Μαγνητικές «άρπες» παίζουν μουσική στο κέντρο του γαλαξία μας (video)
ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ
Posted by Youmagazine Staff
Μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία είναι το πιο φωτεινό σημείο και έχει «χορδές» που παίζουν μουσική
Η καρδιά του Γαλαξία μας. Image credit: Heywood, SARAO
v
Η ΝΕΑ ΕΙΚΟΝΑ του γαλαξιακού κέντρου από το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT αποκαλύπτει τη «σύνθετη καρδιά» του Γαλαξία μας, με τους αστρονόμους να λένε ότι τώρα έχουν την καλύτερη εικόνα των μυστηριωδών «μαγνητικών νημάτων» που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού.
Η αξιοσημείωτη εικόνα του κέντρου του Γαλαξία μας ελήφθη από το Ραδιοαστρονομικό Παρατηρητήριο Νοτίου Αφρικής και βασίζεται σε ένα μωσαϊκό 20 ξεχωριστών λήψεων, για τις οποίες απαιτήθηκαν συνολικά 200 ώρες εργασίας του τηλεσκοπίου MeerKAT.
Μέχρι πρόσφατα το γαλαξιακό κέντρο ήταν απροσπέλαστο για τους επιστήμονες αφού τα τεχνικά μέσα που διαθέταμε δεν μπορούσαν να διεισδύσουν εκεί. Όμως τα ολοένα και ισχυρότερα τηλεσκόπιο, επίγεια και διαστημικά, αλλά και νέες μέθοδοι παρατήρησης έχουν επιτρέψει να εξερευνούμε και το γαλαξιακό κέντρο.
ν
Ένα σπάνιο, σχεδόν τέλειο σφαιρικό κατάλοιπο σουπερνόβα ανακαλύφθηκε στην άκρη του μωσαϊκού MeerKAT. Η σαν κομήτης ουρά στα δεξιά της εικόνας θα μπορούσε να είναι ένα αντικείμενο στον γαλαξία μας που κινείται με μεγάλη ταχύτητα, αφήνοντας πίσω του ένα ίχνος. Image credit: Heywood, SARAO
ν
Το υπερευαίσθητο ραδιοτηλεσκόπιο της αποτελείται από 64 κεραίες απλωμένες σε διάμετρο οκτώ χιλιομέτρων στην έρημο της Νότιας Αφρικής. Έχει επιτρέψει στην ανθρωπότητα να κοιτάξει στο κέντρο του Γαλαξία, το οποίο, παρά τη σχετική εγγύτητα του –απέχει μόλις 25.000 έτη φωτός από εμάς– είναι καλυμμένο από ένα τείχος σκόνης και αερίων που είναι πολύ δύσκολο να διαπεράσουν τα τηλεσκόπιά μας. Έτσι, μπορούμε μόνο να μαντέψουμε τι συμβαίνει στο κέντρο του Γαλαξία/
Υποθετικά, υπάρχει εκεί μια πελώρια μαύρη τρύπα, ωστόσο το κέντρο του Γαλαξία είναι το πιο φωτεινό σημείο του κόσμου μας. Στο μέρος αυτό υπάρχει «σούπερ φυσαλίδα», απόλυτα σφαιρική, η οποία διασχίζεται από πολλά παράλληλα μαγνητικά νήματα που εκπέμπουν ένα είδος κοσμικής «μουσικής».
ν
Τα ραδιονήματα που απλώνονται σαν χορδές από τη σούπερ φυσαλίδα του Γαλαξιακού κέντρου, κυριαρχούν σε αυτήν την εικόνα. Η φωτεινή κουκκίδα κοντά στο κέντρο αυτής της περιοχής είναι ο Τοξότης Α, μια μαύρη τρύπα με μέγεθος 4 εκατομμύρια φορές τη μάζα του ήλιου μας. Image credit: Heywood, SARAO
ν
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Northwestern των ΗΠΑ με επικεφαλής τον αστροφυσικό Φάραντ Γιουσέφ Ζάραντ που ήταν επικεφαλής και μιας προηγούμενης έρευνας χρησιμοποίησε τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων MeerKAT στη Νότιο Αφρική και εντόπισε την ύπαρξη περίπου χιλίων τέτοιων μαγνητικών νημάτων στο κέντρο του γαλαξία μας.
Ορισμένα από αυτά τα νήματα έχουν έκταση 150 ετών φωτός. Τα νήματα αυτά είναι μάλιστα οργανωμένα είτε σε ζεύγη είτε σε ομάδες, σχηματίζοντας μια εικόνα παρόμοια με αυτή των «χορδών» μιας άρπας, με την σφαιρική φυσαλίδα να λειτουργεί σαν «ηχείο».
Μια από τις «χορδές» έχει το παρατσούκλι “Ποντίκι” και μια άλλη ονομάστηκε από τους επιστήμονες “Φίδι”. Η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα στον Α του Τοξότη είναι το φωτεινότερο σημείο.
ν
Στο κέντρο της εικόνας είναι το απομεινάρι της σουπερνόβας G359.1-0.5. Αριστερά είναι το “Ποντίκι”, που πιθανόν εκτινάχθηκε από την έκρηξη της σουπερνόβας. Επάνω δεξιά είναι ένα από τα μακρύτερα και πιο διάσημα ραδιονήματα, γνωστό ως “Φίδι”. Image credit: Heywood, SARAO
v
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα νήματα αυτά αποτελούνται από ηλεκτρόνια κοσμικών ακτινών που περιστρέφονται γύρω από ένα μαγνητικό πεδίο με την ταχύτητα του φωτός. Όμως η πηγή του φαινομένου παραμένει άγνωστη. Η ερευνητική ομάδα έχει ήδη αποκλείσει εκρήξεις σουπερνόβα ως δημιουργούς του φαινομένου αλλά η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία είναι ένας πιθανός υποψήφιος. Η ανακάλυψη περισσότερων τέτοιων νημάτων αναμένεται να αποκαλύψει τα μυστικά τους.
Η ίδια ερευνητική ομάδα είχε εντοπίσει το 2019 κάποιες επίσης άγνωστες κοσμικές δομές, γιγάντιες φυσαλίδες που εκπέμπουν ραδιοκύματα και τα μέλη της ομάδας εικάζουν ότι μπορεί πιθανώς τα μαγνητικά νήματα να σχετίζονται με αυτές τις φυσαλίδες.
ν
South Africa Telescope: Giant “MeerKAT” radio telescope inaugurated | TRT World
ν
ν
