Οι εγκέφαλοι των νυχτερίδων συγχρονίζονται όταν επικοινωνούν μεταξύ τους
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Από τον Νίκο Κατσινόπουλο
Μελέτες σε νυχτερίδες επιβεβαιώνουν τον συντονισμό των εγκεφαλικών κυμάτων τους κατά τη διάρκεια της μεταξύ τους κοινοτικής επικοινωνίας.
Αιγυπτιακή νυχτερίδα φρούτων (Rousettus aegyptiacus). Image: Supplied
ν
ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ κύματα των νυχτερίδων συντονίζονται, όταν επικοινωνούν με άλλα άτομα του είδους τους. Αν και αυτό δεν θεωρείται ένδειξη τηλεπάθειας, δείχνει ότι στα κοινωνικά ζώα, η επικοινωνία δεν επηρεάζει μόνο το σώμα και τη διάθεση αλλά ακόμη και τα εγκεφαλικά κύματα.
Παρόμοιος συντονισμός είχε παρατηρηθεί για πρώτη φορά πριν από 20 χρόνια μεταξύ ανθρώπων που συνομιλούσαν, αλλά οι έρευνες δεν είχαν προχωρήσει, επειδή απαιτούσαν παρεμβατικές τεχνικές, οι οποίες δεν επιτρέπεται να εφαρμοστούν σε ανθρώπους.
Οι έρευνες για τον συντονισμό των εγκεφαλικών κυμάτων επανέρχονται σήμερα, σε κοινωνικά ζώα με απλούστερο εγκέφαλο από τον ανθρώπινο, για τα οποία η νομοθεσία είναι ελαστικότερη, όσον αφορά τις ερευνητικές τεχνικές.
«Οι νυχτερίδες είναι ιδιαίτερα κοινωνικά πλάσματα και ζουν σε εξαιρετικά πολύπλοκο, κοινωνικό περιβάλλον», αναφέρει ο δρ Μάικλ Γιάρσεφ (Michael Yartsev), από το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας. «Αποτελούν, λοιπόν, ένα καλό πρότυπο ώστε να μελετηθούν σημαντικά επιστημονικά ερωτήματα σχετικά με την κοινωνική συμπεριφορά των ανθρώπων και τους νευραλγικούς μηχανισμούς που την καθορίζουν».
Ο δρ Γιάρσεφ κινηματογράφησε αρσενικές Αιγυπτιακές νυχτερίδες φρούτων (Rousettus aegyptiacus) και κατέγραψε την εγκεφαλική δραστηριότητά τους όταν ζευγάρωναν, όταν τσακώνονταν και όταν περιποιούνταν κάποιο άλλο άτομο της αποικίας τους.
ν
ν
Οι νυχτερίδες απολαμβάνουν ένα γεύμα από σκώρους. Για να τους συλλάβουν, στέλνουν υπερηχητικά τερετίσματα (κίτρινα κύματα) που αντανακλούν στον σκώρο και επιστρέφουν στα αυτιά των νυχτερίδων (μοβ κύματα). Από την αντήχηση η νυχτερίδα μπορεί να υπολογίσει το μέγεθος, το είδος και τη θέση του σκώρου. Με τον ίδιο τρόπο, η νυχτερίδα βρίσκει το δρόμο της στο απόλυτο σκοτάδι.
v
Οι ασύρματες συσκευές καταγραφής που χρησιμοποίησε ήταν τόσο ευαίσθητες, ώστε μπορούσαν να ανιχνεύσουν την ηλεκτρική δραστηριότητα ακόμη και ενός μόνο εγκεφαλικού νευρώνα, αλλά κατέγραφαν και εγκεφαλικά κύματα ευρύτερου φάσματος υψηλών συχνοτήτων.
Τα εγκεφαλικά κύματα, ιδιαίτερα των υψηλών συχνοτήτων, νυχτερίδων που βρίσκονταν σε πολύ κοντινή απόσταση παρουσίαζαν συντονισμό σε μεγάλο βαθμό. Ο συντονισμός αυτός παρουσιαζόταν πριν ακόμη ξεκινήσει κάποια δραστηριότητα ανάμεσα στα μέλη της αποικίας. Και μάλιστα, όπως ανέφερε ο δρ Γιάρσεφ στην επιστημονική επιθεώρηση Phys.Org, μπορούσε να προβλέψει αν θα υπήρχε δραστηριότητα, ανάλογα με το βαθμό συντονισμού των εγκεφαλικών κυμάτων δύο νυχτερίδων που βρίσκονταν πολύ κοντά μεταξύ τους.
Τι έχουν όμως να πουν οι μελέτες εγκεφαλικού συντονισμού των νυχτερίδων, για τον αντίστοιχο ανθρώπινο;
«Όταν εσείς και εγώ αλληλεπιδρούμε σχηματίζουμε ουσιαστικά έναν κλειστό βρόχο», εξηγεί ο δρ Γιάρσεφ. «Η δημιουργία αυτού του βρόχου, είτε με την ομιλία είτε με την γλώσσα του σώματος, οδηγεί στη σύνδεση, στον συντονισμό των εγκεφάλων μας».
Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι άνθρωποι που παρουσιάζουν δυσκολία στο να ενταχθούν γρήγορα σε κοινωνικές ομάδες ή δραστηριότητες, ίσως να έχουν πιο αργό ρυθμό εγκεφαλικού συντονισμού με τους υπόλοιπούς Αυτό βέβαια δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά τους βοηθάει να κατανοήσουν ότι θα πρέπει να έχουν υπομονή και επιμονή μέχρι να τον επιτύχουν.
Ωστόσο, η κατανόηση της διαδικασίας εγκεφαλικού συντονισμού μπορεί να βοηθήσει άτομα που παρουσιάζουν, για παράδειγμα, αυτισμό ή ακόμη και σχιζοφρένια. Εάν δηλαδή, εντοπιστεί το γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν εγκεφαλικά να συντονιστούν με τους υπόλοιπους, ή διακόπτεται αναίτια ο συντονισμός τους, ίσως να εμφανιστούν τρόποι βελτίωσης αυτής της δυσλειτουργίας.
ν
New study monitored Egyptian fruit bats
ν
ν
