Χρήστος Γιανναράς: Η ψήφος μας παγιδευμένη στο αδιέξοδο
OPINION
Από τον Χρήστο Γιανναρά (*)
Ποιον να εμπιστευθούμε; Υποδείξεις δεν τελεσφορούν. Η ευθύνη της ψήφου μας στις επερχόμενες εκλογές γεννάει φόβο και τρόμο.
ν
Η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία», ο κοινοβουλευτισμός, είναι κατάκτηση του ανθρώπου στη Νεωτερικότητα, επίτευγμα προόδου; Όχι, είναι μια συνταγή, μια πρόταση τρόπου οργάνωσης της συλλογικότητας. Η πραγματοποίηση του τρόπου, η εκτέλεση της συνταγής, αυτή ναι, μπορεί να είναι κατάκτηση, επίτευγμα προόδου – σε σύγκριση με το μεσαιωνικό παρελθόν της Ευρώπης.
Με άλλα λόγια: Μια συλλογικότητα ενδέχεται να είναι «δημοκρατικά» οργανωμένη, αλλά να μην έχει δημοκρατία. Να έχει κοινοβούλιο, κόμματα, καθολική ψηφοφορία, ελευθερία λόγου, όλες τις εξ ορισμού λειτουργίες της δημοκρατίας, αλλά οι λειτουργίες να μη λειτουργούν, η ύπαρξή τους να είναι προσχηματική, μια παντομίμα που υπηρετεί ψευδαισθητικές εντυπώσεις. Να ονομάζεται «δημοκρατία» και στην πραγματικότητα να πρόκειται για κομματοκρατία, για ολιγαρχία ή για πρωθυπουργική μονοκρατορία.
Πώς να ξεχάσει κανείς ότι ο Χίτλερ κέρδισε με νομότυπες εκλογές την εξουσία; Ότι ο φρικώδης σταλινικός ολοκληρωτισμός ονομαζόταν «Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών»! Ότι μια στεγανή απολυταρχία κομματικού κράτους φιγουράριζε σαν «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό (δηλαδή, κοινωνιοκεντρικό) Κίνημα»!
Ευκολότατα η χαζοχαρούμενη αισιοδοξία της Νεωτερικότητας διολίσθησε στην ψευδαίσθηση (ή εσκεμμένη εξαπάτηση) ότι αρκεί να λανσάρεις τη συνταγή, για να ταυτιστείς συνειρμικά με το, έστω και ανύπαρκτο, επίτευγμα.
Ακόμα και σήμερα, ύστερα από τόσες καπηλείες, πληρωμένες με αίμα και εφιαλτική δυστυχία πλαστογραφίες και απάτες, ακόμα σήμερα η συνταγή της παραπλάνησης έχει τα πρωτεία: Ακόμα και οι πιο απάνθρωπες δικτατορίες ακκίζονται στη διεθνή σκηνή σαν «δημοκρατίες» – η τραγελαφική αγυρτεία επιβιώνει προκλητικά και αναιδέστατα.
Στη χώρα μας η «Ριζοσπαστική» Αριστερά (όχι η οποιαδήποτε!) λειτουργεί σαν η πιο πειθήνια θεραπαινίδα του Διεθνούς Καπιταλιστικού Συστήματος και κόμματα σταλινικής ή και χιτλερικής θρησκοληψίας γίνονται δεκτά, με κάθε άνεση, στο «δημοκρατικό» μας κοινοβούλιο.
Σωρεία τα φιμωμένα, βασανιστικά ερωτήματα: Γιατί υπάρχει το Σύνταγμα (κατόρθωμα, υποτίθεται, της Νεωτερικότητας); Γιατί δεν ελέγχει κανείς, αν, τουλάχιστον, τα «Καταστατικά» των κομμάτων συντονίζονται με τις αρχές του Συντάγματος;
Γιατί αποδεχόμαστε, όλοι παθητικά, να είναι η «αντιπροσωπευτική» δημοκρατία «μπαίγνιο» των κατά καιρούς μαγείρων του εκλογικού συστήματος, της δόλιας μοδιστρικής καθορισμού ορίων των εκλογικών περιφερειών; Γιατί δεν συγκρίνει κανείς στην Ελλάδα, την έκταση, την ένταση, την ωμότητα της βίας που ασκήθηκε, προκειμένου να διαλυθεί το συλλαλητήριο για τη Μακεδονία στο Σύνταγμα; Να τη συγκρίνει με την παιγνιώδη μετριοπάθεια της αστυνομίας στην αναμέτρησή της, κάθε βράδυ, με την παρανοϊκή κακουργία στα Εξάρχεια;
ν
Σκηνή από τα επεισόδια στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία στο Σύνταγμα στις 20 Ιανουαρίου 2019. Image: Supplied
ν
Είναι πια περισσότερο κι από φανερό ότι η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» (ο κοινοβουλευτισμός) σήμερα αποδείχνεται στην πράξη η πιο εύχρηστη λεοντή, για να καμουφλάρεται η αδίστακτη απανθρωπία του αμφιπρόσωπου Ιστορικού Υλισμού (μαρξιστικού και καπιταλιστικού) στη Νεωτερικότητα.
Η απανθρωποποίηση του ανθρώπου, η αποθηρίωσή του όταν σχεδίαζε τη φρικωδία του Άουσβιτς ή της Κολιμά*, είναι ίδια, πανομοιότυπη, με την απανθρωπία (οσοδήποτε ραφιναρισμένη) των «παιγνίων» που στήνουν οι εφιαλτικά απρόσωπες «Αγορές» σήμερα.
Το πεδίο της πολιτικής είναι ολοφάνερα παγιδευμένο, η αντίσταση της ανθρωπιάς στην απανθρωπία οφείλει να αλλάξει γήπεδο: Είναι καιρός για «κρυφό σχολειό», αυτο-οργάνωση της ενορίας, καφενεία χωρίς τηλεόραση, βεγκέρες στα σπίτια, όχι σε ξενυχτάδικα.
Ο παγκοσμιοποιημένος ολοκληρωτισμός του Ιστορικού Υλισμού δεν αντιπαλεύεται ούτε με κόμματα, ούτε με κηρύγματα. Είναι η ώρα να σπουδάσουμε εκείνες τις κοινωνίες, που σήμερα τις ονομάζουμε (μάλλον σχετλιαστικά) «παραδοσιακές», όπου οι όροι της συμβίωσης προέκυπταν από την προσωπική καλλιέργεια (cultura) και λιγότερο από τους χρηστικούς θεσμούς.
Τα ουσιώδη για τη ζωή και την ευτυχία του ανθρώπου «γεννιώνται», δεν νομοθετούνται – δηλαδή, προκύπτουν ως συνέπειες της αξιολόγησης και ιεράρχησης των αναγκών του, επομένως των κριτηρίων του, της ευαισθησίας του, της ελευθερίας του από τις ενστικτώδεις παρορμήσεις. Το επίπεδο καλλιέργειας των Ελλήνων γέννησε το «κοινόν άθλημα» της δημοκρατίας, όχι κάποιες συντεχνίες «συνταγματολόγων».
Λογική συνέπεια θα ήταν, σήμερα, να καταψηφίζουμε με συνέπεια τους επαγγελματίες της εξουσίας, εξόφθαλμα εξαγορασμένους από τον Ιστορικό Υλισμό, τον αμφιπρόσωπο.
Η αγωνία μας ωστόσο για τις συνέπειες της εξωμοσίας του ΣΥΡΙΖΑ θολώνει τη νηφάλια κρίση. Και είναι φυσικό, αφού μετά το ανοσιούργημα των Πρεσπών οι πιθανότητες να έχουμε και οι Έλληνες τη μοίρα των Κούρδων και των Παλαιστινίων, των Βορειοηπειρωτών και των Βορειοκυπρίων, αυξήθηκαν εφιαλτικά.
Ποιον να εμπιστευθούμε; Υποδείξεις δεν τελεσφορούν. Η ευθύνη της ψήφου μας στις επερχόμενες εκλογές γεννάει φόβο και τρόμο.
ν
* Κολιμά: ποταμός της Σιβηρίας και στρατόπεδο εξόντωσης στον Αρκτικό Βορρά, όπου επί Στάλιν πήγαιναν (για να μη γυρίσουν) οι «εχθροί του λαού».
__________________
(*) Ο Χρήστος Γιανναράς είναι καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Βόννης και της Σορβόννης. Επιφυλλιδογραφεί σε εφημερίδες παρεμβαίνοντας στην πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα.
ν
