Οι φιλίες που κάνουμε στη ζωή είναι περιορισμένες και δεν ξεπερνούν τα 150 άτομα
ΣΧΕΣΕΙΣ
Posted by Youmagazine Staff
Ο αριθμός του Dunbar υποδηλώνει ότι οι ουσιαστικές σχέσεις στη ζωή μας δεν ξεπερνούν τις 150. Είναι όμως αυτό αλήθεια;
Ο αριθμός του Dunbar υποδηλώνει ότι υπάρχει ένα όριο 150 ατόμων στον αριθμό των ανθρώπων με τους οποίους μπορούμε να διατηρήσουμε ουσιαστικές σχέσεις. Image Credit: CC BY-NC-SA 4.0 GR
v
ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, οι πρόγονοί μας ήταν ικανοποιημένοι ζώντας σε μικρές και αυτάρκεις κοινότητες, των οποίων τα μέλη ήταν στενά δεμένα μεταξύ τους. Αντίθετα σήμερα κατοικούμε και εργαζόμαστε δίπλα σε αγνώστους, σε πόλεις και κωμοπόλεις σε ολόκληρο τον πλανήτη. Για τις παλαιότερες γενιές κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο, να μην γνωρίζουν δηλαδή τους γείτονές τους και τον ρόλο τους στην τοπική κοινωνία.
Υπάρχει ωστόσο ένα όριο. Σύμφωνα με μια θεωρία που προτάθηκε από τον Ρόμπιν Ντάνμπαρ (Robin Dunbar), εξελικτικό ψυχολόγο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το 1993, οι άνθρωποι με τους οποίους διατηρούμε ουσιαστικές φιλικές και κοινωνικές σχέσεις σε όλη μας τη ζωή δεν υπερβαίνουν τους 150. Αυτό το όριο είναι γνωστό ως «αριθμός Ντάνμπαρ».
Ισχύει όμως η θεωρία αυτή; Περιορίζονται οι άνθρωποι στους 150 φίλους; Δεκαετίες από τότε που δημοσίευσε τον ισχυρισμό του, ο Ντάνμπαρ εξακολουθεί να εμμένει στον αριθμό αυτόν, καθώς τον υποστηρίζουν και άλλες έρευνες. «Δεν υπήρξε καμία αλλαγή στον αριθμό των σχέσεων», είπε πρόσφατα ο Ντάνμπαρ μιλώντας στο Live Science.
Ωστόσο, ορισμένοι διαφωνούν, λέγοντας ότι μπορεί να είναι περισσότεροι ή λιγότεροι ανάλογα με το αν ένα άτομο είναι εσωστρεφές ή εξωστρεφές. Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός του Ντάνμπαρ είναι σε γενικές γραμμές σωστός.
Γιατί μόνο 150;
«Ο περιορισμός είναι σε μεγάλο βαθμό γνωστικός», λέει ο Ντάνμπαρ, προσθέτοντας ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ του μεγέθους της κοινωνικής ομάδας που μας περιβάλλει και του μεγέθους του νεοφλοιού, δηλαδή του τμήματος του εγκεφάλου που αναπτύχθηκε στο τέλος της εξέλιξης και εμπλέκεται σε λειτουργίες υψηλού επιπέδου, όπως η αισθητηριακή αντίληψη, το συναίσθημα και η γλώσσα. Στα πρωτεύοντα θηλαστικά σχετίζεται επίσης με την κοινωνική συμπεριφορά.
Εξαιτίας αυτού, ο αριθμός των ατόμων με τα οποία έχουμε σχέση είναι περιορισμένος. Από γνωστική άποψη δεν μπορούμε να διαχειριστούμε και να παρακολουθήσουμε μεγαλύτερους αριθμούς ατόμων.
ν
Λεπτομέρεια από το ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Πομπηία, που απεικονίζει την Μάχη της Ισσού με τον Αλέξανδρο επικεφαλής των Εταίρων. Πηγή: Wikimedia Commons
ν
Για παράδειγμα, την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι εταίροι, το επίλεκτο βαρύ ιππικό του Μακεδονικού στρατού, ήταν οργανωμένοι σε ίλες. Κάθε ίλη αποτελούνταν από 200 με 300 ιππείς και διοικούνταν από δύο επίλαρχους. Κάθε επιλαρχία (λόχος) είχε επομένως 100 με 150 άτομα. Τόσα μπορούσε να διοικήσει ένας επίλαρχος.
Αυτό διατηρήθηκε μέσα στους αιώνες. Την εποχή της Επανάστασης, το 1825, η δύναμη κάθε λόχου έφτανε τους 120 με 140 άνδρες. Σήμερα ένας λόχος δεν έχει πάνω από 100 άτομα.
Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να παρακολουθήσει ή να διαχειριστεί περισσότερα από 150 άτομα. Πέρα από αυτόν τον αριθμό χρειάζεται να τεθούν νέοι κοινωνικοί κανόνες και κανονισμοί για να έχουμε τον έλεγχο.
Σαν άνθρωποι για να επιβιώσουμε και να εξελιχθούμε πρέπει να είμαστε ισορροπημένοι, κάνοντας τα δικά μας πράγματα, αλλά γνωρίζοντας και τι κάνουν οι άλλοι, ιδιαίτερα οι του κοντινού μας περιβάλλοντος. Πρέπει να ξέρουμε ποιοι θα μας βοηθήσουν σε μια δύσκολη στιγμή, ποιους μπορούμε να εμπιστευθούμε, με ποιους μπορούμε να μοιραστούμε το φαγητό μας.
Το 150 είναι λοιπόν ο ανώτερος αριθμός ατόμων τους οποίους μπορούμε να παρακολουθούμε με συνέπεια και να έχουμε γι’ αυτούς ενημερωμένες πληροφορίες.
Όπως επισημαίνει ο ίδιος ο Ντάμπαρ, το 150 είναι ο μέσος αριθμός σχέσεων που μπορεί να διατηρήσει ένα άτομο και όχι ένα αυστηρό όριο. Επιπλέον, αυτές οι 150 σχέσεις δεν είναι όλες ίσες σε σημασία ή βαθμό οικειότητας.
ν
Η διατήρηση των σχέσεων απαιτεί υποχωρήσεις, έξοδα και πολύ χρόνο, που σήμερα δεν είναι διαθέσιμος. Image Credit: CC BY-NC-SA 4.0 GR
ν
Μια εργασία που δημοσιεύτηκε το 1978 από τους ανθρωπολόγους H. Russell Bernard και Peter Killworth κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός των φίλων που κάνουμε είναι πιθανώς πιο κοντά στο 290, ενώ ένα άρθρο του 2001 κατέληξε στον αριθμό 291.
Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιος σας πει ότι έχει 50 φίλους, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα τον πιστέψετε. Και θα έχετε δίκιο. Γιατί η διατήρηση τόσων στενών φίλων απαιτεί έναν μεγάλο βαθμό προσπάθειας στην επικοινωνία, αλλά και στα έξοδα, αν λάβει κανείς υπόψη τα δώρα που πρέπει να τους κάνει σε γιορτές και γενέθλια, την ανταλλαγή επισκέψεων, τις συνεστιάσεις κτλ.
Επίσης, όλες αυτές οι συναντήσεις (για τη διατήρηση των σχέσεων) απαιτούν πολύ χρόνο, πράγμα που δεν διαθέτει σε αφθονία κανείς μας σήμερα.
ν
