«Συνομιλία» ψηφιδωτών Ροτόντας και Ραβέννας (vid)
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
Έκθεση αφιερωμένη στα περίφημα ψηφιδωτά της Ραβέννας στη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης, ανοίγει τις πύλες της για το κοινό έως τα τέλη Οκτωβρίου.
Ο θόλος του εσωτερικού της Ροτόντας είναι διακοσμημένος με πλούσια ψηφιδωτά, τα οποία έχουν αποκατασταθεί μετά τον σεισμό του 1978. Τα μωσαϊκά με τους αγίους και τους αγγέλους (εικόνα) συνθέτουν ένα περίτεχνο αρχιτεκτονικό σκηνικό. Image: Supplied
ν
ΜΕΣΑ στο περίκεντρο παλίμψηστο μνημείο της Θεσσαλονίκης, τη Ροτόντα, που στέκεται στο ύψος της από τον τέταρτο αιώνα, οπότε και δημιουργήθηκε, «συνομιλούν» τον τελευταίο καιρό τα ψηφιδωτά της Θεσσαλονίκης, ενός από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής ψηφιδωτών στη Βυζαντινή αυτοκρατορία, και της Ραβέννας, μιας πόλης επίσης γνωστής για τα εντυπωσιακά της ψηφιδωτά.
Αντίγραφα από την πομπή της αυτοκράτειρας Θεοδώρας και της ακολουθίας της καθώς και μια φανταστική απεικόνιση της Ιερουσαλήμ από το μνημείο του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας φαίνεται να προβάλλουν τα εντυπωσιακά τους χρώματα.
Σε αρκετά μεγαλύτερο ύψος, στην πρώτη ζώνη της οροφής της Ροτόντας, απεικονίζονται με έντονους και λαμπερούς χρυσούς χρωματισμούς διώροφα κτίσματα από τις σκηνές των ελληνορωμαϊκών θεάτρων, με όρθιες μορφές αγίων σε στάση δέησης, περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία, παγόνια, υφάσματα, θυμιατήρια.
ν
Το περίφημο ψηφιδωτό του αγένειου Ιησού στην κόγχη του καθολικού της Μονής Λατόμου, γνωστό σήμερα ως Ναός του Οσίου Δαυίδ, παλαιοχριστιανικό μνημείο του 5ου με αρχές του 6ου αιώνα. Image: Supplied
ν
Τα διακοσμητικά στοιχεία στις καμάρες της Ροτόντας με βασικά θέματα τα άνθη, τα φυτά και τα γεωμετρικά μοτίβα φαίνεται να έχουν μεγάλη συγγένεια με τα φυτά που απεικονίζουν τα ψηφιδωτά από το Μαυσωλείο της Γάλα Πλακιδίας. Το ίδιο άλλωστε το μνημείο της Θεσσαλονίκης, μοναδικό ως προς την αρχιτεκτονική του στην Ελλάδα, παρουσιάζει ομοιότητα με τα βαπτιστήρια των Ορθοδόξων και των Αρειανών στην Ραβέννα.
ν
Διακοσμητικό μωσαϊκό του 6ου αιώνα με νιφάδες χιονιού στο Αρχιεπισκοπικό Παρεκκλήσι της Ραβέννας. Image: Supplied
ν
Οι παραπάνω «συνομιλίες» γίνονται στο πλαίσιο της έκθεσης “Η λάμψη του ψηφιδωτού, αυθεντικά και αντίγραφα από τη Θεσσαλονίκη και τη Ραβέννα”, μιας διοργάνωσης της διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και τον δήμο Ραβέννας, με την υποστήριξη του Ιταλού πρέσβη στην Αθήνα.
ν
Το εκπληκτικό ψηφιδωτό της αυτοκράτειρας Θεοδώρας και της ακολουθίας της που βρίσκεται στη βασιλική του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας. Image: Supplied
ν
«Προτάθηκε στο υπουργείο αντίγραφα των ψηφιδωτών της Ραβέννας που δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του ’50 στην Ιταλία για ιστορικούς λόγους, να μεταφερθούν στην Ελλάδα, στο πλαίσιο μιας έκθεσης με θέμα το ψηφιδωτό.
»Τότε η διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού πολύ ορθά σκεπτόμενη, είπε ότι ήταν καλύτερα να φιλοξενηθούν στη Ροτόντα, σε έναν κατ’ εξοχήν χώρο, όπου τα ψηφιδωτά μπορούν να “συνομιλήσουν” με τα υπάρχοντα ψηφιδωτά της Θεσσαλονίκης.
»Το εξελίξαμε λίγο παραπάνω και είπαμε “ναι” να “συνομιλήσουν” και με τα υπόλοιπα ψηφιδωτά της ίδιας εποχής, δηλαδή του Αγίου Δημητρίου, της Αχειροποιήτου και της Μονής Λατόμου. Καθώς, όμως, δεν μπορούμε να φέρουμε τα μνημεία εδώ, φέραμε τα ψηφιδωτά με εποπτικό υλικό», ανέφερε ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Γιώργος Σκιαδαρέσης, ξεναγώντας τους δημοσιογράφους στην έκθεση που θα διαρκέσει έως τα τέλη Οκτωβρίου 2019.
ν
Άποψη του ιερού της Ροτόντας που προοριζόταν ως μαυσωλείο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γαλέριου. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
H Ροτόντα είναι θολωτό στρογγυλό κτίσμα του 4ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, όμοιο με το Πάνθεον της Ρώμης. Κτίστηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Γαλέριου γύρω στο 304 μ.Χ. και προοριζόταν ως ναός του Δία ή των Καβείρων, ή ως Μαυσωλείο του Γαλέριου.
Ωστόσο, εξαιτίας του θανάτου του Γαλέριου το 311 μ.Χ., η Ροτόντα έμεινε κενή χωρίς χρήση. Στα τέλη του 4ου αιώνα, την εποχή του Θεοδόσιου Α’ και αφότου στη Θεσσαλονίκη είχε επικρατήσει ο Χριστιανισμός, η Ροτόντα μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό των Ασωμάτων Δυνάμεων ή Αρχαγγέλων.
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο. Συμπεριλαμβάνεται στα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης και αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
ν
ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΗ ΡΟΤΟΝΤΑ
ν
ν
