Μια σαρκοφάγος 3.000 ετών, αφιερωμένη στον Ώρο, τον θεό του ουρανού, είναι ανάμεσα σε άλλες μούμιες αρχιερέων που ανακαλύφθηκαν στην Αίγυπτο.
Στρατός από 500 ταφικά ειδώλια ουσάμπτι στο όνομα του Νεφεριμρεχέμπ, 500 π.Χ., Μέμφις. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ αποκάλυψαν την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 16 αρχαίους τάφους γεμάτους με σαρκοφάγους και άλλα κτερίσματα σε ένα τεράστιο νεκροταφείο, στα Βουνά Τούνα (Τούνα αλ-Γκάμπαλ) της Αιγύπτου, κοντά στην πόλη Μίνια.
Η Μίνια ή Ελ Μίνια είναι πανάρχαια πόλη της Αιγύπτου και χρονολογείται από την προδυναστική περίοδο (πριν από το 3100 π.Χ.). Βρίσκεται περίπου 245 χιλιόμετρα νότια του Καΐρου στη δυτική όχθη του Νείλου που ρέει βόρεια και μέσα από την πόλη. Το όνομα της προέρχεται από το αρχαίο αιγυπτιακό «Μενάτ Χουφού» (το μέρος που γεννήθηκε ο Χέοπας). Η Μίνια έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συγκέντρωσης χριστιανών Κοπτών στην Αίγυπτο, περίπου 50% του συνολικού πληθυσμού.
Η πόλη ήταν από την αρχαιότητα διάσημη για τη νεκρόπολη στο Μπενί Χασάν. Η νεκρόπολη αργότερα καταστράφηκαν, πολλοί τάφοι συλήθηκαν, άλλοι μετατράπηκαν σε κατοικίες και άλλοι χρησιμοποιήθηκε η πέτρα τους για χτίσιμο κατοικιών ή καταστράφηκαν σκόπιμα για θρησκευτικούς λόγους από χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Τώρα ανακαλύφθηκε μια άλλη νεκρόπολη στο Τούνα αλ-Γκάμπαλ, με ταφικά κτίσματα και κατακόμβες γεμάτες με χιλιάδες μουμιοποιημένες ίβιδες και μπαμπουίνους (αφρικανικές μαϊμούδες).
Η μαυροκέφαλη ίβιδα ή ιερή ίβιδα είναι υδρόβιο πουλί της οικογένειας των Θρησκειορνιθίδων, σύμβολο του θεού Θωθ, προστάτη των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες προσδιόρισαν ως τον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Ο Θωθ ήταν επίσης θεός της Σελήνης
Στη νεκρόπολη αυτή οι αρχαιολόγοι ανάσκαψαν 16 τάφους που περιείχαν 20 σαρκοφάγους από ασβεστόλιθο με ιερογλυφικά κείμενα χαραγμένα πάνω τους, πέντε ξύλινα φέρετρα, εκατοντάδες φυλαχτά και 10.000 μπλε ταφικά ειδώλια ουσάμπτι, που ήταν αναπόσπαστο εξάρτημα στους αρχαίους τάφους της περιοχής. ν
Οι κατακόμβες με τους 16 τάφους και τις 20 σαρκοφάγους έχουν ηλικία 3.000 ετών. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Η πέτρινη αυτή σαρκοφάγος, που βρίσκεται σε σταυροειδή τάφο, είναι αφιερωμένη στον Ώρο, τον ηλιακό θεό της αιγυπτιακής θρησκείας. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Ένα από τα ξύλινα φέρετρα, με τη μούμια στο εσωτερικό του, που ανακαλύφθηκε στη νεκρόπολη κοντά στη Μίνια της Αιγύπτου. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Τμήμα του στρατού των 10.000 μπλε ταφικών ειδωλίων ουσάμπτι. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Μια από τις μούμιες των αρχιερέων σε πέτρινη σαρκοφάγο στη νεκρόπολη κοντά στη Μίνια. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Τα ταφικά αγαλματίδια ουσάμπτι αποτελούσαν ένα είδος υποκατάστατου του νεκρού και έφεραν το όνομά του. Η λέξη ουσάμπτι προέρχεται από την αιγυπτιακή λέξη ουσέμπ, που σημαίνει «Εδώ είμαι» και αφορούσε τη συμμετοχή του νεκρού στις εργασίες του Κάτω Κόσμου.
Πώς εξηγείται το μεγάλο πλήθος τους; Σε ένα τάφο βρέθηκαν 401 ουσάμπτι, εκ των οποίων τα 365 υπηρετούσαν κάθε μέρα του χρόνου τον νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα 36 επέβλεπαν το καθένα από 10 εργάτες.
Στους τάφους βρέθηκαν επίσης 700 φυλακτά. Τα περισσότερα είναι χρυσά και έχουν τη μορφή σκαραβαίου, αλλά υπάρχει και ένα που εικονίζει μια φτερωτή κόμπρα. Ανάμεσά τους και το μάτι του Ώρου, σύμβολο προστασίας, βασιλικής εξουσίας και καλής υγείας.
Βρέθηκαν ακόμη ζωγραφισμένα κανωπικά βάζα, τα οποία οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν για να αποθηκεύσουν τα εντόσθια του νεκρού που πριν μουμιοποιήσουν το σώμα του.
Οι κοινόχρηστοι τάφοι ήταν αφιερωμένοι στους αρχιερείς του θεοποιημένου στρατηγού Τζιχούτη (Djehuty) της Ύστερης Περιόδου περίπου 3.000 χρόνια πριν
Ο Τζιχούτη υπήρξε στρατηγός του αρχαίου Αιγύπτιου βασιλιά Τούθμωση Γ΄ της 18ης Δυναστείας. Είναι γνωστός ως ο πρωταγωνιστής της κατάληψης της Ιόππης. Ιόππη είναι η αρχαία ονομασία της σημερινής πόλης Γιάφα του Ισραήλ. ν
Στις κατακόμβες στα Βουνά Τούνα (Τούνα αλ-Γκάμπαλ) της Αιγύπτου, κοντά στην πόλη Μίνια στη δυτική όχθη του Νείλου, βρέθηκαν επίσης πρόχειρα θαμμένοι σκελετοί και σκόρπια κρανία χωρίς ταφική φροντίδα. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
ΜΙΑ ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ
Από όλη την ανασκαφή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πέτρινη σαρκοφάγος στον σταυροειδή τάφο που είναι αφιερωμένη στον θεό Ώρο. Σαρκοφάγος, με μούμια στο εσωτερικό της, αφιερωμένη σε κάποια μεγάλη θεότητα είναι κάτι σπάνιο.
Ο Ώρος, ο γιος του Όσιρη και της Ίσιδας, ήταν ο μεγάλος θεός της Αιγύπτου, και μαζί με τους γονείς του αποτελούσαν την Αγία Τριάδα των Αιγυπτίων. Σε διάφορες επιγραφές αναφέρεται ως ο «αγαπημένος του Ουρανού», ο «αγαπημένος του Ήλιου, ο βλαστός των θεών, ο δαμαστής του κόσμου». Την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου (τα δικά μας Χριστούγεννα), η εικόνα του, με τη μορφή ενός μικρού νεογέννητου βρέφους, έβγαινε από το άδυτο του ναού για να λατρευτεί από τα ευσεβή πλήθη. ν
Ο επικεφαλής των ανασκαφών Μουστάφα Ουαζίρι στην πέτρινη σαρκοφάγο την αφιερωμένη στον θεό Ώρο. Πηγή: Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. ν
Ως σύμβολο του ουράνιου θόλου, ο Ώρος κατάγεται από την Μάεμ μίσι, τη μήτρα του κόσμου, σύμβολο της οποίας ήταν η Κιβωτός ή άργκα. Ένα χειρόγραφο τον περιγράφει σαν «ουσία του πατέρα του», Όσιρη, του οποίου είναι ενσάρκωση αλλά και ταυτόσημος με αυτόν.
Ο ρόλος του στον Κάτω Κόσμο συνδέεται με την Κρίση. Εισάγει τις ψυχές στον πατέρα του, τον Κριτή, για να δικαστούν. Ένας αιγυπτιακός ύμνος λέει: «Από αυτόν ο κόσμος κρίνεται με όλα όσα περιέχει. Ο ουρανός και η γη είναι κάτω από την άμεση παρουσία του. Κυβερνά όλα τα ανθρώπινα όντα. Ο ήλιος γυρίζει σύμφωνα με τον σκοπό του. Φέρνει αφθονία και τη διανέμει σε όλη τη γη. Ο καθένας λατρεύει το κάλλος του. Γλυκιά είναι η αγάπη του σε εμάς». ν
Archaeologists unveil 16 ancient tombs of high priests in Egypt | RT v