Αποκαλύφθηκε το μυστικό του χειρογράφου Βόινιτς; (vid)

ΑΡΧΑΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Από τον Νίκο Κατσινόπουλο

Το μυστήριο του χειρογράφου Βόινιτς συνεχίζεται καθώς οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο διερωτώνται αν ο μυστηριώδης κώδικας πράγματι έσπασε.

Η ακατανόητη γραφή του χειρογράφου Βόινιτς και οι περίεργες εικονογραφήσεις του αψήφησαν κάθε προσπάθεια να κατανοηθεί το νόημά τους. Image: Yale University. Πηγή: Supplied

ν

ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ «αποκωδικοποίησης» του χειρογράφου Βόινιτς (πολωνικά Βόινιχ) δεν εντυπωσιάζουν πλέον τους θιασώτες του παράδοξου. Και αυτό, γιατί έχουν παρουσιαστεί τόσοι επίδοξοι αποκρυπτογράφοι του, χωρίς ωστόσο να προσφέρουν το ευαγγελιζόμενο αποτέλεσμα.

Ο πρόσφατος ισχυρισμός όμως, ίσως αποδειχτεί βάσιμος, ή έστω, να προσφέρει μια διαφορετική οπτική προσέγγισης με θετικά αποτελέσματα. Η αισιοδοξία αυτή στηρίζεται στο ότι η νέα προσπάθεια προέρχεται από έναν Βρετανό επιστήμονα, και φαίνεται να έχει την υποστήριξη του Βρετανικού Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.
ν

ΤΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ VOYNICH

Το Βόινιτς είναι ένα χειρόγραφο βιβλίο, το οποίο θεωρείται ότι αποτυπώνει ένα κείμενο σαν εικονόλεξο. Απαιτείται δηλαδή ο συνδυασμός λέξεων και εικόνων για να διαβαστεί. Η χρονολόγησή του με άνθρακα 14, έδειξε ότι δημιουργήθηκε περίπου στις αρχές του 15ου αιώνα (1404-1438) πιθανόν στη Βόρεια Ιταλία, κατά την περίοδο της Ιταλικής Αναγέννησης.

Μέχρι το 1912, το χειρόγραφο πιθανολογείται ότι βρισκόταν στο Κάστρο της Αραγονίας (Castello Aragonese) στο ιταλικό νησί Ίσκια. (Το Κάστρο χτίστηκε το 474 π.Χ. από τον Έλληνα τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα Β΄). Εκείνη όμως τη χρονιά το κάστρο πουλήθηκε σε κάποιον ιδιώτη, ο οποίος έκανε κάποια εκκαθάριση των αντικειμένων που βρήκε σε αυτό. Πιστεύεται ότι το χειρόγραφο βρισκόταν ανάμεσα στα πράγματα που «ξεφορτώθηκε» ο νέος ιδιοκτήτης τού κάστρου.

Το 1912 κατέληξε στα χέρια του Βίλφριντ Βόινιτς, ενός Πολωνοβρετανού (και κατόπιν Αμερικανού) παλαιοβιβλιοπώλη, στον οποίο οφείλει το όνομά του (σήμερα βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο Γιέηλ με κωδικό MS408).
ν

Το 600 ετών χειρόγραφο βρίσκεται σήμερα στη Βιβλιοθήκη του Γιέηλ με τον κωδικό MS408. Image: Supplied
ν

Το χειρόγραφο είδε το φως της δημοσιότητας το 1915. Σελίδες όπου βρίσκονταν αποτυπωμένες εντυπωσιακές εικόνες, λέξεις που δεν έβγαζαν νόημα, αποκρυφιστικά σύμβολα και σχήματα, αιχμαλώτισαν την φαντασία απλών ανθρώπων και ειδικών. Σίγουρα κάτι σημαντικό κρύβονταν πίσω από αυτόν τον γοητευτικό συνδυασμό εικόνων, γραμμάτων και συμβόλων. Και έπρεπε να αποκαλυφθεί.

Με βάση την ιστορία και την προέλευσή του, οι ειδικοί θεωρούν ότι πραγματεύεται πεποιθήσεις και γνώσεις εκείνης της εποχής σε θέματα που σχετίζονται με θεραπευτικά βότανα, αστρολογία, ιατρική, βιολογία, κοσμολογία κ.ά. Το γιατί όμως γράφτηκε σε μια ακατάληπτη γλώσσα παραμένει ανεξήγητο.

Όλες οι προσπάθειες των ειδικών να αποκρυπτογραφήσουν τα κείμενα του μυστηριώδους χειρογράφου, ακόμη και με τη βοήθεια υπολογιστών, έπεσαν στο κενό.
ν

Η νησίδα στην οποία βρίσκεται το Κάστρο της Αραγονίας όπου φυλασσόταν το χειρόγραφο Βόινιτς. Το Κάστρο ιδρύθηκε το 474 π.Χ. από τον Έλληνα τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα Β΄. Το 315 π.Χ. οι Ρωμαίοι ίδρυσαν την πόλη της Aenaria στους πρόποδες του Κάστρου, η οποία θα πάψει να υπάρχει το 150 μ.Χ. λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου Montagnone. Image: Supplied

ν

ΛΥΘΗΚΕ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ;

Πρόσφατα ο δρ Τζέραρντ Τσέσιρ (Gerard Cheshire), εξωτερικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, έγινε πρωτοσέλιδο λέγοντας ότι «έσπασε» τον κώδικα του χειρόγραφου.

Στην ουσία, σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται ο Τσέσιρ, στο χειρόγραφο Βόινιτς δεν υφίσταται κώδικας που να χρειάζεται αποκωδικοποίηση. Είναι γραμμένο σε πρωτο-Ρομανικά, μια μεταβατική γλώσσα ανάμεσα στα λατινικά και τις σύγχρονες λατινογενείς γλώσσες (γαλλικά, ισπανικά, πορτογαλικά), η χρήση της οποίας ήταν κυρίως προφορική με ελάχιστα γραπτά κείμενα.

Σύμφωνα με τον Τσέσιρ, επιβαρυντικοί παράγοντες, που δυσκολεύουν την αναγνώριση της γλώσσας και την ανάγνωσή του, είναι η χρήση λέξεων και συντομογραφιών στα λατινικά, και ορισμένοι πολύπλοκοι φθόγγοι, οι οποίοι αποδίδονται ακόμη και με πέντε γράμματα.

Πάντως ο δρ Τσέσιρ κατάφερε, μελετώντας τα γράμματα και τα σύμβολα του χειρογράφου, να αποκρυπτογραφήσει την σημασία των λέξεων.
ν

Αυτή η εικόνα δείχνει δύο μητέρες σε ένα λουτρό μαζί με πέντε παιδιά – οι φωνές και τα παιχνίδια τους κάνουν τις μητέρες να χάσουν την υπομονή τους. Image: University of Bristol. Πηγή: Supplied
ν

Ο δρ Τσέσιρ φαίνεται ότι τα κατάφερε εκεί όπου αμέτρητοι κρυπτογράφοι, μελετητές γλωσσολογίας και προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών απέτυχαν. Image: University of Bristol. Πηγή: Supplied
ν

Σύμφωνα με τον δρα Τσέσιρ, το χειρόγραφο περιέχει συμβουλές για το σεξ, πληροφορίες για γονείς, για ιαματικά λουτρά, κείμενα ψυχολογίας και συνταγές βοτάνων.

Η έκθεσή του με τίτλο The Language and Writing System of MS408 [Voynich] Explained (Η Γλώσσα και το Σύστημα Γραφής του MS408 [Βόινιτς] Εξηγείται), κατατέθηκε στην επιθεώρηση Romance Studies για να μελετηθεί από τους γλωσσολόγους συναδέλφους του.

Στην έκθεση ο Τσέσιρ περιγράφει το πώς κατάφερε να φθάσει στη λύση του μυστηρίου και παραθέτει κάποια από τα αποσπάσματα που μετέφρασε.

«Το χειρόγραφο είναι γραμμένο σε πρωτο-Ρομανική – πρόγονο των σημερινών Ρομανικών γλωσσών, στις οποίες περιλαμβάνονται τα Πορτογαλικά, τα Ισπανικά τα Γαλικά, τα Ιταλικά τα Ρουμάνικα, τα Καταλανικά και τα Γαελικά», επισημαίνει ο δρ Τσέσιρ.

«Η γλώσσα αυτή βρισκόταν σε χρήση στη Μεσόγειο κατά την πρώιμη μεσαιωνική περίοδο μετά την κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ακολούθως εξελίχθηκε στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες. Ωστόσο, σπάνια χρησιμοποιούταν για επίσημα ή σημαντικά κείμενα», αναφέρει ο δρ Τσέσιρ.
ν

Το χειρόγραφο Βόινιτς περιέχει περίπου 240 σελίδες, μερικές από τις οποίες αναδιπλώνονται. Image: University of Bristol. Πηγή: Supplied
ν

Όσον αφορά τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας, ο δρ Τσεσίρ λέει: «Βίωσα μια σειρά απανωτών “Εύρηκα” καθώς ερμήνευα το χειρόγραφο. Ακολούθησε μια αίσθηση δυσπιστίας και ενθουσιασμού όταν συνειδητοποίησα το μέγεθος του επιτεύγματος, τόσο από την άποψη της γλωσσικής του σημασίας, όσο και από τις αποκαλύψεις για την προέλευση και το περιεχόμενο του χειρόγραφου».

Τα αποσπάσματα που μετέφρασε ο δρ Τσέσιρ αποκαλύπτουν, ανάμεσα σε άλλα, ότι το χειρόγραφο συντάχτηκε από μοναχές του Δομινικανικού Τάγματος και αποδέκτης του ήταν η Μαρία της Καστίλης, Βασίλισσα της Αραγονίας (1401-1458). Σκοπός του ήταν να χρησιμεύσει ως ένα είδος εγκυκλοπαιδικού λεξικού για τις γνώσεις και τις κοσμοθεωρίες εκείνης της εποχής.
ν

Οι περισσότερες από τις σελίδες του θρυλικού χειρογράφου παραμένουν ακόμη αμετάφραστες. Image: University of Bristol. Πηγή: Supplied
ν

Εάν οι συνάδελφοί του επικυρώσουν τη θεωρία και τη μέθοδο που προτείνει ο Τσέσιρ –στην παρούσα φάση συναντά πολλές αντιδράσεις και επιθέσεις από τους ακαδημαϊκούς κύκλους– το επόμενο βήμα θα είναι η εφαρμογή της για τη μετάφραση ολόκληρου του χειρογράφου, καθώς και η σύνταξη ενός βοηθητικού λεξικού.

Θα χρειαστεί, ωστόσο, αρκετός χρόνος, αλλά και χρήματα για την ολοκλήρωση αυτού του εγχειρήματος, καθώς, όπως επισημαίνει ο δρ Τσέσιρ, το χειρόγραφο αποτελείται πάνω από 200 σελίδες.

ν

ν

Δείτε επίσης:

Δύο μυστικές αίθουσες στη Μεγάλη Πυραμίδα (βίντεο) Αποκωδικοποιήθηκε μέρος του χειρογράφου Βόινιτς Το μυστηριώδες Στόουνχεντζ του Αμαζονίου (βίντεο) Ίχνη της θρυλικής Ατλαντίδας στις ακτές της Ισπανίας (vid) Τα Σόδομα και τα Γόμορρα καταστράφηκαν από αστεροειδή (vid) Η Κιβωτός της Διαθήκης βρίσκεται στην Αφρική; (vid)