Οι άνθρωποι θα πιστέψουν καθετί ανόητο αν νομίζουν ότι το είπε κάποιος επιστήμονας
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Posted by Youmagazine Staff
Οι πολλοί δέχονται άκριτα και ενστερνίζονται κάθε είδους ανοησία αν πιστέψουν ότι την είπε κάποιος «ειδικός», αποκαλύπτει πρόσφατη έρευνα.
Έχει παρέλθει η εποχή που οι επιστήμονες ήταν αξιόπιστοι. Image Credit: CC BY-SA 4.0 Carl A. Gist / Michael W. Gorth
v
Η ΕΠΙΡΡΟΗ της θρησκείας, ως μοναδική πηγή της αλήθειας, κράτησε στον δυτικό κόσμο μέχρι και τον δέκατο ένατο αιώνα. Από την αυγή του εικοστού αιώνα έως σήμερα, τη θέση της θρησκείας πήρε η επιστήμη. Όποια βλακώδη ανοησία κι αν ακούσουμε, την πιστεύουμε, αρκεί να νομίζουμε ότι την είπε κάποιος επιστήμονας. Ίσως επειδή πιστεύουμε ότι οι επιστήμονες έχουν το αλάθητο.
Αυτό αποκαλύπτει μια νέα έρευνα, αναφερόμενη στην ευκολία με την οποία δεχόμαστε ως αληθινό οτιδήποτε λένε ορισμένες πηγές, ενώ μπορεί να είναι η μεγαλύτερη ανοησία.
Τέτοιες πηγές είναι οι πολιτικοί, ιδιαίτερα αυτοί που έχουν στα χέρια τους την εξουσία, και οι επιστήμονες, που αναφέρονται ως «ειδικοί».
Ό,τι κι αν εκστομίσουν αυτοί οι δύο, ο πολύς κόσμος έχει την τάση να το αποδέχεται άκριτα ως θέσφατο, ενώ μπορεί να είναι κατάφορο ψέμα ή η πλέον βλακώδης ανοησία.
Το “Φαινόμενο Αϊνστάιν”
Σε ένα πρόσφατο πείραμα, μια διεθνής ομάδα ερευνητών ανέπτυξε έναν αλγόριθμο υπολογιστή που έβγαζε απόλυτες ανοησίες που όμως «ακούγονταν» έξυπνες και πιστευτές μέσω μιας υπερβολικά περίπλοκης διανοητικής διατύπωσης και ακατανόητων επιστημονικών όρων.
Για να δουν πόσο πιστευτές γίνονταν από τους ανθρώπους οι ανόητες φράσεις του υπολογιστή, τις έδειξαν σε 10.195 άτομα από 24 χώρες, λέγοντάς τους ότι οι φράσεις προέρχονταν από έναν κορυφαίο επιστήμονα ή έναν πνευματικό δάσκαλο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 76% των συμμετεχόντων βρήκαν απόλυτα σοφές τις φράσεις του «επιστήμονα», ενώ το 55% πίστευε ότι οι φράσεις του «πνευματικού δάσκαλου» ήταν αξιόπιστες.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι τα ευρήματά τους καταδεικνύουν αυτό που είναι γνωστό ως «φαινόμενο Αϊνστάιν» (Einstein effect), όπου αξιόπιστες πηγές πληροφοριών, όπως οι επιστήμονες ή οι γιατροί, θεωρούνται πιο πιστευτές λόγω της αντίληψης που επικρατεί ότι είναι ασυζητητί αξιόπιστες.
ν
Ο Βαρόνος Μυνχάουζεν (1720 – 1797) έγινε διάσημος για τις φανταστικές ιστορίες του στις οποίες πρωταγωνιστούσε. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
«Από εξελικτική σκοπιά, ο σεβασμός σε αξιόπιστες αρχές όπως οι δάσκαλοι, οι γιατροί και οι επιστήμονες είναι μια προσαρμοστική στρατηγική που επιτρέπει την αποτελεσματική πολιτιστική μάθηση και τη μετάδοση γνώσης», γράφουν οι ερευνητές στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nature Human Behaviour.
«Πράγματι, εάν η πηγή θεωρείται αξιόπιστη, οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πιστέψουν τους ισχυρισμούς από αυτήν την πηγή χωρίς πολλές φορές να τους κατανοούν πλήρως».
Στην περίπτωση του Αϊνστάιν, το έργο του είναι πέρα από την κατανόηση των περισσότερων ανθρώπων, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα η πλειονότητα να θεωρεί «σοφό» καθετί ακατανόητο.
Από την άλλη μεριά, θα πιστέψουν κάθε είδους βλακεία, αρκεί να πιστέψουν ότι προέρχεται από τον Αϊνστάιν.
Στις μέρες μας αυτό το βλέπουμε να συμβαίνει με τους λεγόμενους «τηλε-ειδικούς» που καθημερινά λένε του κόσμου τα αντιφατικά και ανόητα πράγματα, αλλά οι πολλοί τους πιστεύουν επειδή φέρουν τον βαρύγδουπο τίτλο του «επιστήμονα» – κι ας μην ξέρουν πού πάνε τα τέσσερα.
Έτσι, ξεχνάμε μερικές απλές αλήθειες, όπως: «Από έναν γιατρό υπάρχει πιθανότητα να σωθείς. Πολλοί γιατροί μαζί θα σε στείλουν σίγουρα στον τάφο».
Όπως αποδεικνύεται, πολιτικοί, πάσης φύσεως επιστήμονες, γιατροί, δάσκαλοι και καθηγητές έχουν χάσει το τεκμήριο της ειλικρίνειας, καθώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, συτοί οι σύγχρονοι Μυνχάουζεν, λένε συνειδητά ψέματα ή αλλοιώνουν την πραγματικότητα, συσκοτίζοντας την αλήθεια, επειδή γνωρίζουν ότι απευθύνονται σε ανθρώπους που έχουν το μυαλό τους σε αχρηστία.
Πηγή: Science Alert
ν
