Temple of Boom: Ένας φόρος τιμής στον Παρθενώνα στην καρδιά της Μελβούρνης

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Από τη Νέλλυ Σκουφάτογλου / Απόδοση: Ίρις Παπαθανασίου

 

Ο «Παρθενώνας» στη Μελβούρνη. Το αρχαίο μνημείο ανακατασκευασμένο, προσκαλεί το κοινό να αναλογιστεί την ομορφιά και την περίπλοκη ιστορία του.

Η Μελβούρνη απέκτησε τον δικό της πολύχρωμο Παρθεώνα! Image: Supplied

v

ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ του ναού που αναπαριστά τον Παρθενώνα στην «καρδιά» της Μελβούρνης, πραγματοποιήθηκαν το βράδυ της Δευτέρας στον κήπο της Εθνικής Πινακοθήκης της Βικτώριας, με τον χαρακτηριστικό καιρό της Μελβούρνης να εναλλάσσεται από ήλιο σε βροχή μέχρι και χαλάζι κάθε πέντε λεπτά.

Το Temple of Boom, όπως το αποκαλούν οι αρχιτέκτονες που σχεδίασαν το έργο, ο Adam Newman και ο Kelvin Tsang, είναι το έβδομο στη σειρά σχέδιο που αναθέτει η Επιτροπή Αρχιτεκτονικής της Εθνικής Πινακοθήκης, αυτή τη φορά με σκοπό να φιλοξενήσει σε αυτό πολιτιστικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές συναντήσεις, καθώς και μουσικές εκδηλώσεις κάθε είδους.
ν

Ο επικεφαλής σχεδιαστής και τεχνικός διευθυντής Kelvin Tsang (αριστερά) και ο αρχιτέκτονας Adam Newman, ποζάρουν για μια φωτογραφία πριν από τα αποκαλυπτήρια του ναού που αναπαριστά τον Παρθενώνα. Image: AAP / Diego Fedele
ν

«Κάθε χρόνο διεξάγουμε έναν διαγωνισμό για την Επιτροπή Αρχιτεκτονικής NGV, έναν εθνικό διαγωνισμό ανοικτού τύπου, μέσω του οποίου αναζητούμε έργα προσωρινής αρχιτεκτονικής εγκατάστασης που προκαλούν σκέψη και προβληματισμό. Έργα που θα συζητηθούν μέσα στην κοινωνία», δήλωσε στην εφημερίδα «Νέος Κόσμος» της Αυστραλίας ο Ewan McEoin, επικεφαλής επιμελητής Σύγχρονου Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικής της NGV (Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώρια).

Χωρίς να διστάσει, ο Adam Newman είπε ότι αν μπορούσε να είναι «μια μύγα στον τοίχο οποιουδήποτε κτιρίου στον πλανήτη» για να παρακολουθήσει την εξέλιξη γεγονότων που επηρέασαν την ιστορία της ανθρωπότητας, θα επέλεγε αναμφίβολα τον Παρθενώνα.
ν

Οι δημιουργοί του Temple of Boom εμπνεύστηκαν από τον Παρθενώνα ως διαχρονικό σύμβολο του δυτικού πολιτισμού, της δημοκρατίας και της διαρκούς ομορφιάς. Image: Supplied

ν

Σύμβολο αναγέννησης και κοινότητας

Όταν ανακοινώθηκε ο διαγωνισμός, εν μέσω της πανδημίας, κατά τη διάρκεια του lockdown, πρωταρχική σημασία για τους Newman και Tsang ήταν η ανοικοδόμηση της κοινότητας και της πίστης μας στην ανθρωπότητα.

Νιώθοντας τον κόσμο να καταρρέει γύρω τους, ήθελαν να δημιουργήσουν κάτι που θα συμβόλιζε την ενότητα, την ελευθερία και την επιμονή. Ο Παρθενώνας ήταν αναμφίβολα το τέλειο παράδειγμα, αφού αποκαταστάθηκε από τα ερείπιά του, για να στέκεται ακόμα περήφανος και να θαυμάζεται ως παγκόσμιο σύμβολο πολιτισμού.

«Αναζητούσαμε ένα σχέδιο που να προκαλεί την αλληλεπίδραση, τον προβληματισμό, έναν χώρο για να διασκεδάσουμε και να ξαποστάσουμε. Ήμασταν πολύ ευέλικτοι», δήλωσε ο McEoin στον «Νέο Κόσμο».

«Ο Adam και ο Kelvin μπήκαν στον διαγωνισμό με αυτό το σχέδιο, το οποίο ανέπτυξαν διαδικτυακά κατά τη διάρκεια του lockdown, προτείνοντάς το ως έναν χώρο συνάντησης των πολιτών, προσανατολισμένο στην τέχνη του δρόμου, ώστε να είναι προσιτό σε όλους, αλλά και ένα μέρος για ζωντανή μουσική… διάβαζε boombox, εξ ου και το όνομα, Temple of Boom».

«Το σχέδιό τους προεπιλέχθηκε από σχεδόν 80 συμμετοχές, και στη συνέχεια επεξεργάστηκαν την τελική τους πρόταση και βγήκαν νικητές. Έκτοτε, ο Toby Benador από το Just Another Agency ανέλαβε να επιμεληθεί το καλλιτεχνικό σκέλος», εξηγεί ο McEoin.
ν

Ο Ewan McEoin, επικεφαλής επιμελητής (Senior Curator) Σύγχρονου Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικής της NGV. Image: Eugene Hyland / NGV
ν

Ο Benador, o οποίος δημιουργεί πρότζεκτ αστεακής (urban) τέχνης, κλήθηκε να συμμετάσχει στην ομάδα, δεδομένου ότι μέρος της πρότασης του Adam και του Kelvin ήταν να γίνει ένας χώρος που θα προωθεί την «τέχνη του δρόμου», την αστεακή τέχνη, που θα δώσει χρώμα στην πόλη.

Ενώ κάποιοι μπορεί να θεωρούν ότι ένας πολύχρωμος Παρθενώνας είναι ένα «περίεργο θέαμα», ο Benador εξηγεί ότι το αρχικό μνημείο στην αρχαία Αθήνα, ήταν επίσης πολύχρωμο και ανανεωνόταν συνεχώς. Ο Παρθενώνας που δημιούργησε ο Φειδίας -ο πιο διάσημος γλύπτης του αρχαίου κόσμου- ήταν μια πανδαισία χρωμάτων, που απεικόνιζε τους θεούς σε όλη τους τη φανταστική δόξα, αλλά και τους ανθρώπους ως απογόνους αυτών των θεών.
ν

Ο Παρθενώνας στην αρχαιότητα ήταν χρωματισμένος. Διαφορετικά το σκληρό φως του ήλιου, όπως θα αντικαθρεφτιζόταν στο λευκό μάρμαρο, θα διέλυε τα σχήματα και θα τύφλωνε προσωρινά τον παρατηρητή. Image: Supplied
ν

Ο Φειδίας απεικόνιζε με χρώμα στιγμές της καθημερινής ζωής, των τεχνών, του πολέμου, της φιλοσοφίας. Σύμφωνα με τον αρχαίο ιστορικό Παυσανία, ο Φειδίας φιλοτέχνησε ένα τεράστιο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου μέσα στον Παρθενώνα, καλυμμένο με χρυσό και ελεφαντόδοντο. Τα αγάλματα είχαν τα ρούχα, τα μαλλιά και το δέρμα τους βαμμένα, τα μάτια τους χρωματισμένα με σμάλτο, ενώ για αξεσουάρ είχαν συχνά αληθινά κοσμήματα.

«Υπάρχουν πράγματα που έχουν απήχηση, που είναι εμβληματικά και βρίσκονται βαθιά μέσα μας, ενσωματωμένα στην κουλτούρα μας», λέει ο Benador.

«Ο Παρθενώνας έχει αυτό το ενοποιητικό στοιχείο που σε κάνει να συνειδητοποιείς ότι η σπουδαία κληρονομιά που δημιούργησαν αυτοί οι άνθρωποι πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, είναι ακόμα και σήμερα επίκαιρη. Σκεπτόμενος τον Παρθενώνα και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε το μάρμαρο για να καταγράψει την ιστορία, γλυπτά και ζωγραφιές προστίθονταν συνεχώς στην αρχική δομή για να καταγράψουν τα όσα συνέβαιναν στην κοινωνία εκείνη την εποχή, ως φυλαχτά, ως προσευχές. Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε εδώ, καθώς και μια δήλωση για την κοινωνία μας, για τη Μελβούρνη, αναφερόμενοι και σε αυτά που συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο», εξηγούν οι δημιουργοί.
ν

---

Δείτε επίσης:

Η χρωματική παλέτα των αρχαίων Ελλήνων

---

ν

Η δομή θα έχει μεταβαλλόμενη εμφάνιση και θα μεταμορφώνεται ανάλογα με τα έργα τέχνης που θα παρουσιάζονται. Image: Supplied
ν

Το πώς θα «εξελιχθεί» το Temple of Boom, η μικρογραφία του Παρθενώνα, κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών δεν έχει ακόμα καθοριστεί.

Πάντως οι τρεις πρώτοι καλλιτέχνες που θα παρουσιάσουν το έργο τους στο Temple of Boom είναι οι David Lee Pereira, Drez και Manda Lane.

«Θα προσκαλέσουμε περισσότερους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν στον χώρο. Τον Ιανουάριο θα έχουμε μια ακόμη εκδήλωση και σχεδιάζουμε να προσθέσουμε περισσότερη τέχνη τον επόμενο χρόνο. Ήταν απόλυτη τιμή να συμμετέχουμε στη δημιουργία αυτού του έργου που θα φέρει μαζί τους καλλιτέχνες», δήλωσε ο Benador, μιλώντας στον «Νέο Κόσμο».

Και συνέχισε: «Κατά κάποιον τρόπο αισθανόμαστε ότι είναι ιερό καθήκον μας, να αποκαθιστήσουμε την πίστη στην κοινότητά μας μέσα από τον ενωτικό συμβολισμό του Παρθενώνα που θα τιμά την ελεύθερη σκέψη, την έκφραση, τη δημοκρατία, τον αλληλοσεβασμό και την ελπίδα ότι όσες φορές κι αν πέσουμε μπορούμε να σταθούμε περήφανοι, διαχρονικά όπως το μνημείο στην Ακρόπολη».
ν

Ο καλλιτέχνης David Lee Pereira, με το έργο του στο Temple of Boom. Η έκθεσή του με ζωντανές οπτικές ψευδαισθήσεις και floral στοιχεία θα διαρκέσει έως τον Αύγουστο του 2023. Image: AAP / Diego Fedele

v

Προς τιμήν της δημοκρατίας και του Ελληνισμού

«Για όλους όσοι συμμετείχαν και θα συμμετάσχουν σε αυτό το έργο, ο σεβασμός και η εκτίμηση προς ένα σύμβολο όπως ο Παρθενώνας είναι ύψιστης σημασίας. Για τον κόσμο της αρχιτεκτονικής και της ανθρωπότητας, ο Παρθενώνας έχει, αυτό που ονομάζω πολιτιστική διάχυση (cultural diffusion). Βρίσκουμε ότι διαχρονικά έχει επηρεάσσει άλλους πολιτισμούς», λέει ο McEoin.

«Βλέπουμε την επιρροή του στη νεοκλασική αρχιτεκτονική, στην έκφραση του μεταμοντερνισμού. Για εμάς είναι μια πράξη πολιτιστικής εκτίμησης. Η αναπαράστασή του στους χώρους της κορυφαίας γκαλερί τέχνης της Αυστραλίας θεωρούμε ότι σίγουρα είναι ένδειξη σεβασμού προς την αρχική δομή».

Ο επικεφαλής Επιμελητής Σύγχρονης Τέχνης, Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικής της NGV τονίζει ότι τα συναισθήματα της ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης και της ελληνικής ταυτότητας ελήφθησαν υπόψη από την αρχή του έργου και θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως καταλύτες στην πορεία εξέλιξης του Temple of Boom.

«Γνωρίζουμε ότι ορισμένα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας ήταν διστακτικοί, καθώς το σύμβολο αυτό είναι βαθιά ριζωμένο στην ταυτότητά τους, αλλά νομίζω ότι τώρα έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν το επίπεδο ποιότητας στην προσπάθεια που έχει καταβληθεί για να διασφαλιστεί ότι θα είναι πραγματικά καλοφτιαγμένο.

»Είμαι Ιρλανδός και αν κάποιος αποφάσιζε να χτίσει ένα διάσημο ιρλανδικό κτίριο στους χώρους της NGV θα με ενδιέφερε και θα με τιμούσε, αλλά απλώς δεν μπορώ να σκεφτώ ένα ιρλανδικό κτίριο τόσο διάσημο», λέει γελώντας ο McEoin.
ν

Ο κήπος Grollo Equiset της Μελβούρνης είναι πλέον το σπίτι του πολύχρωμου αντίγραφου του Παρθενώνα, έργο της Εθνικής Πινακοθήκης της Βικτώριας (NGV), στην οδό Σεντ Κίλντα (St Kilda Road). Image: Supplied
ν

«Το πόσο σημαντικός παραμένει ο Παρθενώνας συμβολικά και πολιτιστικά, μας ώθησε να συγκεντρώσουμε πληροφορίες για το πραγματικό μνημείο, ώστε να αφηγηθούμε την ιστορία του Παρθενώνα ως ένα ζωντανό κτίριο», καταλήγει ο McEoin.

Πράγματι, η NGV έχει έρθει σε επαφή με το Ελληνικό Μουσείο Μελβούρνης για τη διοργάνωση εκθέσεων και εκδηλώσεων σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο του Παρθενώνα. Προγραμματίζονται μουσικές εκδηλώσεις και αναγνώσεις αρχαίων ελληνικών κειμένων, ενώ μια ομάδα ηθοποιών έχει προτείνει να ανεβάσει μια αρχαία παράσταση στον χώρο, που θα αναδείξει ακόμα περισσότερο τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική ταυτότητα.
ν

 

---