Ένα ψάρι που αλλάζει φύλο εντοπίστηκε στα 2.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στα ανοικτά των ακτών της Καλιφόρνιας.
Το κοκκινόψαρο των βαθέων υδάτων που αλλάζει σχήμα και φύλο κατά βούληση. Πηγή: Julian K. Finn / Museum Victoria. License: CC by Attribution
ν
ΕΝΑ ΜΕΛΟΣ της δυναστείας των Σεβήρων, ο Βάριος Άβιτος Βασσιανός, με καταγωγή από τη Συρία, έγινε το 218 σε ηλικία 15 ετών, αυτοκράτορας των Ρωμαίων με το όνομα Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος, περισσότερο γνωστός ως Ηλιογάβαλος. Ήταν παράξενο παιδί, που ένα χρόνο πριν είχε αρρωστήσει βαριά από νευρική ασθένεια.
Όταν έγινε 18 ετών κάλεσε τους γιατρούς της αυλής και τους ζήτησε να του κάνουν εγχείρηση αλλαγής φύλου. Οι γιατροί του είπαν ότι αυτό μπορεί να του κοστίσει τη ζωή και τον έπεισαν να μην το επιχειρήσει. Αυτό δεν τον σταμάτησε από το να οργανώνει στα ανάκτορα ομοφυλοφιλικά όργια, μέχρι που η γιαγιά του, η Ιουλία Μαίσα, μια δυναμική γυναίκα που διοικούσε ουσιαστικά την αυτοκρατορία, αγανάκτησε και έβαλε τους Πρωτωριανούς να τον σκοτώσουν. Ήταν μόλις 19 ετών. Αυτή ήταν η πρώτη ιστορικά απόπειρα αλλαγής φύλου.
Τέτοια προβλήματα δεν έχει και ούτε είχε ποτέ, ένα κοκκινόψαρο της οικογένειας των Κητομιμίδων (Cetomimidae), με το όνομα Whalefish, που αποτελεί αίνιγμα για τους ιχθυολόγους και τους θαλάσσιους βιολόγους.
Το ψάρι αυτό, που ζει στον Ειρηνικό Ωκεανό σε βάθος κάτω των 3.500 μέτρων, μέχρι να «ενηλικιωθεί» δεν έχει φύλο και ξαφνικά γίνεται είτε αρσενικό είτε θηλυκό. Το γιατί συμβαίνει αυτό αποτελεί άλυτο μυστήριο. ν
ν
Πρόσφατα ένα τέτοιο ψάρι «πιάστηκε» να κολυμπά στα ανοικτά των ακτών της Καλιφόρνιας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Live Science.
Εκτός από φύλο, το κοκκινόψαρο μπορεί και αλλάζει σχήμα και μορφολογία σώματος. Ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1895 και η τελευταία φορά που το είχαν δει οι επιστήμονες ήταν πριν από 34 χρόνια. ν
ν
Είναι τόσο σπάνιο, που τα τελευταία 34 χρόνια, οι ερευνητές το είδαν μόνο 18 φορές.
Το ψάρι αυτό των Κητομιμίδων είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστο γιατί κατά τη διάρκεια της ζωής του μπορεί να εμφανιστεί με τρεις διαφορετικές μορφές και σχήματα, και αυτή η σπάνια ιδιομορφία το κάνει να μοιάζει με τρία ξεχωριστά είδη ψαριών.
Όπως ειπώθηκε, το ψάρι όταν γεννιέται δεν έχει φύλο και ζει όπως μια προνύμφη. Στη συνέχεια επιλέξει να γίνει αρσενικό, τότε αποκτά μακρύ κεφάλι με μικρό στόμα, το στομάχι και ο οισοφάγος σχεδόν χάνονται και αντικαθίστανται από μεγάλα γεννητικά όργανα και ένα τεράστιο σε διαστάσεις συκώτι.
Αντίθετα, εάν επιλέξει να γίνει θηλυκό διατηρεί τη μορφή του ψαριού, αν και εμφανισιακά μοιάζει με είδος φάλαινας που έπαθε νανισμό (αχονδροπλασία). ν
Αυτό το θηλυκό κοκκινόψαρο εντοπίστηκε από ιχθυολόγους του Monterey Bay Aquarium Research Institute και ανήκει στην οικογένεια Κετομιμίδων, των ιχθύων βαθέων υδάτων. Image: Supplied ν
Το θηλυκό ψάρι δεν είναι ακριβώς κόκκινο αλλά έχει ένα έντονο πορτοκαλί χρώμα. Καθώς αλλάζει σχήμα και μέγεθος, ο εντοπισμός του είναι πολύ δύσκολος και γίνεται περισσότερο δυσχερής επειδή ζει σε μεγάλα βάθη.
Το θηλυκό που παρατηρήθηκε πρόσφατα στον Κόλπο του Μοντερέι στην Καλιφόρνια, είχε ένα περίεργο είδος κίνησης, καθώς «άλλοτε γλιστρούσε σαν μέδουσα κι άλλοτε κολυμπούσε σαν ψάρι», στα 2.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας – κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Έγινε αντιληπτό από ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο που χρησιμοποιούσαν οι ερευνητές για να μελετήσουν τα βάθη του Ειρηνικού Ωκεανού.
Στο βίντεο που ακολουθεί το ψάρι στέκεται κάθετα στο νερό, με το κεφάλι προς τα κάτω. ν
Whalefish, Cetomimus sp. | Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI) ν