Η Άντα Λάβλεϊς, η κόρη του Λόρδου Βύρωνα, συγκαταλέγεται στις 20 κορυφαίες γυναικείες προσωπικότητες που «άλλαξαν τον κόσμο».
Πορτρέτο της Άντα Λάβλεϊς (1815-1852) που εκτίθεται στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου. Image: Supplied
ν
Η ΑΝΤΑ ΛΑΒΛΕΪΣ (πλήρες όνομα Αυγούστα Έιντα Κινγκ, κόμισσα του Λάβλεϊς, 10 Δεκεμβρίου 1815 – 27 Νοεμβρίου 1852), είναι γνωστή για το έργο που άφησε σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ. Η συνεισφορά της αυτή θεωρείται σήμερα από τους ιστορικούς ως το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή.
Η Άντα Λάβλεϊς (Ada Lovelace) γεννήθηκε στο Λονδίνο και ήταν κόρη του Λόρδου Βύρωνα και της συζύγου Ανν Ιζαμπέλλα “Ανναμπέλλα” Μίλμπανκ. Το ζευγάρι χώρισε τον Ιανουάριο του 1816 επειδή η Ανναμπέλλα δεν άντεχε πλέον τις απότομες αλλαγές διάθεσης του συζύγου της. Αμέσως μετά την έκδοση του διαζυγίου (Απρίλιος 1816), ο Λόρδος Βύρων έφυγε οριστικά από την Αγγλία, όπου ποτέ δεν επέστρεψε, αφού πέθανε στο Μεσολόγγι τον Απρίλιο του 1824, όταν η Άντα ήταν οκτώ ετών.
Την κηδεμονία της ανέλαβε η μητέρα της, η οποία φρόντισε για την μόρφωσή της στα μαθηματικά και τη μουσική. Σε ηλικία 12 ετών, η Άντα αποφάσισε ότι ήθελε να πετάξει. Προχώρησε στο έργο της μεθοδικά, στοχαστικά, με φαντασία και πάθος. Το πρώτο της βήμα, τον Φεβρουάριο του 1828, ήταν η κατασκευή φτερών. Ερεύνησε διαφορετικά υλικά και μεγέθη. Πειραματίστηκε με διάφορα υλικά για τα φτερά: χαρτί, λαδόκολλα, σύρματα και υφάσματα. Εξέτασε την ανατομία των πτηνών για να καθορίσει τη σωστή αναλογία μεταξύ των φτερών και του σώματος. Αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο, Flyology, με εικόνες από τα ευρήματά της. Κατασκεύασε μια πυξίδα για να μπορεί «να κόβει δρόμο, ώστε να ξεπερνά εμπόδια όπως βουνά, ποτάμια και κοιλάδες». Το τελευταίο της βήμα ήταν να ενσωματώσει στην πτητική μηχανή τον ατμό.
Σε ηλικία 18 ετών η Άντα ερωτεύτηκε τον καθηγητή και αποφάσισαν να κλεφτούν. Τους έπιασαν όμως και το σχέδιό τους ματαιώθηκε.
Σε ηλικία είκοσι ετών παντρεύεται τον Ουίλλιαμ Κινγκ, κόμη του Λάβλεϊς, με τον οποίο αποκτά τρία παιδιά: τον Βύρωνα (1836), την Ανναμπέλλα (1837) και τον Ραλφ Γκόρντον (1839). ν
Η Ανν Ιζαμπέλλα “Ανναμπέλλα” Μίλμπανκ παντρεύτηκε τον Λόρδο Βύρωνα το 1814, αλλά ήταν μια άτυχη ένωση που διαλύθηκε μετά τη γέννηση του μοναχοπαίδι τους, της Άντα Λάβλεϊς, ένα χρόνο μετά. Image: Supplied ν
Η Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ (1791-1871), πατέρα των υπολογιστών, και της Άντα Λάβλεϊς, που εκτίθεται στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου. Image: Supplied ν
Σχέδιο της Άντα Λάβλεϊς σχετικά με το πώς η Αναλυτική Μηχανή θα μπορούσε να υπολογίζει αριθμούς Μπερνούλλι. Αυτό ακριβώς το σχέδιο θεωρείται από τους ιστορικούς το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή. Το σχέδιο έγινε το 1843. Image: Supplied ν
Η ιστορία της με την επιστήμη των υπολογιστών ξεκίνησε όταν γνώρισε το 1833, σε ηλικία μόλις 18 ετών, τον Τσαρλς Μπάμπατζ (Charles Babbage), τον πατέρα του πρώτου μηχανικού υπολογιστή. Μια δεκαετία αργότερα, η Άντα Λάβλεϊς ήταν από τους λίγους ανθρώπους που κατάλαβαν πλήρως τις ιδέες του Μπάμπατζ σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή και μάλιστα δημιούργησε τον πρώτο αλγόριθμο γι’ αυτήν.
Η ιδέα για την Αναλυτική Μηχανή ήταν επηρεασμένη από τον γαλλικό αργαλειό Ζακάρ (Jacquard) και είχε ως σκοπό να «υφαίνει» αλγεβρικά μοτίβα, όπως ο αργαλειός υφαίνει λουλούδια και φύλλα. Ο μηχανικός τότε κόσμος ήταν πηγή έμπνευσης και οδήγησε στην αυτοματοποίηση και στη συνέχεια στον ψηφιακό κόσμο της εποχής μας.
Μπορεί η Αναλυτική Μηχανή να μην κατασκευάστηκε τότε, αλλά το πρόγραμμά της Άντα μπορούσε να υπολογίσει μια ακολουθία από αριθμούς της κατανομής Μπερνούλλι. Βάσει αυτής της εργασίας, η οποία δημοσιεύτηκε το 1843, η Λάβλεϊς σήμερα θεωρείται ο πρώτος άνθρωπος στο κόσμο που ασχολήθηκε με τον προγραμματισμό υπολογιστών.
Η Άντα πέθανε το 1852 σε ηλικία μόλις τριάντα έξι ετών. Η σορός της, με δική της επιθυμία, ενταφιάστηκε στο Νότιγχαμ, δίπλα σε αυτή του πατέρα της.
Μια παράσταση για την κόρη του Λόρδου Βύρωνα
Το νέο έργο “Ask Ada” του διακεκριμένου συνθέτη Γιάννη Κυριακίδη έρχεται αποκλειστικά στο κανάλι GNO TVτης Εθνικής Λυρικής Σκηνής από τις 11 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Πρόκειται για μια καινοτόμο σύνθεση μουσικού θεάτρου για φωνή, μουσικό σύνολο και πολυμέσα, βασισμένη στη ζωή και το έργο της πρωτοπόρου της πληροφορικής Άντα Λάβλεϊς, κόρης του Λόρδου Μπάιρον, η οποία θεωρείται πως δημιούργησε τον πρώτο αλγόριθμο για υπολογιστή το 1843. ν
Φωτο: Γραφείο Τύπου Εθνικής Λυρικής Σκηνής / E. Zacharopoulou ν
Στηριγμένος στα ιστορικά τεκμήρια για τη ζωή και το έργο της Άντας Λάβλεϊς, αλλά και στις όψιμες επιστολές και τα ποιήματα ενός μετανιωμένου Μπάιρον για την εγκαταλελειμμένη του κόρη, ο πολυγραφότατος Γιάννης Κυριακίδης, που ζει και δημιουργεί στην Ολλανδία, δίνει φωνή σε τούτη τη μοναδική ιστορική μορφή (με την εξίσου γραφική, «βυρωνική» βιογραφία) σε ένα έργο πολυμεσικού μουσικού θεάτρου που αξιοποιεί και αναδεικνύει τις συνέπειες της προδρομικής επιστημονικής της έρευνας.
Το έργο αποτελεί ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ στον Γιάννη Κυριακίδη και εντάσσεται στον θεματικό κύκλο «Ωδές στον Βύρωνα», ο οποίος αποδίδει φόρο τιμής στον εμβληματικό ρομαντικό ποιητή και φιλέλληνα Λόρδο Μπάιρον. Τον κύκλο επιμελείται ο συνθέτης Αλέξανδρος Μούζας.
Η παραγωγή και η δημιουργία της GNO TV υλοποιούνται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. ν
Ada Lovelace: The First Computer Programmer | Biographics ν