Βρέθηκε το πλοίο “βάρις” που ανέφερε ο Ηρόδοτος πριν από 2.500 χρόνια
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
Ένα παράξενο ναυάγιο 2.500 ετών, που ανακαλύφθηκε στο βυθό του Νείλου, επιβεβαιώνει τα όσα περιγράφει ο Ηρόδοτος στις Ιστορίες του.
Ο Ηρόδοτος ήταν αρχαίος Έλληνας ιστορικός, περιηγητής, και γεωγράφος του 5ου αιώνα π.Χ. Θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστήμης της ιστορίας. Image: Supplied
ν
ΠΑΝΩ από 2.500 χρόνια πριν, ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό (περ. 484 π.Χ. – περ. 425 π.Χ.) περιέγραφε στις Ιστορίες του ένα ιδιαίτερο είδος πλοίου, το οποίο ταξίδευε στον Νείλο πριν από περίπου 2.500 χρόνια και ανακαλύφθηκε πρόσφατα από τους αρχαιολόγους.
Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαιώνει, ύστερα από 2.469 χρόνια, για ακόμη μια φορά τον Ηρόδοτο, ο οποίος δικαίως έχει επονομαστεί «πατέρας της Ιστορίας».
Το πλοίο αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το αποκαλούσαν “βάρις”, λέξη που σημαίνει «φορτηγίδα» ή «μαούνα».
Αναφορά στο πλοίο γίνεται από τον Ηρόδοτο στο έργο του Ιστορίαι, Βιβλίο Β: Ευτέρπη [2.41.4] στο σημείο όπου μιλά για τις αγελάδες τις οποίες οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ιερές, όπως σήμερα οι Ινδοί. Και σε ένα σημείο γράφει:
«Τα βοοειδή που ψοφούν, οι Αιγύπτιοι τα θάβουν με τον ακόλουθο τρόπο: τις αγελάδες τις ρίχνουν στο ποτάμι, ενώ τους ταύρους τούς παραχώνουν στα περίχωρα του κάθε τόπου, με το ένα κέρατό τους ή και τα δύο να προεξέχουν για σημάδι· όταν το ζώο αποσυντεθεί και περάσει ο καθορισμένος χρόνος, φτάνει στην κάθε πόλη μια βάρις (μαούνα) από τη νήσο τη λεγόμενη Προσωπίτιδα…»
Η φορτηγίδα ή βάρις ανακαλύφθηκε στο μεγαλύτερο «νεκροταφείο αρχαίων πλοίων» στον κόσμο, όπως το αποκαλούν οι εμπειρογνώμονες του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Υποβρύχιας Αρχαιολογίας (IEASM), καθώς έχουν ανακαλυφθεί εκεί πάνω από 70 ναυάγια. Τα πλοία εντοπίστηκαν στο αρχαίο λιμάνι Ηράκλειο ή Θώνις στο Δέλτα του Νείλου.
Το Ηράκλειο βρισκόταν ανατολικά της Αλεξάνδρειας πλησίον της κώμης Μένουθις, και ήταν ο κυριότερος ναυτικός κόμβος της αρχαίας Αιγύπτου με την Ελλάδα. Άνθισε για δύο αιώνες, από το 550 π.Χ. έως το 331 π.Χ. Καταστράφηκε πολλές φορές και τελικά εξαφανίστηκε τον 8ο αιώνα μ.Χ.
ν
Το αρχαίο ναυάγιο που ανακαλύφθηκε στο αρχαίο λιμάνι Ηράκλειο ή Θώνις στο Δέλτα του Νείλου, ρίχνει φως στο μυστήριο του πλοίου “βάρις” που ανέφερε ο Ηρόδοτος πριν από 2.500 χρόνια. Image: Supplied
ν
Η αρχαία φορτηγίδα (βάρις) είναι και το αντικείμενο ενός νέου βιβλίου που εκδόθηκε πρόσφατα από το Κέντρο Θαλάσσιας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (OCMA). «Το πλοίο αυτό ήταν ένας ιδιαίτερος τύπος σκάφους που περιγράφηκε από τον Έλληνα ιστορικό Ηρόδοτο, όταν επισκέφθηκε την Αίγυπτο το 450 π.Χ.», εξηγεί το Κέντρο.
ν
Τα απομεινάρια του ξύλινου κύτους του Πλοίου 17 στον υποθαλάσσιο αρχαιολογικό χώρο του Ηρακλείου. Εικόνα: Φρανκ Γκοντιό / Ίδρυμα Χίλτι
ν
Ωστόσο, πριν από την ανακάλυψη της βάριδος, που ονομάστηκε “Πλοίο 17”, δεν υπήρχαν πραγματικές αρχαιολογικές μαρτυρίες των σκαφών αυτών. Οι ιστορικοί διαπληκτίζονταν για αιώνες σχετικά με το αν η αναφορά του Ηρόδοτου στα φορτηγά αυτά πλοία ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή όχι, αναφέρει ο Guardian.
ν
ν
Όπως αναφέρει στο twit του ο συγγραφέας Jamie Woodward: «Η εικόνα του ναυαγίου ταιριάζει με την περιγραφή του Ηρόδοτου. Το πάνω μισό του μοντέλου απεικονίζει το ναυάγιο όπως ανασύρθηκε. Το κάτω μέρος που δεν είναι ακόμα ορατό, αποδίδεται έτσι ώστε να έχουμε το πλήρες περίγραμμα του σκάφους».
Το βιβλίο “Ship 17 – a baris from Thonis-Heracleion”, του Alexander Belov, λύνει το μυστήριο και εξηγεί αναλυτικά την κατασκευή και τη δομή του σκάφους, το οποίο είχε μήκος μεταξύ 26 και 28 μέτρων. Το σκάφος ανήκει χρονολογικά στη λεγόμενη Ύστερη Περίοδο της αρχαίας Αιγύπτου, η οποία διάρκεσε από το 712 π.Χ. έως το 332 π.Χ.
Αναλόγως του μεγέθους της, η βάρις χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά ψαριών, εμπορευμάτων, οικοδομικών υλικών και άλλων αγαθών κατά μήκος του Νείλου, ενώ το LiveScience σημειώνει ότι ενδέχεται να μετέφερε και στρατεύματα.
Σύμφωνα με τον Belov, όταν θα έπαψε να χρησιμοποιείται πλέον ως εμπορικό σκάφος, η φορτηγίδα θα κατέληξε πιθανότατα να γίνει κομμάτι της «θαλάσσιας υποδομής» του λιμένα του Ηρακλείου.
ν
