Πλανήτης Γη: Καταστροφές σε εορταστικές περιόδους
OPINION
Από την Τόνια Α. Μανιατέα
Ουδείς άνωθεν έκανε συμφωνία με την ανθρωπότητα να βιώνει ειρηνικά τις εορταστικές της περιόδους, χωρίς θανάτους και καταστροφές.
ν
«Ο ΘΑΝΑΤΟΣ είναι μέρος της ζωής», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Κοντ-Σπονβίλ, αναφερόμενος στον νέο κοροναϊό.
Πράγματι, δεν είναι η πρώτη φορά, που μια βαριά σκιά θαμπώνει το εορταστικό φως. Η πορεία της ανθρωπότητας είναι μακρά και αλίμονο αν ήταν ανέφελη. Οι αυγές έρχονται πάντα μετά το σκοτεινότερο μέρος της νύχτας. Αλλά έρχονται. Ο άνθρωπος είναι δυνατότερος όλων. Γι’ αυτό επιβιώνει. Ο Οράτιος έγραφε: «προσπαθώ να υποτάξω τις περιστάσεις στον εαυτό μου και όχι τον εαυτό μου στις περιστάσεις». Όλα είναι θέμα δύναμης και ματιάς.
Ο 20ος αιώνας επεφύλαξε για τον άνθρωπο δύο παγκοσμίους πολέμους και πολλές δυσκολίες και ασφαλώς, ο 21ος δεν θα διαφέρει. Άλλωστε, στη σοφή φύση, μια θύελλα είναι πάντα χρήσιμη. Καθαρίζει την ατμόσφαιρα.
Τέτοιες «θύελλες» η ιστορία κατέγραψε κάμποσες σε περιόδους, κατά τις οποίες μόνον για γιορτή θα έπρεπε να προετοιμάζονται οι άνθρωποι. Άλλοτε αφορούσαν έθνη κι άλλοτε, πόλεις ή ομάδες ανθρώπων.
Πάντως, ουδείς άνωθεν (θεός, μοίρα, φύση) έκανε συμφωνία με την ανθρωπότητα να βιώνει εν συνόλω και ειρηνικά τις εορταστικές της περιόδους…
• Γιορτές του 1907. Παραμονή πρωτοχρονιάς. Η πρώτη βαριά σκιά του αιώνα πέφτει στον Πειραιά. Οι πολίτες δέχονται το νέο έτος κλειδαμπαρωμένοι. Καταπλέοντα ατμόπλοια μεταφέρουν τη χολέρα στο ελληνικό λιμάνι. Πλοία και επιβάτες οδηγούνται στο λοιμοκαθαρτήριο για απολύμανση. Οι Πειραιώτες αλλάζουν χρόνο προσευχόμενοι υπέρ υγείας και σωτηρίας.
ν
Ομαδικός τάφος θυμάτων της πανούκλας που ενέσκηψε στη Βρετανία την εορταστική περίοδο 1348-1349. Image: PA: Press Association. Πηγή: Supplied
ν
• Στην εκπνοή του 1908 κι ενώ οι άνθρωποι ανά τον πλανήτη προετοιμάζονται για την υποδοχή του νέου έτους, τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου, ισχυρός σεισμός και τσουνάμι στη Σικελία προκαλούν τον θάνατο 100.000 και πλέον ανθρώπων, καταγράφοντας μαύρο ρεκόρ στην ευρωπαϊκή ιστορία. Οι ολίγοι εναπομείναντες δεν αντιλαμβάνονται το γύρισμα του χρόνου…
• Πέντε μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1913. Ο πληθυσμός της Αττικής αριθμεί κάτι παραπάνω από 300.000 κατοίκους. Στην δε Αθήνα οι κάτοικοι δεν είναι περισσότεροι από 100.000. Ξαφνικά ενσκήπτει επιδημία τύφου. Το νερό του δημοτικού υδραγωγείου, που τροφοδοτεί τα σπιτικά των Αθηναίων, έχει μολυνθεί. Στις 20 Δεκεμβρίου οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τους 300! Η απολύμανση του δικτύου απαιτεί χρόνο και οι κάτοικοι της πόλης κάνουν Χριστούγεννα με την ψυχή στο στόμα…
• Το Πάσχα του 1917 «πέφτει» 15 Απριλίου. Η έλλειψη τροφίμων στη Σμύρνη προκαλεί αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των κατοίκων. Στις 13 Απριλίου, οι νεκροί είναι περισσότεροι από 100. Η πόλη στρατοκρατείται. Το Πάσχα περνά χωρίς ν΄ αφήσει γεύση και μυρωδιές…
• Παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1929. Κάποιος εκπαιδευτικός οργανώνει ειδική προβολή γιορτινής ταινίας για τους μαθητές του σε σινεμά της μικρής πόλης Πέισλι της Σκοτίας. Οι μαθητές συνοδεύονται από τους δασκάλους τους. Κάποιοι, λίγοι, και από τους γονείς τους, οι οποίοι φέρνουν μαζί και τα βρέφη τους που δεν έχουν πού να τα αφήσουν.
Ξαφνικά καπνός πνίγει την αίθουσα. Τα παιδιά τρέχουν πανικόβλητα στην έξοδο. Συνωστίζονται. Ποδοπατούνται. Ο καπνός έχει προκληθεί από ανάφλεξη κόπιας της ταινίας, η οποία ωστόσο έχει απομακρυνθεί από την αίθουσα. Αλλά οι θεατές δεν το γνωρίζουν… Ο πανικός γίνεται φονιάς. Ο απολογισμός είναι 69 νεκρά παιδιά, ανάμεσά τους και βρέφη! Άλλα 37 άτομα, ανήλικοι και ενήλικες τραυματίζονται σοβαρά. Κάποιοι από αυτούς πεθαίνουν στο νοσοκομείο. Η αλλαγή του έτους στη μικρή σκοτσέζικη πόλη πνίγεται στον θρήνο…
ν
Το Glen Cinema στη μικρή πόλη Πέισλι της Σκοτίας όπου 69 παιδιά βρήκαν τραγικό θάνατο, στις 31 Δεκεμβρίου 1929. Πηγή: Daily Mail
ν
• Το 1930, οι Έλληνες θα γιορτάσουν το Πάσχα στις 20 Απριλίου. Στις 19, ένας ισχυρός σεισμός στην Κόρινθο προκαλεί τον σοβαρό τραυματισμό 15 κατοίκων και αφήνει άστεγους άλλους 500. Η Ανάσταση του Κυρίου τον ίδιο βράδυ, δεν φαίνεται αρκετή για ν΄ αναστήσει το ηθικό μιας ολόκληρης πόλης, που θρηνεί στα χαλάσματα…
• Δύο χρόνια μετά, το 1932, μόλις πέντε ημέρες πριν την αλλαγή του έτους, έρχεται η σειρά της γείτονος για θρήνο. Ένας καταστροφικός σεισμός, στις 26 Δεκεμβρίου, στην Τουρκία, σκοτώνει 11.000 ανθρώπους. Η πρωτοχρονιά εκείνου του έτους καταχωρείται με μελανή γραφίδα στην ιστορία της χώρας.
• Το 1940 είναι έτος βαρύ για όλο τον πλανήτη. Στην Ελλάδα, μία έντονη μυρωδιά θανάτου από ελονοσία απλώνεται από τις αρχές του Απριλίου. Στις 12 του μήνα αρχίζει έντονος «ανθελονοσιακός αγώνας» δημοσιεύουν οι εφημερίδες. Ιδρύονται νέες επιθεωρήσεις υγείας και πειραματικοί σταθμοί ανά τη χώρα. Στις 28 Απριλίου είναι το Πάσχα, αλλά η απειλή της νόσου ταυτόχρονα με τη σκιά του πολέμου, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια εορτασμού.
• Το 1965 η μυρωδιά των απελάσεων στην Τουρκία είναι έντονη. Στις 29 Δεκεμβρίου 5.000 Έλληνες τουρκικής ιθαγένειας καλούνται να εγκαταλείψουν τα σπιτικά τους στην Κωνσταντινούπολη. Θα είναι η πρώτη και η δυσκολότερη πρωτοχρονιά τους στην Ελλάδα…
ν
Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης διώχνονται βίαια από την πόλη, αφού πρώτα τα τουρκικά πλήθη εξαντλήσουν την καταστρεπτική μανία τους στις ελληνικές περιουσίες. Πηγή: Καθημερινή
ν
• 21 Απριλίου του 1967. Οι ερπύστριες των τανκς στην άσφαλτο των κεντρικών δρόμων της ελληνικής πρωτεύουσας προκαλούν ανατριχίλα και κλονίζουν την ισορροπία της χώρας. Είναι μόλις 9 ημέρες πριν το Πάσχα και η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί μία νέα πραγματικότητα, μία δικτατορία. Ανήμερα του Πάσχα, η Χούντα των συνταγματαρχών επιδίδεται σε εθνικούς χορούς και οινοποσίες μετά σουβλιστού οβελία στα στρατόπεδα της χώρας και σε κάποια άλλα στρατόπεδα, σε εκείνα της Γυάρου, της Μακρονήσου, του Άη Στράτη, χιλιάδες δημοκρατικοί πολίτες βιώνουν τα δικά τους πάθη… Για επτά χρόνια μετά, οι μεγάλες γιορτές θα υπαχθούν σε ένα από τα ζοφερότερα κεφάλαια της ιστορίας του ελληνισμού.
• 7 Απριλίου 1991. Ανήμερα Πάσχα, 34 Έλληνες ταξιδιώτες στην Κωνσταντινούπολη επιβιβάζονται στο λεωφορείο ξενάγησης, που του περιμένει έξω από το ξενοδοχείο τους στο κέντρο της Πόλης. Λίγο πριν κλείσουν οι πόρτες, άγνωστος άνδρας εισβάλλει στο όχημα, αδειάζει στο δάπεδο έναν πλαστικό ασκό με υποκίτρινο υγρό και πετάει αναμμένο τον αναπτήρα του. Η φωτιά εξαπλώνεται αμέσως. Οι άτυχοι εκδρομείς βρίσκουν τραγικό θάνατο στην πύρινη κόλαση. Οι τουρκικές Αρχές αποδίδουν το δυστύχημα σε ανάφλεξη γκαζιού, στη μικρή κουζίνα του πούλμαν. Μόνο που στο πούλμαν δεν υπήρχε τέτοια κουζίνα… Για 34 οικογένειες στην Ελλάδα εκείνο το Πάσχα δεν ήρθε ποτέ.
• Ανήμερα Πάσχα, 11 Απριλίου 1999, στη Γιουγκοσλαβία. Η οσμή της γιορτής έτσι κι αλλιώς έχει σβήσει από καιρό. Την κάλυψαν οι συγκρούσεις μεταξύ γιουγκοσλαβικού στρατού και ανταρτών του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου. Ο πληττόμενος πληθυσμός προσδοκά μια έστω προσωρινή κατάπαυση του πυρός, λόγω της γιορτινής ημέρας. Αλλά το ΝΑΤΟ πραγματοποιεί τυφλά χτυπήματα με θύματα άμαχους πολίτες. Εικόνες φρίκης με τα απανθρακωμένα σώματα ταξιδιωτών αμαξοστοιχίας, που βομβαρδίστηκε περνώντας από γέφυρα, κάνουν τον γύρο του κόσμου…
ν
11 Απριλίου 1999. Το ΝΑΤΟ χτυπά με πυραύλους επιβατική αμαξοστοιχία στο φαράγγι Grdelica, σκοτώνοντας 60 πολίτες. Το χτύπημα καταγράφηκε ως ένα ακόμη έγκλημα πολέμου των Αμερικανών. Πηγή: Twitter
ν
• 26 Δεκεμβρίου 2004 στον Ινδικό Ωκεανό. Το πρωί εκείνης της ημέρας ένας σεισμός μεγέθους 9,1 έως 9,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ χτύπησε βόρεια του νησιού Σουμάτρα της Ινδονησίας, ανάμεσα στο νησί Σιμεουλούε και τη Σουμάτρα. Είναι ο τρίτος ισχυρότερος σεισμός που καταγράφηκε ποτέ από σεισμογράφο.
Το σεισμό ακολούθησε τσουνάμι, με κύματα ύψους μέχρι 30 μέτρων, που έπληξε 15 χώρες και έφτασε μέχρι και τα παράλια της Ανατολικής Αφρικής. Ο τελικός απολογισμός θυμάτων του σεισμού και του τσουνάμι κυμαίνεται από 230.000 μέχρι 280.000 άτομα σε 14 χώρες, κατατάσσοντάς την ως την 6η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή στην καταγεγραμμένη ιστορία.
ν
Το χωριό αυτό κοντά στην ακτή της Σουμάτρας καταστράφηκε μετά το τσουνάμι που έπληξε τη Νοτιοανατολική Ασία μια μέρα μετά τα Χριστούγεννα του 2004. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
Ασφαλώς, η ανθρωπότητα πολλές φορές πέρασε μέσα από Συμπληγάδες, όμως πάντοτε επιβίωνε. Οι καταστροφές, όσο οδυνηρές κι αν είναι, μας υπενθυμίζουν ότι ο θάνατος είναι μέρος της ζωής, ότι δεν είμαστε αθάνατοι κι ότι κάποτε όλοι μας θα πεθάνουμε. Όσο συχνότερα σκεπτόμασταν ότι είμαστε θνητοί, τόσο περισσότερο θα αγαπούσαμε τη ζωή, γιατί θα εκτιμούσαμε ότι είναι εύθραυστη, σύντομη, περιορισμένης διάρκειας και γι’ αυτό ακόμη περισσότερο ανεκτίμητη. Και δεν θα τη σπαταλούσαμε στα ασήμαντα και ανούσια.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ν
