Τον τάφο του Κέρβερου, του περίφημου τρικέφαλου κυνόμορφου φύλακα του Άδη, ανακάλυψαν αρχαιολόγοι στην Ιταλία.
Ο τάφος τοποθετείται χρονολογικά γύρω στο 30 π.Χ. μεταξύ Δημοκρατίας και αυτοκρατορικής Ρώμης. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας
v
Ο ΑΞΙΟΛΟΓΟΣ ΤΑΦΟΣ, που ήταν σφραγισμένος, βρέθηκε στην Καμπανία, στον δήμο Τζουλιάνο, κοντά στη Νάπολη, στην περιοχή Flegreo Domitiana, κατά τη διάρκεια μιας αρχαιολογικής έρευνας, όταν αρχαιότητες ήρθαν στο φως κατά τις επισκευές στο σύστημα ύδρευσης της πόλης.
Ο Κέρβερος, ένα τρομακτικό σκυλί με τρία κεφάλια που φρουρεί την είσοδο του Κάτω Κόσμου, είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο εμβληματικά πλάσματα σε ολόκληρη την ελληνική μυθολογία.
Δεν επέτρεπε την διαφυγή των νεκρών από τον Άδη, ούτε την είσοδο των ζωντανών σε αυτόν. Το κυνηγόσκυλο του Άδη ήταν απόγονος της Έχιδνας και του Τυφώνα, και ο μόνος που κατάφερε να τον δαμάσει ήταν ο Ηρακλής, στον τελευταίο άθλο του. Ο μύθος αυτός έχει βαθιά συμβολική σημασία.
Την Έχιδνα, ένα πλάσμα κατά το ήμισυ γυναίκα και κατά το άλλο ήμισυ φίδι, την τιμούσαν πολύ στην Ετρουρία. Ο Κέρβερος ήταν σύμβολο του Καμαλόκα και των αλλόκοτων τεράτων που γεννά η ανθρώπινη επιθυμία και που απορρίπτονται μετά θάνατον στο αστρικό πεδίο.
Πιο συγκεκριμένα, Καμαλόκα είναι ένα ημι-υλικό επίπεδο, υποκειμενικό και αόρατο για τους ανθρώπους, όπου παραμένουν οι απενσωματωμένες «προσωπικότητες», οι αστρικές μορφές, που ονομάζονται Καμαρούπα, μέχρις ότου διαλυθούν με την πλήρη εξάντληση της επίδρασης των νοητικών παρορμήσεων που δημιούργησαν αυτά τα είδωλα των ανθρώπινων και ζωωδών παθών και επιθυμιών. ν
Σε αυτή την τοιχογραφία από τον τάφο, ο ήρωας Ηρακλής (αριστερά), έχοντας κατέβει στον Κάτω Κόσμο, συλλαμβάνει τον Κέρβερο με την βοήθεια του ψυχοπομπού Ερμή (δεξιά). Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας ν
Η ετυμολογία του ονόματος του Κέρβερου είναι αβέβαιη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σχετίζεται με τη σανσκριτική λέξη sarvarā (αυταρχικός), που χρησιμοποιείται ως επίθετο ενός από τα σκυλιά του θεού Γιάμα, από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή λέξη kérberos, που σημαίνει «κηλιδωμένος».
Άλλοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται από την ελληνική λέξη κρεοβόρος (αυτός που τρώει σάρκες) και άλλοι από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα ger– που σημαίνει «γρυλίζω».
Ο Κέρβερος ήταν επίσης έμβλημα του Σέραπι, ενός ελληνο-αιγύπτιου θεού που καθιερώθηκε στα ελληνιστικά χρόνια, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Πτολεμαίου του Σωτήρα (305-283 π.Χ.).
Ο Κέρβερος ήταν ο αδερφός τριών άλλων πολυκέφαλων τεράτων, της Λερναίας Ύδρας με τα εννέα σαν φίδια κεφάλια, του Όρθρου, του δικέφαλου σκύλου που φύλαγε τα βόδια του Γηρυόνη, και της Χίμαιρας, ενός τέρατος που είχε τρία κεφάλια: ενός λιονταριού, μιας κατσίκας και ενός φιδιού. ν
Ο τάφος του Κέρβερου περιλάμβανε τοιχογραφίες και με άλλες μυθολογικές σκηνές, όπως αυτή με δύο Κένταυρους με ουρές ψαριών. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας ν
Προηγούμενες έρευνες στην περιοχή Flegreo Domitiana είχαν αποκαλύψει ότι αυτός ο χώρος ήταν γεμάτος με τάφους, οι οποίοι είχαν τα σώματα νεκρών ή την τέφρα εκείνων που είχαν επιλέξει αποτέφρωση. Οι τάφοι ανήκουν άλλοι στην εποχή της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας (509 π.Χ. έως το 27 π.Χ.) και άλλοι στην περίοδο της Αυτοκρατορικής Εποχής (31 π.Χ. έως το 476 μ.Χ.).
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα opus incertum, δηλαδή έναν τοίχο από σκυρόδεμα, που αρχικά νόμισαν ότι σηματοδοτούσε το όριο της νεκρόπολης. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική εξέταση αποδείχτηκε ότι έκρυβε την είσοδο ενός μνημειακού θαλαμοειδούς τάφου, που είχε σφραγιστεί με μια βαριά πλάκα. Ο τάφος παρέμενε ασύλητος, χωρίς δηλαδή να έχει παραβιαστεί. Πίσω από την πλάκα βρισκόταν ένας μεγάλος θάλαμος που στέγαζε τις καταπληκτικές τοιχογραφίες που διακοσμούν τους τοίχους και τις οροφές. ν
Η εξωτερική όψη του θαλαμοειδούς τάφου που ανακαλύφθηκε πρόσφατα κοντά στη Νάπολη. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας ν
Εκτός του Κέρβερου, ο τάφος περιέχει απεικονίσεις μυθολογικών σκηνών με ιχθυοκένταυρους, όντα με το πάνω μέρος του σώματος να είναι ανθρώπινο, τα μπροστινά πόδια και το κάτω πρόσθιο μισό αλόγου, ενώ οι ουρές μοιάζουν με αυτές των ψαριών.
Η αρχαιολόγος Valentina Russo, η οποία ήταν παρούσα κατά την ανακάλυψη, περιγράφει τη στιγμή εκείνη: «Ο ενθουσιασμός ήταν τεράστιος … οι κραυγές, οι αγκαλιές, όλοι εμείς οι εργαζόμενοι πανηγυρίζαμε, γιατί το να βρεις κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει κάθε μέρα».
Η πλήρης ανασκαφή του θαλαμοειδούς τάφου βρίσκεται σε εξέλιξη και οι αρχαιολόγοι σκοπεύουν να εξερευνήσουν και την ευρύτερη νεκρόπολη που τον περιβάλλει. ν
Tomb of Cerberus Unearthed in Italy – The Legendary Three-Headed Dog Revealed! ν