Ο αριθμός των κρουσμάτων άνοιας θα τριπλασιαστεί έως το 2050 (vid)

ΙΑΤΡΙΚΑ

Posted by Youmagazine Staff

 

• Ο αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από άνοια θα τριπλασιαστεί έως το 2050, προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

• Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης.

Θα ξεπεράσουν τα 130 εκατομμύρια το 2050 οι πάσχοντες από άνοια από 47 εκατομμύρια που είναι σήμερα. Και αυτή είναι η αισιόδοξη πλευρά. Image: Supplied

ν

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ είναι συγκλονιστικά, όσον αφορά τη διανοητική πορεία του ανθρώπινου είδους: το 2015 παρουσιάστηκαν περίπου 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις άνοιας, μια ανά δευτερόλεπτο και σχεδόν 30 τοις εκατό περισσότερες από το 2010.

Θα περίμενε κανείς ότι με την πρόοδο της επιστήμης, την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις καλύτερες συνθήκες ζωής, ο άνθρωπος θα γινόταν καλύτερος σε σχέση με το παρελθόν.

Αντίθετα όμως με τις προβλέψεις, ο άνθρωπος, από εξελικτική άποψη, γίνεται χειρότερος κάθε χρόνο που περνά και αντί να γίνεται σοφότερος, λόγω εμπειρίας, καθώς μεγαλώνει στα χρόνια, γίνεται ανοητότερος μέχρι που τελικά τα χάνει τελείως.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο αριθμός των ατόμων με άνοια παγκοσμίως θα τριπλασιαστεί σχεδόν από τα 50 εκατομμύρια που είναι σήμερα στα 152 εκατομμύρια το 2050, σύμφωνα με έκθεση που κυκλοφόρησε την Τρίτη.
ν

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΟΙΑ

Η άνοια είναι ένας γενικός όρος για εκφυλιστικές νόσους του εγκεφάλου και χαρακτηρίζεται από μια σταδιακή εξασθένιση της ικανότητας σκέψης και μνήμης.

Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις, η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας.

Καθώς ο πληθυσμός γερνάει, ο αριθμός των ατόμων με άνοια πρόκειται να αυξηθεί εκθετικά, σημειώνει η έκθεση που συνέταξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Σήμερα υπάρχουν σχεδόν 1 δισεκατομμύριο άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. Στα επόμενα 35 χρόνια, αυτή η ηλικιακή ομάδα θα αυξηθεί κατά 65 τοις εκατό στις πλούσιες χώρες (1,5 δισεκατομμύριο), κατά 185 τοις εκατό στις χώρες χαμηλού μεσαίου εισοδήματος (2,5 δισεκατομμύρια) και κατά 239 τοις εκατό στις φτωχές χώρες (3 δισεκατομμύρια).

Το 2050 ο πληθυσμός της Γης θα είναι 9,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι (από 7,7 δισεκατομμύρια σήμερα). Από αυτούς τα 7 δισεκατομμύρια θα είναι άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. Επομένως, η εκτίμηση ότι τα άτομα με άνοια θα είναι μόνο 132 εκατομμύρια είναι υπερβολικά αισιόδοξη.
ν

ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΚΑΘΕ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΟ

Όπως ειπώθηκε στην αρχή, το 2015 παρουσιάστηκαν περίπου 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις άνοιας, μια ανά δευτερόλεπτο και σχεδόν 30 τοις εκατό περισσότερες από το 2010.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κίνδυνος αυξάνεται δραματικά καθώς γερνάμε.

Σήμερα πέντε έως οκτώ στους 1.000 ανθρώπους ηλικίας 60 έως 64 ετών πλήττονται από κάποια μορφή αυτού που κάποτε ονομαζόταν απλώς «γήρας». Αλλά όσο προχωράμε σε ηλικία, ο λόγος αυτός αυξάνεται στα 105 άτομα για κάθε 1.000 ανθρώπους, δηλαδή περισσότερο από 10 τοις εκατό.

Αυτό έχει επιπτώσεις στην οικονομία. Το παγκόσμιο κόστος της άνοιας έχει αυξηθεί περισσότερο από 35% τα τελευταία πέντε χρόνια φτάνοντας στα 818 δισ. δολάρια (709 δισ. ευρώ) το 2015, δηλαδή στο 1,1% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

Το εξήντα τοις εκατό του κόστους αφορούσε το 2015 την ιατρική φροντίδα και περίθαλψη.

«Η γήρανση του πληθυσμού θα αυξήσει δραματικά το κόστος νοσηλείας», αναφέρει η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το κόστος το 2030 θα φτάσει στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
ν

Η άνοια οφείλεται στο ότι ο άνθρωπος, από μια ηλικία και μετά, λειτουργεί σαν αυτόματο, αφήνοντάς τον εγκέφαλό του να πέσει σε αχρηστία. Image: Supplied
ν

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑΣ

Οι γιατροί αποδίδουν την άνοια σε παράγοντες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η κακή διατροφή, η καθιστική ζωή, ο διαβήτης, η αυξημένη χοληστερίνη και τα παρόμοια και συμβουλεύουν τα αντίθετα, δηλαδή άθληση, μεσογειακή διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος, μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, έλεγχο του διαβήτη και της χοληστερίνης κτλ.

Όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δρ Τέντρος Αντχάνομ: «Τα επιστημονικά στοιχεία που συλλέχθηκαν (…) επιβεβαιώνουν αυτό που υποψιαζόμασταν εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, ότι δηλαδή αυτό που είναι καλό για την καρδιά είναι καλό και για τον εγκέφαλο».

Η εκτίμηση αυτή, όμως, δεν εξηγεί την εμφάνιση άνοιας σε ανθρώπους που ακολουθούσαν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δεν κάπνιζαν ούτε έπιναν, ενώ η υγεία τους δεν παρουσίαζε ιδιαίτερα προβλήματα.

Φαίνεται ότι οι παράγοντες που αναφέρθηκαν δεν αποτελούν την αιτία εμφάνισης άνοιας∙ απλώς είναι επιβαρυντικοί. Το ίδιο και η κληρονομική προδιάθεση. Δεν ενεργοποιείται από μόνη της. Πρέπει κάτι άλλο να την πυροδοτήσει. Και αυτό το «άλλο» είναι ο ίδιος ο άνθρωπος.

Η κύρια αιτία της άνοιας φαίνεται να σχετίζεται με την αδράνεια του εγκεφάλου. Γύρω στα 60 ο άνθρωπος βγαίνει στη σύνταξη και μαζί του βγαίνει στη σύνταξη και ο… εγκέφαλος. Ο άνθρωπος παύει να είναι δραστήριος και παραγωγικός, επομένως δεν απασχολεί τον εγκέφαλό του στο βαθμό που τον χρησιμοποιούσε όταν ήταν δραστήριος και ενεργός. Θεωρώντας ότι έκανε όσα έπρεπε να κάνει στη ζωή του, τον αποσύρει από την κυκλοφορία και σαν παλιό αυτοκίνητο, τον βάζει στο γκαράζ!

Στην ηλικία των 60 ο άνθρωπος λέει στον εαυτό του: «Ήρθε η ώρα να ξεκουραστώ». Από τη στιγμή που θα το πει, ο εγκέφαλος, το ανώτατο όργανο του ανθρώπου, αρχίζει να εκφυλίζεται, όπως εκφυλίζεται ένας αθλητής που σταματά την προπόνηση όταν φτάνει σε κάποια ηλικία. Ο άνθρωπος δεν βλέπει πια μέλλον μπροστά του, παρά μόνο το θάνατο που κοντοζυγώνει. Αυτό τον τρομάζει και καταφεύγει στις ευχάριστες στιγμές του παρελθόντος.

Ταυτόχρονα παύει να ασχολείται και με το παρόν. Έχοντας συγκεντρώσει χρήματα για τα γηρατειά του ή μια σύνταξη, απλά περνάει την ώρα του χωρίς να κάνει τίποτα.

Ο εγκέφαλος όμως είναι γεμάτος μνήμες. Καθώς ο άνθρωπος αποκόβεται από το παρόν και το μέλλον, στη συνείδησή του κυριαρχεί το παρελθόν. Επειδή όμως το παρελθόν δεν είναι κάτι υπαρκτό, αλλά μια φαντασία, σε λίγο καιρό ο άνθρωπος χάνει τελείως τον εαυτό του και την ταυτότητά του. Δεν ξέρει ποιος είναι, τι κάνει, γιατί το κάνει και πού πηγαίνει. Κι επειδή αυτή η κατάσταση, δηλαδ τηής μη σκέψης δυσάρεστων καταστάσεων και του θανάτου, είναι ευδαιμονική, παγιδεύεται σ’ αυτήν με αποτέλεσμα την επικράτηση της άνοιας – δηλαδή της ανυπαρξίας νου.
ν

Ένας φοιτητής 70 ετών. Ο Τζέρι Ρηντ με την ομάδα “Hoo” του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια. Είναι αυτός με την πορτοκαλί περούκα δεξιά. Image: Supplied
ν

ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΕΝΕΡΓΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Τα γηρατειά δεν είναι κάτι νομοτελειακό. Ούτε η φθορά. Πουθενά δεν είναι γραμμένο ότι ο άνθρωπος είναι προορισμένος να γερνά και να πεθαίνει. Ο άνθρωπος όμως πείθει ο ίδιος τον εαυτό του ότι αυτό είναι μοιραίο, επειδή βλέπει τους άλλους ανθρώπους γύρω του να μεγαλώνουν, να γερνούν και να πεθαίνουν. Λέει: «Αφού συμβαίνει σ’ αυτούς, θα συμβεί και σ’ εμένα». Έτσι, παραιτείται από τη ζωή.

Η άνοια είναι αποτέλεσμα αυτής της παραίτησης. Το φάρμακο είναι η υιοθέτηση της αντίθετης με την παραίτηση από τη ζωή στάσης. Υπάρχουν άνθρωποι που σε μεγάλη ηλικία γράφονται στο πανεπιστήμιο, όπως ο Τζέρι Ρηντ (Jerry Reid) που άρχισε να σπουδάζει το 2011 σε ηλικία 70 ετών.

Το 2017, ο 63χρονος ο Τομ Γουίνστον (Tom Winston) αποφοίτησε από τη Σχολή Νομικής του Πανεπιστημίου του Τεννεσί και άρχισε νέα καριέρα ως δικηγόρος. Όταν συνταξιοδοτήθηκε ήταν διευθυντής νοσοκομείου.

Μια γυναίκα 89 ετών, η Έλλα Ουάσιγκτον, με 12 παιδιά και εγγόνια, αποφοίτησε το 2018 από το Πανεπιστήμιο Liberty της Βιρτζίνια.
ν

Η 89χρονη Έλλα Ουάσιγκτον κατά την αποφοίτησή της από το Πανεπιστήμιο. Image: Supplied
ν

Η ΗΛΙΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΑ ΕΝΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Τα παραδείγματα ηλικιωμένων που ξεκινούν νέα ζωή και καριέρα, σε ηλικία που άλλοι έχουν αποσυρθεί από τη ζωή, είναι πολλά.

Το 2014, η δρ Λιζ Κίρμπυ (Dr Lis Kirkby) πήρε διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ στην Αυστραλία σε ηλικία 93 ετών. Το 2017, η Έιμι Κράτον (Amy Craton) αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Southern New Hampshire των ΗΠΑ σε ηλικία 94 ετών, αν και καθηλωμένη σε αναπηρική καρέκλα. Το 2017, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Αθαμπάσκα στην Αλμπέρτα του Καναδά η 93χρονη Λουίζα Ντέιλι (Louisa Daley). Το 2014, ο 73χρονος Ρον Σίερς (Ron Siers) πήρε πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Σόλσμπερυ στην Αγγλία. (Ο γιος του είχε πάρει το διδακτορικό δίπλωμα το 2009).

Όπως, όμως, λέει ο Ρον Σίερς «η ηλικία είναι απλά ένας αριθμός».

Τα παραδείγματα τέτοιων ατόμων είναι πάρα πολλά για να αναφερθούν εδώ. Σίγουρα όμως είναι λιγότερα συγκριτικά με εκείνους που παραιτούνται από τη ζωή και οδεύουν ολοταχώς προς την νοητική αποδόμηση και την άνοια.

Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να πετάξει το παρελθόν και να στραφεί προς το μέλλον. Ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσει κάποιος μια καινούρια ζωή , μια νέα καριέρα. Οι προκλήσεις κινητοποιούν το μυαλό και τα προβλήματα υπάρχουν για να τα λύνουμε.

Πετάξτε την τηλεόραση, ανοίξτε ένα βιβλίο, γραφτείτε σε μια σχολή για να μάθετε ένα επάγγελμα του μέλλοντος. Καλλιεργήστε τις ικανότητες που έχετε. Η ζωή δεν τελειώνει ποτέ και ο χρόνος είναι φενάκη. Μην παραιτήστε από τη ζωή. Μπορείτε να ξανακουρδίσετε τον εγκέφαλό σας με νέες προκλήσεις.

ν

ν

 

---