Η φουτουριστική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων (vid)
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Posted by Youmagazine Staff
Πώς οι αρχαίοι Έλληνες είχαν προβλέψει τα ρομπότ δολοφόνους, την τεχνητή νοημοσύνη, τα αυτοκινούμενα οχήματα και τις εικονικές βοηθούς.
Η Αφροδίτη στο εργαστήριο του Ηφαίστου με τους Κύκλωπες. Πίνακας του Frans Floris de Vriendt (1560-1564) εμπνευσμένος από ρωμαϊκή τοιχογραφία του 1ου αιώνα. Ο Ήφαιστος ήταν ο θεός των τεχνιτών και της μεταλλουργίας. Από το εργαστήριό του βγήκαν τα πρώιμα είδη μερικών από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις του σύγχρονου κόσμου. Image: Supplied
ν
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ Έλληνες υμνούνται επειδή έθεσαν τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, αλλά, σύμφωνα με το βιβλίο μιας ιστορικού του Στάνφορντ, πρέπει να επαινεθούν και για ένα άλλο κρυμμένο ταλέντο τους: την πρόβλεψη της μελλοντικής τεχνολογίας.
Η ιστορικός του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, δρ Έντριεν Μάγιορ (Adrienne Mayor), πιστεύει ότι εκτός των θεμελιωδών επιστημών (φιλολογία, φυσική, ιατρική, μαθηματικά, φιλοσοφία κτλ.) και των τρόπων διακυβέρνησης μιας πολιτείας, έδειξαν στον δυτικό άνθρωπο όχι μόνο τον τρόπο του σκέπτεσθαι, αλλά και τις βάσεις του πώς να κινηθεί στο μέλλον με τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Στο νέο βιβλίο της “Gods and Robots” η δρ Μάγιορ ισχυρίζεται ότι η ελληνική μυθολογία έδειξε τον δρόμο για τα θαύματα της τεχνολογίας όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), τα ρομπότ, τα αυτοπλοηγούμενα οχήματα και άλλες σύγχρονες εφαρμογές όπως οι εικονικοί βοηθοί (virtual assistants).
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα The Times, τα επιχειρήματα της δρος Μάγιορ εστιάζονται σε μεγάλο βαθμό στο κεντρικό πρόσωπο της αρχαίας τεχνολογίας, τον Ήφαιστο, θεό του πυρός. Από το ξακουστό εργαστήρι αυτού του πρωτοποριακού τεχνίτη προέκυψε μια μεγάλη σειρά καινοτόμων εφευρέσεων, μεταξύ αυτών ο Τάλως και η Πανδώρα.
ν
Η ελληνική μυθολογία έδειξε το δρόμο
για τη σύγχρονη τεχνολογία
Ο Τάλως, τον οποίο η Μάγιορ αποκαλεί «το πρώτο ρομπότ δολοφόνος», ήταν ένας γιγάντιος μηχανικός άνθρωπος με σώμα από χαλκό, που κατασκεύασε ο Ήφαιστος και τον χάρισε στο βασιλιά Μίνωα για να φυλάει την Κρήτη.
Γύριζε όλο το νησί τρεις φορές τη μέρα. Κατά άλλους ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας. Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το χάλκινο σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε.
Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους Αργοναύτες που γύριζαν από την Κολχίδα. Η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, του απέσπασε την προσοχή κι έτσι ο Ιάσονας μπόρεσε και απέσπασε το πώμα που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, θανατώνοντάς τον.
Ο Τάλως ήταν ο πρόδρομος της σειράς ανδροειδών που αναπτύσσει τώρα η Boston Dynamics.
ν
Ο Τάλως υπήρξε πρόδρομος των ρομπότ, η Πανδώρα ήταν μια κακόβουλη τεχνητή νοημοσύνη, ενώ το έπος της Οδύσσειας είναι γεμάτο από αυτόματους μηχανισμούς και οχήματα που ταξιδεύουν χωρίς οδηγό! Image: Supplied
ν
Η Πανδώρα ήταν η πρώτη γυναικεία ρεπλίκα, όπως στην ταινία “Blade Runner”. Πλάστηκε από πηλό από τον Ήφαιστο κατά παραγγελία του Δία. Η Αθηνά της έδωσε ζωή και οι άλλοι θεοί χαρίσματα και ικανότητες, αλλά και μια επικίνδυνη γοητεία. Έτσι προικισμένη, ο Δίας την έδωσε ως σύζυγο στον Επιμηθέα, αδερφό του Προμηθέα, προκειμένου να τον εκδικηθεί για την κλοπή της φωτιάς.
Όπως λέει η Μάγιορ, η Πανδώρα είναι η πρώτη αρνητική εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης, καθώς «προγραμματίστηκε» για να απελευθερώσει το κακό στον κόσμο.
ν
Ο Απόλλων επισκέπτεται το εργαστήριο του Ηφαίστου. Έργο του Ντιέγκο Βελάσκεθ (1630). Μουσείο του Πράδο, Μαδρίτη. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
Η Πανδώρα δεν ήταν το μοναδικό artificial intelligence έργο που κατασκευάστηκε στο εργαστήριο του Ηφαίστου. Ο θεός έφτιαξε επίσης μηχανικά Χρυσά Κορίτσια για να τον βοηθούν στο έργο του, καθώς το εργαστήριό του δεχόταν συνεχώς νέες παραγγελίες.
Τα Χρυσά Κορίτσια δεν δούλευαν εργάτριες στο σιδηρουργείο. Ο ρόλος τους ήταν παρόμοιος με την εφαρμογή Alexa που χρησιμοποιεί η Amazon. Ήταν εικονικές βοηθοί που μπορούσαν να προβλέψουν τον όγκο και το είδος των παραγγελιών, τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, τις ανάγκες που θα προέκυπταν και όλα αυτά χωρίς να τους τα έχει διδάξει κάποιος.
Έχουμε δηλαδή και εδώ τη σχεδίαση και την υλοποίηση υπολογιστικών συστημάτων που μιμούνται στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς και ευφυΐας.
ν
Ο Οδυσσέας αναχωρεί από τη γη των Φαιάκων. Έργο του Γάλλου ζωγράφου Κλωντ Λορραίν (1646). Μουσείο Λούβρου, Παρίσι. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
Οι μοναδικές αρχαίες ελληνικές προβλέψεις που αφορούν τη μελλοντική τεχνολογία δεν σταματούν εδώ.
Κατά την γ΄ Ολυμπιάδα (768-765 π.Χ.) ενέσκηψε λοιμός στην Αθήνα που επεκτάθηκε και στον υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο. Τότε, ύστερα από υπόδειξη του θεού, κλήθηκε ο γιατρός και ιερέας του Υπερβόρειου Απόλλωνα, ο Άβαρις, ο οποίος ήρθε εποχούμενος «ιπτάμενου βέλους» και απομάκρυνε το κακό, χάρη στα υγειονομικά μέτρα που πρότεινε.
Το «ιπτάμενο βέλος» υπήρξε ο πρόδρομος των σημερινών πυραύλων που μεταφέρουν αστροναύτες στο διάστημα.
Σύμφωνα με την δρα Μάγιορ, τα ομηρικά έπη προμηνύουν επίσης την έλευση των αυτοκινούμενων οχημάτων και μάλιστα σε σημείο στο οποίο δεν έχει φτάσει ακόμη η ανθρωπότητα.
Ο βασιλιάς των Φαιάκων λέει στον Οδυσσέα:
«Πες μου την πατρίδα σου, τον δήμο και την πόλη σου, για να σε πάνε εκεί κατ’ ευθείαν τα καράβια μας που έχουν σκέψη και νου. Γιατί δεν έχουν τα καράβια των Φαιάκων κυβερνήτες, ούτε πηδάλια, σαν όλα τ’ άλλα πλοία, αλλά γνωρίζουν από μόνα τους τη σκέψη και τις διαθέσεις των ανθρώπων και ξέρουν τις πόλεις όλων, ώς και τα καρπερά χωράφια ξέρουν, κι είναι τόσο γοργά, ώστε ταχύτατα περνούν τις θάλασσες κι ας είναι καλυμμένες με πυκνή ομίχλη και καταχνιά, κι ούτε φοβούνται πως θα χαθούν ή θα πάθουν κανένα κακό». (Οδύσσεια, θ΄ 555-569).
Στην Ηλιάδα, ο Όμηρος μιλά για αυτοκινούμενα τρίποδα οχήματα που μεταφέρουν αμβροσία, την τροφή των αθανάτων θεών.
«Οι Έλληνες περιγράφουν έναν μελλοντικό προηγμένο πολιτισμό», σημειώνει στο βιβλίο της “Gods and Robots” η δρ Μάγιορ.
Η Αμερικανίδα ιστορικός πιστεύει ότι οι σύγχρονες εταιρείες τεχνολογίας έχουν να διδαχθούν πολλά από την ελληνική μυθολογία – τόσο σε θέματα καινοτόμων συλλήψεων όσο και για τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Όπως η Πανδώρα άνοιξε το πιθάρι από το οποίο ξεπήδησαν όλα τα κακά στον κόσμο, έτσι και σήμερα η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αποβεί ολέθρια, αν ο άνθρωπος δεν την κατανοήσει και δεν την διαχειριστεί αρκούντως καλά.
ν
ν
