Τα ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη Γη οικοσυστήματα κινδυνεύουν να υποστούν «μείζονα μεταμόρφωση» εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Στο Boonshoft Museum of Discovery στο Ντέιτον του Οχάιο, τα παιδιά μαθαίνουν για τα διάφορα οικοσυστήματα της Γης, τη σημασία τους για τη ζωή στον πλανήτη και τους κινδύνους που τα απειλούν. Image: Supplied
ν
ΔΑΣΗ, έρημοι, τοπία και οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη Γη κινδυνεύουν να υποστούν «μείζονα μεταμόρφωση» κατά τη διάρκεια του επόμενου αιώνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
Ορισμένες αλλαγές έχουν ήδη αρχίσει να συντελούνται στο νοτιοδυτικό τμήμα των ΗΠΑ, όπου πυρκαγιές μεγάλης κλίμακας κατέστρεψαν αχανείς δασικές εκτάσεις.
Μέσα στα επόμενα 100 έως 150 χρόνια, οι μεταβολές αυτές πιθανόν θα επεκταθούν σε σαβάνες και σε ερήμους, ανατρέποντας την ισορροπία οικοσυστημάτων κι απειλώντας τη χλωρίδα και την πανίδα.
Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστούν τις μεγαλύτερες αλλαγές, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science.
«Αν αφήσουμε την κλιματική αλλαγή να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, η βλάστηση σε αυτόν τον πλανήτη θα είναι τελείως διαφορετική από ό,τι σήμερα, και αυτό αντιπροσωπεύει έναν τεράστιο κίνδυνο για την βιοποικιλότητα του πλανήτη», τονίζει ο Τζόναθαν Όβερπεκ (Jonathan Overpeck), πρύτανης της Σχολής για το Περιβάλλον και τη Βιωσιμότητα στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, που πήρε μέρος στην έρευνα.
Η έρευνα βασίστηκε στη μελέτη απολιθωμάτων και στοιχείων για τη θερμοκρασία που πάνε 21.000 χρόνια πίσω, όταν τερματιζόταν η τελευταία εποχή των παγετώνων και η θερμοκρασία στον πλανήτη αυξήθηκε από 4 έως 7 βαθμούς Κελσίου.
Ωστόσο, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι προβλέψεις τους είναι συντηρητικές, καθώς αυτή η άνοδος της θερμοκρασίας οφειλόταν σε φυσικές μεταβολές και έγινε σε μια περίοδο σημαντικά πιο μακρόχρονη. ν
Φλόγες ύψους 60-80 μέτρων εκτινάσσονται στον ουρανό, καθώς ο πύρινος ποταμός πλησιάζει προς την πόλη Lakeport της Καλιφόρνιας, στις 3 Αυγούστου 2018. Image: Supplied ν
«Ο κίνδυνος που μας απειλεί σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερος. Μιλάμε για ένα εύρος αλλαγών που συνέβησαν μέσα σε 10.000 έως 20.000 χρόνια, το οποίο θα συμβεί στην εποχή μας μέσα σε έναν ή δύο αιώνες το πολύ», λέει ο Στίβεν Τζάκσον, διευθυντής του Southwest Climate Adaptation Center του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ (USGS).
«Τα οικοσυστήματα θα αναγκαστούν να υποστούν μια βίαιη αλλαγή που θα τα συντρίψει», συμπληρώνει.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από σχεδόν 600 τοποθεσίες, είναι η πιο πλήρης για το θέμα μέχρι σήμερα. Συμπεριλαμβάνει στοιχεία για κάθε ήπειρο, εξαιρουμένης της Ανταρκτικής.
Οι πιο αξιοσημείωτες αλλαγές διαπιστώθηκαν σε μέσα προς υψηλά γεωγραφικά πλάτη, στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη, καθώς και στη Νότια Αμερική. Πρόκειται για τις περιοχές όπου υπήρχαν οι μεγαλύτεροι παγετώνες και θερμάνθηκαν περισσότερο όταν το κλίμα της Γης εξελίχθηκε.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, εάν οι ανθρωπογενείς εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη περιοριστούν στα επίπεδα που ορίστηκαν ως στόχοι στη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, «η πιθανότητα τροποποίησης μεγάλης κλίμακας της βλάστησης είναι κατώτερη του 45%», αλλά εάν δεν γίνει τίποτε, η πιθανότητα αυτή είναι «υψηλότερη του 60%».
Οι αλλαγές στο τοπίο δεν θα επηρεάσουν απλά και μόνο τα δάση, αλλά και την ροή των ποταμών, το πόσιμο νερό και τον κύκλο της δημιουργίας του νερού.
Η εξαφάνιση των δασών θα επιταχύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη, επειδή θα εξαφανιστούν σημαντικές αποθήκες άνθρακα.
«Μεγάλες ποσότητες άνθρακα βρίσκονται σήμερα παγιδευμένες από τη βλάστηση που υπάρχει στον πλανήτη. Μόλις τα δάση εξαφανιστούν, θα απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες άνθρακα, ενισχύοντας έτσι το μέγεθος της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Όβερπεκ.