Λογοτεχνία εγκλήματος με ταλέντο στις πωλήσεις
BOOK CORNER
Youmagazine Newsroom
Με πιστό κοινό, συγγραφείς με ταλέντο και νέες τάσεις που το ανανεώνουν διαρκώς, το λογοτεχνικό είδος του «Crime» εντάσσεται με αξιώσεις στο εκδοτικό πρόγραμμα των οίκων.
v
ΙΣΩΣ ένα από τα πιο παράξενα μυθιστορήματα που μπορεί να διαβάσει ο αναγνώστης της αστυνομικής λογοτεχνίας σήμερα είναι ο «Ταμιευτήρας 13» (εκδ. Άγρα) του Τζον Μακ Γκρέγκορ.
Η ιδέα, η γραφή αλλά και ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζονται –και ανατρέπονται– τα κλισέ που υποτίθεται ότι χαρακτηρίζουν αυτό το λογοτεχνικό είδος, αποδεικνύουν ότι στη μεγάλη εκδοτική κατηγορία που ονομάζεται «Crime», τα όρια έχουν καταργηθεί. Αν μάλιστα στη συγγραφική δεινότητα και στη διάθεση για πειραματισμούς εκ μέρους των εκδοτών προσθέσουμε ένα αναγνωστικό κοινό σταθερό, συμπαγές και φανατικό, τότε καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο η λογοτεχνία του εγκλήματος –με όλες τις επιμέρους τάσεις και υποκατηγορίες της– δεν λείπει από κανένα εκδοτικό πρόγραμμα.
«Αυτή τη στιγμή για εμάς η πιο ευπώλητη λογοτεχνία είναι η αστυνομική», μας λέει η Ελένη Παπαγεωργίου των εκδόσεων Μεταίχμιο. Ο εκδοτικός οίκος που γνώρισε στο ελληνικό κοινό το Nordic Noir συστήνοντάς μας τον Τζο Νέσμπο και την Καμίλα Λάκμπεργκ το 2010, διέγνωσε εγκαίρως, και επωφελήθηκε σημαντικά από την άνθηση της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας που τότε ξεκινούσε.
Βεβαίως, ήδη από το 2000 είχε μπει δυναμικά στον χώρο με τη σειρά των βιβλίων του Μανουέλ Βάσκες Μονταλμπάν και του Ιαν Ράνκιν, αλλά η δύναμη των Σκανδιναβών, και δη του «αστέρα» Νέσμπο, ανέτρεψε κάθε προηγούμενο.
«Όταν το μέσο τιράζ ενός βιβλίου στην Ελλάδα είναι περίπου 3.000 αντίτυπα, και μια επιτυχία φτάνει τις 15.000 αντίτυπα, το τελευταίο βιβλίο του Τζο Νέσμπο “Το βασίλειο” τυπώθηκε σε περισσότερα από 25.000 αντίτυπα», αναφέρει η κ. Παπαγεωργίου.
ν
Η «ΛΕΣΧΗ NOIR»
Στο ετήσιο εκδοτικό πρόγραμμα του Μεταιχμίου το αστυνομικό μυθιστόρημα καλύπτει το 25% της ξένης λογοτεχνίας.
«Ο εκδότης που θα επενδύσει σε ένα αστυνομικό βιβλίο –αν το έχει επιλέξει σωστά– δεν θα χάσει», λέει η κ. Παπαγεωργίου. «Άλλωστε, με τα χρόνια η δουλειά των συγγραφέων του “Crime” γίνεται όλο και καλύτερη».
Η «Λέσχη Noir» που έχουν δημιουργήσει στο Μεταίχμιο περιλαμβάνει 10.000 μέλη, πιστούς των αστυνομικών μυθιστορημάτων σε μηνιαία επικοινωνία με τον οίκο, και αποτελεί μια γερή βάση για να στηριχθεί κανείς.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος που ενισχύει την εμπορικότητα του «Crime» είναι το γεγονός πως διαθέτει τίτλους και συγγραφείς οι οποίοι διαβάζονται σταθερά, ενώ οι αναγνώστες τους συνεχώς ανανεώνονται.
«Τα long sellers είναι πλέον σπάνια», μας λέει η εκδότρια Άννα Πατάκη, και μας δίνει το εξαιρετικό παράδειγμα του Αντρέα Καμιλέρι.
«Για εμάς αυτός ο συγγραφέας αποτελούσε εξαρχής μόνος του μια κατηγορία. Τον πιστέψαμε και δεν διαψευστήκαμε. Με τα βιβλία του άφησε παρακαταθήκη στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία και δημιούργησε επιγόνους. Από το 1999 που βγάλαμε το πρώτο βιβλίο της σειράς έχουν περάσει 20 χρόνια. Διαθέτουμε περίπου 30 τίτλους που ανατυπώνονται σταθερά –το “Σχήμα του νερού” ανατυπώνεται μία φορά τον χρόνο– έχουν πουλήσει πάνω από 100.000 αντίτυπα και συνεχίζουμε», σχολιάζει.
Και προσθέτει: «Δεν είναι μια εύκολη λογοτεχνία εμπορικά, όμως διαθέτει φανατικούς αναγνώστες, παρουσιάζει νέες τάσεις και έχει αναγνωρίσιμους δημιουργούς».
Ένας ακόμη συγγραφέας με μεγάλη διάρκεια, εν ζωή αυτός και μάλιστα παραγωγικότατος, είναι ο Στίβεν Κιγκ.
Τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, και το πιστό του κοινό στηρίζει παράλληλα τόσο τους τίτλους που τον καθιέρωσαν όσο και τους καινούριους που βγαίνουν με ταχύ ρυθμό. Χαρακτηριστικά το μυθιστόρημα «Το Αυτό» ξεπέρασε σε πωλήσεις τις 23.000 αντίτυπα.
«Στην περίπτωση του Κινγκ, ή του Τζέιμς Ελρόι ο συγγραφέας είναι το brand name που διασφαλίζει την επιτυχία», λέει η Ασημίνα Γιαννοπούλου, υπεύθυνη του εκδοτικού τμήματος.
«Ωστόσο, εμείς ψάχνουμε πάντα για λογοτέχνες με σταθερότητα, πρωτοτυπία και ταλέντο. Το ελληνικό κοινό διαθέτει εμπειρία στην αστυνομική λογοτεχνία, συνεπώς είναι υποψιασμένο. Υπάρχει διεθνώς πληθώρα τίτλων στο είδος, για αυτό η ανατροπή των κλισέ αποτελεί ζητούμενο».
Ο πολύ ιδιαίτερος «Ταμιευτήρας 13», που πρωτοαναφέραμε, δεν είναι τυχαίο ότι κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα. «Από το 1983 αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την αστυνομική λογοτεχνία αποδίδοντάς της τα εύσημα», μας λέει ο εκδότης Σταύρος Πετσόπουλος. «Μακριά από το φολκλόρ της παρα-λογοτεχνίας που ανθούσε εκείνη την εποχή, εμείς στραφήκαμε στο είδος με αξιώσεις, και το βάλαμε στα βιβλιοπωλεία», προσθέτει.
Έτσι με τα χρόνια έχει δημιουργηθεί μια πλούσια, προσεγμένη και ποικίλη αστυνομική σειρά, που περιλαμβάνει 100 τίτλους, από τους κλασικούς του είδους ώς τους ανανεωτές, ενώ δεν λείπουν οι ισχυροί και πάντα κραταιοί συγγραφείς: ο Γιάννης Μαρής και ο μέγας Ζορζ Σιμενόν.
Μάρω Βασιλειάδου/Καθημερινή
ν
