Βιβλίο: Δέκα μυθιστορήματα για ένα απρόσμενο αναγνωστικό καλοκαίρι

BOOK CORNER

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

 

Σε αυτή την καλοκαιρινή λίστα θα βρείτε βιβλία που θα σας βοηθήσουν να δραπετεύσετε από τη ρουτίνα της πόλης.

Τα βιβλία του καλοκαιριού. Image: Supplied

ν

ΤΟ ΘΕΡΙΝΟ ταξίδι μας είναι εφάμιλλο ενός εξετευνητή και περιλαμβάνει σταθμούς από την την Ιβηρική χερσόνησο ως τη Βόρεια Ιρλανδία, κι από τη Νότιο Αφρική μέχρι τη Ρωσία ή την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Κοινή κληρονομιά, η λογοτεχνία μάς ταξιδεύει με τον δικό της, μοναδικό τρόπο, σε ένα απρόσμενο αναγνωστικό καλοκαίρι…
ν

Άιρις Μέρντοχ
Θάλασσα, θάλασσα
Μτφρ.: Αθηνά Δημητριάδου
Εκδόσεις Gutenberg
Σελ. 917

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας με μια επανέκδοση, με ένα μυθιστόρημα από τα λεγόμενα σύγχρονα κλασικά, που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Gutenberg, σε νέα, «κεντημένη» μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδου. Τίτλος του: Θάλασσα θάλασσα. Συγγραφέας του η Ιρλανδή Άιρις Μέρντοχ.

Πρόκειται για μια ιστορία ανεκπλήρωτου πάθους ανάμεσα σε έναν μεσήλικα «θεατράνθρωπο» και στον εφηβικό του έρωτα, που επίσης έχει αλλάξει πολύ με το πέρασμα του χρόνου. Όλα αυτά, σε ένα ερημικό σπίτι δίπλα στη θάλασσα, όπου ο ήρωας έχει πάει για να αποσυρθεί και να ζήσει με τις σκέψεις του και τον Σαίξπηρ του, τον μεγάλο δάσκαλο.

Εννιακόσιες τόσες σελίδες γεμάτες πάθος, φιλοσοφία, εναγώνιες εσωτερικές αναζητήσεις, σε ένα μυθιστόρημα που θεωρείται η κορύφωση του λογοτεχνικού και φιλοσοφικού έργου της Μέρντοχ, και το οποίο, για όποια σημασία κι αν έχει αυτό, της χάρισε το βραβείο Μπούκερ το μακρινό 1978.
ν

Ζοάν Σάλες
Αβέβαιη δόξα
Μτφρ.: Ευρυβιάδης Σοφός
Εκδόσεις Άγρα
Σελ. 720

Για τη συνέχεια, ας πάμε μέχρι την Ισπανία, και να γνωρίσουμε τον θεωρούμενο ως έναν από τους σπουδαιότερους Καταλανούς συγγραφείς, τον Ζοάν Σάλες. Το μυθιστόρημα Αβέβαιη δόξα είναι ένα έπος επτακοσίων είκοσι σελίδων, που διαδραματίζεται στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου.

Μυθιστόρημα που έχει τη στόφα της κλασικής λογοτεχνίας, και που συχνά συγκρίνεται με τα έργα των Ντοστογιέφσκι και Σταντάλ. Προσφέρεται περισσότερο για αναγνώσεις σε δροσερά ημιφωτισμένα δωμάτια, παρά για την παραλία, αλλά βιβλία ογκώδη και απαιτητικά σαν κι αυτό αντιμετωπίζονται μονάχα στη ραστώνη του καλοκαιριού, από επίμονους αναγνώστες. Σε μετάφραση Ευρυβιάδη Σοφού, από τις εκδόσεις Άγρα.
ν

Μαρία Στεπάνοβα
Η ανάμνηση της μνήμης
Μτφρ.: Απόστολος Θηβαίος & Ελένη Κατσιώλη
Εκδόσεις Βακχικόν
Σελ. 526

Επίσης πολυδαίδαλο, επικό και μεγαλειώδες, το μυθιστόρημα με τον παράξενο τίτλο Η ανάμνης της μνήμης – Ένα χρονικό της Μαρίας Στεπάνοβα διεκδικεί μια θέση στα μυθιστορήματα-ποταμούς του καλοκαιριού. Στις πεντακόσιες είκοσι σελίδες του η Ρωσίδα συγγραφέας πασχίζει να ανασυνθέσει την ιστορία της οικογένειάς της, η οποία εκτείνεται και χάνεται στα βάθη της Ρωσίας, της Ευρώπης, του 19ου και του 20ού αιώνα.

Ένα πολυεπίπεδο, γοητευτικό μυθιστόρημα, που προτάθηκε για πολλά βραβεία στον αγγλόφωνο και γαλλόφωνο κόσμο, και που στη χώρα μας μάς προσέφεραν οι εκδόσεις Βακχικόν. Στη μετάφραση συνεργάστηκαν οι Απόστολος Θηβαίος και Ελένη Κατσιώλη.
ν

Ανρί Φρανσουά Ντεζεράμπλ
Αφέντρα και κυρά μου
Μτφρ.: Αχιλλέας Κυριακίδης
Εκδόσεις Όπερα
Σελ. 192

Παραμένοντας στην Ευρώπη, από τη Γαλλία μας έρχεται ένα μυθιστόρημα φρέσκο και σπιρτόζικο, που φλερτάρει με τις παραδοσιακές αφηγηματικές φόρμες, αλλά με τρόπο ειρωνικό. Τίτλος του, Αφέντρα και κυρά μου, και συγγραφέας του ο Ανρί Φρανσουά Ντεζεράμπλ.

Η υπόθεση; Ο Βασκό, ένας σπασίκλας βιβλιοθηκάριος ερωτεύεται μέχρι τυφλώσεως την ηθοποιό Τίνα την οποία και καταφέρνει να αποπλανήσει, παρασύροντάς της στα βάθη της βιβλιοθήκης του. Λεπτομέρεια: Η Τίνα ετοιμάζεται να παντρευτεί, και μάλλον είναι αποφασισμένη να το κάνει…

Μία δραματική κωμωδία με φόντο ένα ερωτικό τρίγωνο. Η Τίνα, ηθοποιός, και ο Εντγκάρ, υπάλληλος στο Υπουργείο Οικονομικών, όχι μόνο ετοιμάζονται να παντρευτούν, αλλά είναι και γονείς δύο δίδυμων αγοριών. Τι άλλο θα μπορούσε να ανατρέφει την τακτοποιημένη τους ζωή πέρα απ’ τον Βασκό, έναν διανοούμενο βιβλιοθηκάριο που χάνει τα μυαλά του για τη νεαρή ηθοποιό σε σημείο να την οδηγήσει στα άδυτα της Εθνικής Βιβλιοθήκης για να κάνουν τον πιο παθιασμένο έρωτα πάνω σ’ ένα γραφείο όπου εκτίθενται τα διορθωμένα χειρόγραφα από Τα άνθη του κακού του Μποντλέρ και η πιο σπάνια έκδοση της πρώτης Βίβλου του Γουτεμβέργιου;

Πώς θα ανατραπεί αυτό το παράδοξο; Η συνέχεια επί του απολαυστικού μυθιστορήματος του Ανρί Φρανσουά Ντεζεράμπλ, που μεταφέρθηκε σε θαυμάσια ελληνικά από τον Αχιλλέα Κυριακίδη, για τις εκδόσεις Όπερα.
v

Άντονι Κουίν
Το Λονδίνο στις φλόγες
Μτφρ.: Όλγα Γκαρτζονίκα
Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Σελ. 472

Λίγο βορειότερα, στο Λονδίνο, στα τέλη της δεκαετίας του 70, η πόλη φλέγεται από τις κοινωνικές ταραχές. Αυτό το κλίμα αποτυπώνει με συναρπαστικό τρόπο ο Ιρλανδός Άντονι Κουίν, στο μυθιστόρημα Το Λονδίνο στις φλόγες. Απεργίες, χτυπήματα του IRA, αστυνομική βία, και η Μάργκαρετ Θάτσερ προ των πυλών, είναι το εκρηκτικό μείγμα αυτού του μυθιστορήματος, από έναν συγγραφέα που χτίζει εδώ και καιρό το δικό του, μυθικό Λονδίνο.

Το Λονδίνο στις φλόγες είναι ένα μυθιστόρημα για το τέλος της δεκαετίας του 1970 και το τέλος μιας εποχής. Μιλάει για μια χώρα διχασμένη, μια κυβέρνηση στα πρόθυρα της κατάρρευσης, μια πόλη που τρέμει για το μέλλον της και μια κοινωνία όπου βασιλεύει η καχυποψία. Ένα μυθιστόρημα αστείο και ζοφερό, βίαιο αλλά και ρομαντικό, και τρομακτικά επίκαιρο.
ν

Λουίζ Κένεντι
Υπερβάσεις
Μτφρ.: Δέσποινα Δρακάκη
Εκδόσεις Ψυχογιός
Σελ. 352

Την ίδια περίπου εποχή, αλλά στη Βόρεια Ιρλανδία, στο ακόμη πιο ταραγμένο Μπέλφαστ τοποθετεί την ιστορία της μια ακόμη Ιρλανδή συγγραφέας, η Λουίζ Κένεντι. Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει μια νέα γυναίκα για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο, όπως ήταν το Μπέλφαστ τη δεκαετία του 70; Μπορεί ένας παράταιρος έρωτας να αποτελέσει το αντίδοτο στον παραλογισμό και στον πόλεμο όλων εναντίων όλων;

Οι Υπερβάσεις είναι το δεύτερο βιβλίο και πρώτο μυθιστόρημα της Λουίζ Κένεντι, και δικαίως θεωρήθηκε ένα ώριμο και συγκινητικό έργο, με υποδειγματική πρόζα, και διακρίθηκε σε πολλά βραβεία. Στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε καλοδουλεμένη μετάφραση της Δέσποινας Δρακάκη.
ν

Ώντρεϊ Μαγκί
Η αποικία
Μτφρ.: Μπαμπασάκης Γιώργος-Ίκαρος
Εκδόσεις Διόπτρα
Σελ. 400

Τι συμβαίνει με τους Ιρλανδούς και τις Ιρλανδές, δικαίως θα αναρωτηθείτε. Γράφουν τόσο καλά ή απλώς μας ταιριάζει η εσωτερική τους θερμοκρασία; Πιστεύω ότι ισχύουν και τα δύο. Δείτε, για παράδειγμα, την Ώντρεϊ Μαγκί, και το μυθιστόρημά της Η αποικία, που θυμίζει στο «στήσιμο» την υπέροχη ταινία Τα Πνεύματα του Ινισέριν. Κι εδώ, όπως και στις Υπερβάσεις, το ζήτημα της ιρλανδικής γλώσσας, που πλέον αποκαλείται Γαελικά, επανέρχεται διαρκώς, σαν υπενθύμιση μιας χαμένης ταυτότητας.

Στην Αποικία, ένας Άγγλος ζωγράφος και ένας Γάλλος ανθρωπολόγος ερίζουν για το ποιος θα είναι ο πιο γνήσιος εκφραστής μιας απομονωμένης κοινότητας Ιρλανδών ψαράδων. Κι εδώ, όπως και στην ταινία του Μάρτιν ΜακΝτόνα, κρυφός πρωταγωνιστής είναι το ίδιο το νησί, τόσο ως υποβλητικό ζωντανό ντεκόρ, όσο και ως επιβίωση ενός αρχαϊκού τρόπου συνύπαρξης. Στο βάθος, μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος, συνεχής, μονότονος, παράλογος – όπως μας υπενθυμίζουν τα διάσπαρτα αποσπάσματα ειδήσεων για τα φονικά που διαπράττονται ένθεν κακείθεν. Στα ελληνικά, η Αποικία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα σε ολοζώντανη μετάφραση του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη.
ν

Κλερ Κίγκαν
Τα τρία φώτα
Μτφρ.: Μαρτίνα Ασκητοπούλου
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Σελ. 96

Παραμένοντας στην Ιρλανδία, φέτος γνωρίσαμε μια εξαιρετική συγγραφέα, στην ωριμότητά της, την Κλερ Κίγκαν. Έπειτα από το συγκινητικό Μικρά πράγματα σαν κι αυτά, μια ακόμη νουβέλα της συγγραφέα από την νότιο Ιρλανδία την καθιερώνει ως μια μαστόρισσα της ευσύνοπτης φόρμας.

Εδώ, στα Τρία Φώτα, ηρωίδα είναι ένα μικρό κορίτσι, που βρίσκει θαλπωρή και αγάπη σε μια μακρινή συγγενική οικογένεια, ανακαλύπτοντας στο αγρόκτημά της πλευρές της ζωής που μέχρι τότε αγνοούσε. Το Τρία Φώτα, σε μετάφραση της Μαρτίνας Ασκητοπούλου, μας προσφέρεται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
ν

Μάγκι Ο’ Φάρελ
Το πορτρέτο ενός γάμου
Μτφρ.: Αύγουστος Κορτώ
Εκδόσεις Ψυχογιός
Σελ. 448

Ο φόρος τιμής στη νεότερη γενικά Ιρλανδών συγγραφέων θα ήταν ελλιπής χωρίς αναφορά στη Μάγκι Ο’ Φάρελ. Τη βραβευμένη Ιρλανδή τη γνωρίσαμε με το υποβλητικό Άμνετ, όπου με αφορμή τον πρόωρα χαμένο γιο του Σαίξπηρ φιλοτέχνησε ένα εκπληκτικά συγκινητικό πορτρέτο της γυναίκας του, Αν Χάθαγουεϊ.

Κι εδώ, στο Πορτρέτο ενός γάμου, την ίδια περίπου εποχή, αλλά στην Ιταλία, έχουμε τον ολοζώντανο χαρακτήρα μιας κοπέλας χαρισματικής και ευαίσθητης, που επικοινωνεί βαθιά με τα ζώα, και που σε έναν δίκαιο κόσμο θα είχε λάμψει στη ζωγραφική, με τον σύζυγό της να απεργάζεται την δολοφονία της!

Μυθιστόρημα για τη σκληρή μοίρα των γυναικών, που συνομιλεί πολλαπλώς με την εποχή μας. Στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση του Αύγουστου Κορτώ.
ν

Βιέτ-Θαν Νγκουγιέν
Ο προσηλωμένος
Μτφρ.: Μπαμπασάκης Γιώργος-Ίκαρος
Εκδόσεις Ουτοπία
Σελ. 616

Ας μεταβούμε τώρα στην άλλη πλευρά του ατλαντικού, για να μιλήσουμε για τρεις συγγραφείς, που κι οι τρεις τους έχουν τιμηθεί με το πιο έγκυρο αμερικανικό λογοτεχνικό βραβείο, με το Πούλιτζερ μυθιστορήματος.

Τον Βιέτ-Θαν Νγκουγιέν τον γνωρίσαμε με το εξαιρετικό Ο συνοδοιπόρος, πριν από πέντε χρόνια. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, κυκλοφόρησε και στη χώρα μας το δεύτερο πολυαναμενόμενο μυθιστόρημά του, με τίτλο Ο προσηλωμένος, που αφηγείται την ιστορία ενός άντρα που φτάνει ως πρόσφυγας στο Παρίσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, με τον αδελφοποιτό του, τον Μπον. Πασχίζουν και οι δύο να ξεπεράσουν το παρελθόν τους και να διασφαλίσουν το μέλλον τους εμπλεκόμενοι με τον καπιταλισμό σε μία από τις πιο ξεκάθαρες μορφές του: τη διακίνηση ναρκωτικών. Στα ελληνικά από τις εκδόσεις Utopia, σε μετάφραση Γιώργου Ίκαρου Μπαμπασάκη.
ν

 

---