Ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται από τον άνθρωπο (vid)

24 Απριλίου 2019 Κατηγορία NEWS, Περιβάλλον

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Youmagazine Newsroom

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης, περισσότερα από 19.000 είδη απειλούνται άμεσα με εξαφάνιση – και το πρόβλημα συνεχώς επιδεινώνεται.

Ο άνθρωπος καταστρέφει τη φύση μεθοδικά. Έως ένα εκατομμύριο είδη θα έχουν εξαφανιστεί έως το 2050. Image: Supplied

«ΔΕΝ υπάρχει πιο άγριο θηρίο από τον άνθρωπο», έγραφε πριν από περίπου 2.500 χρόνια ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης. Στα χρόνια που πέρασαν από τότε μέχρι σήμερα, ο άνθρωπος αντί να ημερέψει και να γίνει πραγματικά πολιτισμένος, εξακολουθεί να καταστρέφει μεθοδικά το περιβάλλον, απειλώντας με εξαφάνιση όχι μόνο την πανίδα και χλωρίδα της Γης, αλλά και αυτόν τον ίδιο τον πλανήτη.

Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, έως ένα εκατομμύριο είδη πανίδας και χλωρίδας αναμένεται να απειληθούν με εξαφάνιση, πολλά από τα οποία «μέσα στις προσεχείς δεκαετίες», σύμφωνα με σχέδιο έκθεσης του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, το οποίο περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου.

Πόσιμο νερό, δάση που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, έντομα επικονιαστές απαραίτητα στις καλλιέργειες, όπως οι μέλισσες, ψάρια…

Η διακυβερνητική επιστημονική και πολιτική πλατφόρμα για τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες (IPBES) θα συνεδριάσει από τις 29 Απριλίου έως τις 4 Μαΐου στο Παρίσι για να υιοθετήσει την πρώτη παγκόσμια αποτίμηση των οικοσυστημάτων τα τελευταία 15 χρόνια.

Η κατάσταση των τόπων της βιοποικιλότητας αναμένεται επίσης να είναι εξίσου ανησυχητική με τις προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή.

Η έκθεση των 1.800 σελίδων για την οποία εργάζονται 150 ειδικοί από 50 χώρες εδώ και τρία χρόνια θα συνοδεύεται από μια «ανασκόπηση γι’ αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις», η οποία αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς και να υιοθετηθεί από τις 130 χώρες μέλη του IPBES, βάσει του μοντέλου των εκθέσεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (GIEC).

Σύμφωνα με το προσχέδιο της σύνοψης ‒που καταρτίστηκε τον Ιανουάριο του 2019– διάφορα ανεξάρτητα τεκμήρια προαναγγέλλουν μια επικείμενη ταχεία επιτάχυνση του ποσοστού εξαφάνισης των ειδών (…) παρ’ ότι οι παράγοντες (αυτής της εξαφάνισης) δεν ισχυροποιούνται.
ν

Ομοίωμα μεταναστευτικού περιστεριού, ένα από τα είδη που εξαφανίστηκαν εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Κάποτε μετανάστευαν από τον Καναδά και τις ΗΠΑ στον Κόλπο του Μεξικού σε αριθμούς που σκοτείνιαζαν τον ουρανό. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένα. Image: Supplied
ν

Με άλλα λόγια, από τα 8 εκατομμύρια είδη που υπάρχουν στον πλανήτη (από τα οποία 5,5 εκατομμύρια είναι είδη εντόμων), μισό με ένα εκατομμύριο αναμένεται να απειληθούν με εξαφάνιση μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Αυτό μπορεί να αλλάξει επί τα βελτίω ή τα χείρω, ανάλογα με το τι θα αποφασίσουν οι κυβερνήσεις. Οι επιστήμονες του περιβάλλοντος εκτιμούν ότι η Γη είναι στην αρχή της 6ης «μαζικής εξαφάνισης», της πρώτης που αποδίδεται στον άνθρωπο, ο οποίος είναι η αιτία για την εξαφάνιση τουλάχιστον 680 ειδών σπονδυλωτών τα τελευταία 500 χρόνια.
ν

ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ

Η έκθεση βασίζεται εν μέρει στην ανάλυση καλά μελετημένων ειδών, κυρίως των σπονδυλωτών, όμως δίνει έμφαση στην «αβεβαιότητα» που περιβάλλει πολλά ακόμη, λιγότερο γνωστά, κυρίως τα έντομα.

Η εξαφάνιση αυτής της βιοποικιλότητας έχει άμεση επίδραση στον άνθρωπο. Τρόφιμα, ενέργεια, φάρμακα: «τα αγαθά που οι άνθρωποι αντλούν από τη φύση είναι θεμελιώδη για την ύπαρξη και τον πλούτο της ανθρώπινης ζωής στη Γη και τα περισσότερα από αυτά δεν μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως», προειδοποιεί η έκθεση.

Για παράδειγμα, περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από την ξυλεία του δάσους για την ενέργεια∙ τέσσερα δισεκατομμύρια χρησιμοποιούν ένα φυσικό φάρμακο, ενώ για το 75% των καλλιεργειών είναι απαραίτητη η γονιμοποίησή τους με τη γύρη που μεταφέρουν τα έντομα.

Πρώτοι υπεύθυνοι αυτής της ζοφερής κατάστασης: η χρήση των εδαφών (γεωργία, δασική εκμετάλλευση, ορυχεία) και η άμεση εκμετάλλευση πόρων (αλιεία, κυνήγι).

Ακολουθούν η κλιματική αλλαγή, οι ρυπάνσεις και τα επιδρομικά είδη, των οποίων η επίδραση είναι «έως σήμερα σχετικά λιγότερο σημαντική», αλλά «επιταχύνεται».

Η έκθεση επισημαίνει ότι οι σχέσεις μεταξύ αυτής της απώλειας της βιοποικιλότητας και της κλιματικής αλλαγής, μερικές φορές ενισχύονται από τους ίδιους παράγοντες, κυρίως το γεωργικό μοντέλο «μέσα σε έναν κόσμο όλο και πιο πολυπληθή».

Ο υπερπληθυσμός είναι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα, καθώς κάθε εκατομμύριο που προστίθεται στον πλανήτη συνεπάγεται την εξαφάνιση ενός είδους.

Και η πρόοδος είναι γεωμετρική. Το 500 μ.Χ. ο πληθυσμός της Γης ήταν 450 εκατομμύρια. Το 1600 είχε φτάσει το μισό δισεκατομμύριο. Το 1960 είχε αυξηθεί στα 3 δισεκατομμύρια, ενώ το 2017 στα 7,53 δισεκατομμύρια.
ν

Πολλοί πιστεύουν ότι η Γη μπορεί να χωρέσει κι άλλους ανθρώπους, φτάνοντας τα 12 δισεκατομμύρια, από 7,7 δισεκατομμύρια που είναι σήμερα. Όμως η χωρητικότητα φορτίου της Γης έχει ήδη ξεπεραστεί. Image: Supplied
ν

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κάθε 3 ώρες γεννιούνται περίπου 50.000 άνθρωποι, ενώ πεθαίνουν 20.000. Αυτό σημαίνει ότι κάθε 24 ώρες προστίθενται στον πλανήτη σχεδόν 500.000 άνθρωποι.

«Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η κλιματική αλλαγή και η απώλεια της φύσης είναι το ίδιο σημαντικά όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για οικονομικούς λόγους και για την ανάπτυξη», δήλωσε πρόσφατα ο επικεφαλής της IPBES Ρόμπερτ Γουότσον, ζητώντας να αλλάξει η παραγωγή τροφίμων και ενέργειας.

«Αν θέλουμε έναν βιώσιμο πλανήτη που να προσφέρει υπηρεσίες στις κοινότητες σε όλο τον κόσμο, πρέπει να αλλάξουμε πορεία μέσα στα 10 επόμενα χρόνια, όπως οφείλουμε να κάνουμε και για το κλίμα», υπογραμμίζει η Ρεμπέκα Σο, επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF).

Η έκθεση εκτιμά επίσης ότι τα τρία τέταρτα των χερσαίων εκτάσεων, το 40% του θαλάσσιου περιβάλλοντος και το ήμισυ των υδατορευμάτων «έχουν αλλοιωθεί σοβαρά». Και οι πλέον πληγείσες περιοχές είναι αυτές όπου ζουν αυτόχθονες πληθυσμοί που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη φύση, ή φτωχοί πληθυσμοί που είναι ήδη πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

ν