Χόκινγκ: «Δεν υπάρχει Θεός. Δεν υπάρχει Μοίρα»

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

Posted by Youmagazine Staff

 

Μιλώντας από το υπερπέραν, ο Στήβεν Χόκινγκ δήλωσε πως η απλούστερη απάντηση σε όλα τα ερωτήματα είναι πως δεν υπάρχει Θεός.

Στήβεν Χόκινγκ: 8 Ιανουαρίου 1942 – 14 Μαρτίου 2018. Image: Supplied

ν

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ της ζωής του, ο κορυφαίος Βρετανός θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος, που διετέλεσε Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει Θεός, δεν υπάρχει αυτό που λέμε «Μοίρα», ούτε μεταθανάτια ύπαρξη. Υπάρχουν μόνο ευσεβείς πόθοι. Θα ήταν λοιπόν προτιμότερο να πάρουμε τον έλεγχο του δικού μας μέλλοντος στα χέρια μας.

Καθηλωμένος στο αναπηρικό καροτσάκι, ο Χόκινγκ είχε πολύ χρόνο να σκεφτεί. Ανήμπορος να κινήσει το σώμα του, άφησε το μυαλό του να περιπλανηθεί στις εσχατιές του σύμπαντος, στο μέλλον της ανθρωπότητας και στην ύπαρξη μεταθανάτιας ζωής.

Για όλα αυτά, δημιούργησε κάποιες πολύ ισχυρές απόψεις, όπως ότι δεν υπάρχει Θεός – μια πίστη που πηγάζει από την προσωπική του κατάσταση.

«Δεν υπάρχει Θεός. Κανείς δεν κατευθύνει το σύμπαν, κανείς δεν κατευθύνει τη μοίρα μας». Οι φράσεις αυτές, μαζί με άλλες, βρέθηκαν σε σκόρπιες σημειώσεις που είχε υπαγορεύσει στους μήνες που προηγήθηκαν του θανάτου του.

«Για αιώνες, ο κόσμος πίστευε ότι άτομα με ειδικές ανάγκες, όπως εγώ, ζούσαν κάτω από μια κατάρα που προκλήθηκε από τον Θεό», αναφέρει κάπου αλλού. «Προτιμώ να πιστεύω ότι όλα μπορούν να εξηγηθούν με άλλο τρόπο, με τους νόμους της φύσης».

Ο Χόκινγκ είχε αμφισβητήσει την ύπαρξη θεοτήτων και πριν. Αλλά αυτή τη φορά ήταν πιο αποφασιστικός. Έγραψε, λίγο πριν πεθάνει, ότι είχε συνειδητοποιήσει βαθιά ότι δεν υπάρχει κάτι σαν υπέρτατα όντα ή μετά θάνατον ζωή.

«Είμαστε ελεύθεροι να πιστέψουμε ό,τι θέλουμε και θεωρώ ότι η απλούστερη εξήγηση είναι ότι δεν υπάρχει Θεός», λέει.

ν

ν

Όλα τα χρόνια της ζωής του, ο Στήβεν Χόκινγκ έζησε αυτό που ονομάζεται «σκοτεινή νύχτα της ψυχής». Οι δηλώσεις του φανερώνουν ότι έζησε σε έναν σκοτεινό ουρανό όπου τα άστρα οδηγοί είχαν χαθεί.

Μπορεί ένας επιστήμονας να είναι κορυφαίος στον τομέα του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι γνωρίζει την αλήθεια για τα πάντα. Όλοι μας κάποιες στιγμές απελπιζόμαστε σε τέτοιο σημείο που αμφισβητούμε τα πάντα. Αυτή η πεποίθηση ονομάζεται ορισμένες φορές ρεαλισμός.

Ο ίδιος ο Χόκινγκ θέλησε να μείνει «ρεαλιστής» μέχρι το τέλος.

«Πιστεύω ότι η πίστη στη μετά θάνατον ζωή είναι απλώς ευσεβής πόθος», λέει σε ένα σημείο.

Και κάπου αλλού λέει: «Αν και δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία γι’ αυτή (τη μετά θάνατον ζωή), μας κάνει να αμφισβητούμε όλα όσα μαθαίνουμε στην επιστήμη. Νομίζω πως όταν πεθαίνουμε γινόμαστε σκόνη. Η αίσθηση όμως ότι ζούμε συνεχίζει να υπάρχει, καθώς βρίσκεται στα γονίδια που περνάμε στα παιδιά μας».

Παρ’ ότι κορυφαίος επιστήμονας, στον τομέα της μεταφυσικής οι απόψεις του Χόκινγκ δεν διαφέρουν από αυτές ενός απλοϊκού ανθρώπου.

Παρ’ όλα αυτά, ορισμένες φορές φαίνεται να διακατέχεται από γνήσιο φιλοσοφικό πνεύμα.

«Θυμηθείτε να κοιτάζετε τα άστρα και όχι τα πόδια σας. Προσπαθήστε να κατανοήσετε αυτό που βλέπετε και να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που κάνει το σύμπαν να υπάρχει».

Οι σημειώσεις του Χόκινγκ έχουν συγκεντρωθεί σε ένα νέο βιβλίο που κυκλοφορεί με τον γενικό τίτλο “Brief Answers to the Big Questions” (Συνοπτικές απαντήσεις στα Μεγάλα Ερωτήματα). Σε αυτό υπάρχει επίσης μια προειδοποίηση σχετικά με την άνοδο των «εξαιρετικά πλούσιων υπερανθρώπων».
ν

Ο διάσημος κοσμολόγος έγραψε λίγο πριν πεθάνει ότι δεν μπορεί να πιστέψει στη μεταθανάτια ζωή ή στην ύπαρξη ανώτερων όντων. Image: Supplied
ν

Κανονικά αυτές οι ανθρώπινες, αλλά πεσιμιστικές, απόψεις του Χόκινγκ δεν θα έπρεπε να συμπεριληφθούν στο νέο βιβλίο, καθ’ ότι δεν περιποιούν τιμή στον διάσημο κοσμολόγο.
ν

Υποβόσκουσες προκλήσεις

Όπως είχε διακηρύξει επανειλημμένως, το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στη μετοίκηση του ανθρώπου σε άλλους πλανήτες. «Θα ξεπεράσουμε τη Γη και θα μάθουμε να ζούμε στο διάστημα».

Όμως αυτή η μετάβαση δεν θα είναι χωρίς προκλήσεις. Ένας από τους μεγάλους φόβους του ήταν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα ξεπεράσει τη δική μας σε λιγότερο από 100 χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κρίση που θα απειλούσε την επιβίωση της ίδιας της ανθρωπότητας.

Αυτός όμως δεν είναι ο μεγαλύτερος φόβος. Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, τον Μάρτιο, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ πρόβλεψε ότι μέσα αστον τρέχοντα αιώνα θα υπάρξει η δυνατότητα ελέγχου γενετικών χαρακτηριστικών, όπως η νοημοσύνη και η επιθετικότητα. Η ανησυχία του ήταν κατά πόσον οι δυνατότητες της γενετικής μηχανικής θα συγκεντρωθούν στα χέρια των πλουσίων.

Σύμφωνα με τον Χόκινγκ «η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια νέα φάση η οποία θα μπορούσε να ονομαστεί “αυτοσχεδιαζόμενη εξέλιξη”, στην οποία θα μπορούμε να αλλάζουμε και να βελτιώνουμε το DNA μας. Έχουμε πλέον χαρτογραφήσει το DNA, που σημαίνει ότι έχουμε διαβάσει το “βιβλίο της ζωής”, άρα μπορούμε να αρχίσουμε τις διορθώσεις».
ν

Οι τελευταίες σκέψεις του Χόκινγκ περιλαμβάνονται στο νέο βιβλίο “Brief Answers to the Big Questions” (Συνοπτικές απαντήσεις στα Μεγάλα Ερωτήματα). Image: Supplied
ν

Αρχικώς, σημειώνει, αυτό θα αφορά τροποποιήσεις που αφορούν συγκεκριμένες αλλοιώσεις, όπως η ατροφία των μυών, που ελέγχονται από ένα και μόνο γονίδιο, παρ’ όλα αυτά εντός του αιώνα οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν πώς να τροποποιούν τόσο τη νοημοσύνη όσο και ένστικτα όπως η επιθετικότητα.

Παρά το γεγονός, συνεχίζει ο διάσημος φυσικός, ότι θα υπάρξουν νόμοι που θα περιορίζουν την επέμβαση στο γενετικό υλικό, ορισμένοι δεν θα μπορέσουν να αντισταθούν στον πειρασμό της βελτίωσης των ανθρώπινων χαρακτηριστικών, όπως ο όγκος της μνήμης, η αντίσταση στις ασθένειες και η διάρκεια της ζωής.

«Όταν εμφανιστούν τέτοιοι “υπεράνθρωποι”, θα υπάρξουν μεγάλα πολιτικά προβλήματα, καθώς οι μη βελτιωμένοι γενετικά άνθρωποι δεν θα μπορούν να τους ανταγωνιστούν και τελικώς είτε θα πεθάνουν είτε θα καταστούν ασήμαντοι», προβλέπει ο Χόκινγκ.

Φοβείται επίσης μια επιστροφή στον φασιστικό κόσμο της ναζιστικής Ευρώπης, όπου η επιλεκτική αναπαραγωγή –γνωστή ως ευγονική– χρησιμοποιήθηκε σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί η «κυρίαρχη φυλή».
ν

Έχουμε την τεχνολογία. Έχουμε όμως τη σοφία; Ο Στήβεν Χόκινγκ φοβόταν τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και των γενετικά τροποποιημένων ανθρώπων. Image: Supplied
ν

Σοφία, όχι νοημοσύνη

Ο Χόκινγκ επανειλημμένως έχει προειδοποιεί την ανθρωπότητα για τα σκοτεινά μονοπάτια που βρίσκονται μπροστά της.

Στις συζητήσεις για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) ήταν μια δυνατή φωνή, καθώς φοβόταν ότι η ψυχρή λογική των έξυπνων μηχανών θα τις επιτρέψει να αναλάβουν την διεύθυνση του κόσμου «για το δικό μας καλό».

«Η πλήρης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανθρώπινης φυλής», προειδοποίησε το 2014.

Ο Χόκινγκ δεν ήταν οπαδός των Λουδιτών. Ποτέ δεν αμφισβήτησε τη χρησιμότητα της ΤΝ. Κατά πρώτον, η χρήση της από τον ίδιο του επέτρεπε να μετατρέπει τις σκέψεις του σε λέξεις.

Αλλά αυτή η χρησιμότητα είναι και η πιο σημαντική απειλή, προειδοποίησε. Στον συνεχώς εντεινόμενο αγώνα για την παραγωγή καλύτερης, ταχύτερης και πιο αυτόνομης νοημοσύνης από εκείνη των ανταγωνιστών μας, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα τέρας.

«Θα ξεκινούσε μόνη της και θα ανασχεδιαζόταν με έναν συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό», δήλωσε ο Χόκινγκ.

«Οι άνθρωποι, οι οποίοι περιορίζονται από την αργή βιολογική εξέλιξη, δεν θα μπορούσαν να την ανταγωνιστούν και κάποια μέρα θα είχαν αντικατασταθεί από τις μηχανές».
ν

 

---