέλλουν οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι μας αγνοούν εντελέστατα.
Και εις την ιδικήν μας υπνοβατικήν κατάστασιν και εις την ιδικήν μας παραφροσύνην προστίθενται και αι ευρωπαϊκαί εξωφρενικαί γνώμαι και συμβουλαί και μας αποτρελλαίνουν τελειωτικώς, χαπτόμεναι όπως χάπτεται η κάθε γνώμη του κάθε Δίτεριχ ή Μίντεριχ, του οποίου του καπνίζει να μας φωτίση και να μας συμβουλεύση και μας βάλη νόμον εις το σπίτι μας και μας οδηγήση εις τον δρόμον μας, σαν να είμεθα εμείς στραβοί και παραλυτικοί.
Όλαι μας λοιπόν αι ιδέαι, όλη η παραφροσύνη του γλωσσικού ζητήματος, η κάθε άγνοια και η κάθε ξενομανία, η τελεία σύγχυσις και ανεμοζάλη κάθε ιδέας και κάθε πράγματος, εκεί έχει την αληθή πηγήν της…
…Ο Ευρωπαϊσμός, ων απομίμησις, δεν είναι πρόοδος, αλλ’ οπισθοδρομικότης. Πρόοδος είναι η χειραφέτησις από κάθε μίμησιν, η ελευθέρωσις από κάθε δουλείαν… Άλλο ραγιάς και άλλο Έλλην. Άλλο φραγκοπίθηκος και άλλο Έλλην…
Ο Έλλην, φύσει επισκεπτόμενος τον Θεόν, αποκαλύπτεται, μένει όρθιος, τον χαιρετά μειδιών, του ομιλεί εις τον ενικόν και συνομιλεί (με αυτόν) διά του τραγουδούντος ιερέως και του ψάλτου. Και μετά την βραχείαν επίσκεψιν, εις την αυλήν και το προαύλιον (της εκκλησίας) εννοεί να στήση το πανηγύρι του, να φάγη, να πιη, να χορεύση, να τραγουδήση, να ευφρανθή. Και με όλας τας εκδηλώσεις της χαράς, του οίνου, του έρωτος, ευφραίνει ο Έλλην και τον Θεόν του.
Είναι εντελώς αδιάφορον, εάν δεν συμφωνή η πραγματικότης αυτή με τας ιδέας τού κάθε φραγκοφορεμένου ιερομωρολόγου…»
Είναι αποσπάσματα, ενδεικτικές φράσεις, από το γνωστό, ελπίζω, σε πολλούς βιβλίο του Περικλή Γιαννόπουλου, «Η Ελληνική Γραμμή».
Το ξανάνοιξα τυχαία, ύστερα από πολλά χρόνια που μεσολάβησαν μετά το πρώτο διάβασμα. Νόμιζα ότι «ξέρω τι λέει», είχα κι εγώ ταξινομήσει τον συγγραφέα του στους «ρομαντικούς ελληνολάτρεις», τους κολλημένους σε μια αισθητική κυρίως εκδοχή της ελληνικότητας.
ν
Ραγιάδες και φραγκοπίθηκοι
Τώρα που ξαναδιάβασα το βιβλίο, πιστοποίησα κατάπληκτος ότι ο Π.Γ. ήταν πολύ πιο ρεαλιστικά ετοιμασμένος για να μετάσχει ως Έλληνας στην «ευρωπαϊκή ενοποίηση» σε σύγκριση με το σημερινό μας πολιτικό προσωπικό και τους σημερινούς καλλιτέχνες μας και λογίους.
Ποιο είναι το κριτήριο που αξιολογεί την ετοιμότητα (ειδικά των Ελλήνων) να μετάσχουν στο εγχείρημα της «ευρωπαϊκής ενοποίησης»;
Το εντόπισε διαυγέστατα ο Π.Γ. πριν εκατόν δεκατέσσερα χρόνια: αν θα λειτουργήσουμε οι Έλληνες (έστω και τώρα, με καθυστέρηση τόσων χρόνων) «μιμητικά» ή «χειραφετημένα». Ως «ραγιάδες» και «φραγκοπίθηκοι» ή ως ενεργοί συντελεστές της ευρωπαϊκής ενοποίησης, κομίζοντας ετερότητα, δημιουργική διαφορά.
Δεν είναι αυταξία ούτε η πείρα ούτε η διαφορά. Για να συστήσουν συμβολή στο σήμερα, χρειάζεται να μεταφραστούν σε κριτήρια αξιολόγησης ποιοτήτων, κριτήρια με πανανθρώπινη εμβέλεια. Αυτή η εμβέλεια κρίνει την επιβίωση των πολιτισμών.
Η γλώσσα, η τέχνη, οι θεσμοί είναι το «ταμείο» που διασώζει τα θησαυρίσματα ποιότητας κάθε πολιτισμού.
Οι θεσμοί, στο συμβατικό ελλαδικό κρατίδιο των Αθηνών, ήταν από την πρώτη στιγμή, και παραμένουν δάνειοι: μια αμετανόητη και πεισματική (τυφλή) εμμονή στον μεταπρατισμό, τον πιθηκισμό.
Η Τέχνη διέσωσε αναλαμπές εκπληκτικής επικαιροποίησης της ελληνικής ετερότητας και διαφοράς, αλλά χωρίς εμβέλεια, δυστυχώς, έως τα «κέντρα λήψης αποφάσεων».
Η γλώσσα, είναι το πεδίο του φρικωδέστερου από όλα τα ιστορικά εγκλήματα, με τους φυσικούς αυτουργούς να στελεχώνουν το υπουργείο Παιδείας, σε ιδεολογικά συνεπέστατη αλλεπαλληλία, από το 1974 έως σήμερα.
_______________
(*) Ο Χρήστος Γιανναράς είναι καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Βόννης και της Σορβόννης. Επιφυλλιδογραφεί σε εφημερίδες παρεμβαίνοντας στην πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα.
