Αρχαίο μετάλλιο με το κεφάλι της Μέδουσας ανακαλύφθηκε στο τείχος του Αδριανού

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ  | Ενημ. 2/7/2023, 03:43

Posted by Youmagazine Staff

Ένα ασημένιο μετάλλιο με το κεφάλι της Μέδουσας βρέθηκε σε βοηθητικό ρωμαϊκό φρούριο κοντά στο τείχος του Αδριανού στην Αγγλία.

Η ρωμαϊκή Φαλέρα, ή στρατιωτικό μετάλλιο, παρουσιάζει τη Μέδουσα με δύο φτερά στο κεφάλι της. Image: The Vindolanda Trust

v

ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ που συμμετείχε σε ανασκαφή του ρωμαϊκού βοηθητικού οχυρού Vindolanda στα σύνορα Αγγλίας-Σκωτίας, ανακάλυψε ένα σπάνιο ασημένιο μετάλλιο, σχεδόν 1.800 ετών, με ανάγλυφο το κεφάλι της μυθικής Μέδουσας.

Οι αρχαιολόγοι, που κάνουν ανασκαφές σε αυτό που κάποτε ήταν το βόρειο άκρο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ανακάλυψαν τη φτερωτή γοργόνα στις 6 Ιουνίου στον αρχαιολογικό χώρο Vindolanda, ένα ρωμαϊκό βοηθητικό φρούριο που χτίστηκε στα τέλη του πρώτου αιώνα, μερικές δεκαετίες πριν χτιστεί το τείχος του Αδριανού το 122 μ.Χ. για να υπερασπιστεί την αυτοκρατορία ενάντια στους Πίκτες και τους Σκωτσέζους που έκαναν επιδρομές από βορρά.

Ο ασημένιος δίσκος με την προτομή της Μέδουσας έχει δύο φτερά στο μέτωπο και κυματιστά μαλλιά, σε μια πιο ωραιοποιημένη εκδοχή της άλλοτε τρομακτικής γοργόνας που αντί για μαλλιά είχε φίδια. Τα μόνα φίδια στο ανάγλυφο είναι δύο και βρίσκονται κάτω από το πηγούνι της.

Το ασημένιο μετάλλιο με τη μορφή της Μέδουσας είναι μια «φαλέρα» (στρατιωτική διάκριση) και αποκαλύφθηκε σε ένα δάπεδο στρατώνα, που χρονολογείται στην περίοδο της Αδριανής κατοχής, αναφέρει σε ανάρτηση στο Facebook το “The Vindolanda Trust”, το ίδρυμα που χρηματοδοτεί τις ανασκαφές.
ν

Το μετάλλιο της Μέδουσας πριν από την αποκατάσταση. Image: The Vindolanda Trust
ν

Τους δίσκους αυτούς φορούσαν οι εκατόνταρχοι και οι σημαιοφόροι στις ρωμαϊκές λεγεώνες και θεωρούνταν εμβλήματα ανδρείας. Ήταν σε σετ από τρεις έως δέκα δίσκοι και τοποθετούνταν σε δερμάτινους ιμάντες που κούμπωναν στην πλάτη και τις φορούσαν κατά τη διάρκεια των τοπικών παρελάσεων. Συνήθως είχαν περίπλοκη διακόσμηση, όπως αυτός με τη Μέδουσα, αλλά πολλές φορές ήταν και απλοί.

Η Μέδουσα αποτελούσε δημοφιλές ανάγλυφο στους δίσκους αυτούς, στους θώρακες αλλά και σε άλλα στρατιωτικά εξαρτήματα καθώς θεωρούνταν ότι προστατεύει από την κακοτυχία.

Η Μέδουσα, η οποία είναι γνωστή για το ότι στη θέση των μαλλιών είχε φίδια και για την ικανότητα να μετατρέπει τους ανθρώπους σε πέτρα με μια απλή ματιά, αναφέρεται σε πολλούς ελληνικούς μύθους. Στην πιο διάσημη εκδοχή, ο ήρωας Περσέας την αποκεφαλίζει την ώρα που κοιμάται, επιτυγχάνοντας το κατόρθωμα με τη βοήθεια της ασπίδας που του έδωσε η Αθηνά, την οποία χρησιμοποιεί ως καθρέφτη για να κοιτάξει έμμεσα τη θνητή γοργόνα και να μην απολιθωθεί κοιτώντας την απ’ ευθείας.
ν

Ο Μέγας Αλέξανδρος απεικονίζεται να φοράει θώρακα με τη Μέδουσα σε αυτό το διάσημο μωσαϊκό στην Πομπηία. Image: Supplied
ν

Ο Περσέας, αφού σκότωσε τη Μέδουσα, έκαψε το κεφάλι της, που ήταν αθάνατο, και το χρησιμοποιούσε έκτοτε ως φυλακτό και προστατευτικό σύμβολο.

Ο ρωμαϊκός πολιτισμός βασίστηκε στους ελληνικούς μύθους, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας της Μέδουσας.

«Κατά την ελληνιστική εποχή, η Μέδουσα ήταν ένα ισχυρό αποτροπιαστικό σύμβολο για να αποκρούσεις άσχημα πράγματα, για να μην σου συμβούν άσχημα πράγματα», εξηγεί ο John Pollini , καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.

Το κεφάλι της Μέδουσας που περιβάλλεται από φίδια υπάρχει επίσης σε τάφους της ρωμαϊκής εποχής, σε ψηφιδωτά που κοσμούν πολυτελείς βίλες και σε πανοπλίες μάχης. Για παράδειγμα, στο περίφημο μωσαϊκό του Μεγάλου Αλεξάνδρου του πρώτου αιώνα στην Πομπηία, ο Αλέξανδρος απεικονίζεται με το πρόσωπο της Μέδουσας στο θώρακά του.
ν

Ασημένιες φαλέρες (μετάλλια) του Ρωμαίου στρατιώτη Titus Flavius ​​Festus που βρίσκονται στο Μουσείο Neues (Staatliche Museen) στο Βερολίνο. Δύο κεφάλια Μέδουσας βρίσκονται στη δεύτερη σειρά, ένα σε κάθε πλευρά ενός κερασφόρου κεφαλιού του Άμμωνα Δία. Image: Supplied
ν

Οι φαλέρες ήταν πολύτιμα σύμβολα κύρους και ως εκ τούτου λογικά δεν πετιόνταν από τους ιδιοκτήτες. Ο εν λόγω δίσκος μάλλον χάθηκε κατά λάθος, προς μεγάλη απογοήτευση του ιδιοκτήτη του.

Το ασημένιο τεχνούργημα που ανακαλύφθηκε βρίσκεται τώρα υπό συντήρηση στο εργαστήριο Vindolanda. Θα αποτελέσει μέρος της έκθεσης ευρημάτων το 2024 από την συγκεκριμένη τοποθεσία.
ν

Δείτε επίσης:

Χρυσή μινιατούρα βιβλίου του 15ου αιώνα συνδέεται με τη σύζυγο του Ριχάρδου Γ΄ Ψηφιδωτό με τους άθλους του Ηρακλή στην Κύπρο Τάφος μυκηναϊκής εποχής ανακαλύφθηκε στη Σαλαμίνα Αποκατάσταση του ανακτόρου της αρχαίας Πέλλας Η χαμένη εδώ και 15 αιώνες Εκκλησία των Αποστόλων ανακαλύφθηκε στο Ισραήλ Δίκτυο «ταφικών λεωφόρων» 4.500 ετών ανακαλύφθηκε στη Σαουδική Αραβία