Ένα μαρμάρινο άγαλμα του Απόλλωνα Σαυροκτόνου ανακαλύφθηκε σε ετρουσκικά και ρωμαϊκά λουτρά στην Τοσκάνη.
Το άγαλμα του Απόλλωνα Σαυροκτόνου που ανακαλύφθηκε σε αρχαία ετρουσκικά και ρωμαϊκά λουτρά είναι αντίγραφο του ομώνυμου αγάλματος του Πραξιτέλη. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας
v
ΣΕ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ανασκαφές στο San Casciano dei Bagni στην Τοσκάνη της Ιταλίας (Φλωρεντία), οι αρχαιολόγοι έπεσαν πάνω σε ένα μαρμάρινο άγαλμα του Απόλλωνα Σαυροκτόνου. Το άγαλμα του θεού της υγείας και της ευεξίας κοσμούσε ένα συγκρότημα ετρουσκικών και ρωμαϊκών λουτρών.
Το λουτρό, που τροφοδοτείτο από γεωθερμικές πηγές, παρείχε στους Ετρούσκους νερό 42 βαθμών Κελσίου (108 στο συγκρότημα Balnea Clusinae.
Οι Ετρούσκοι υπήρχαν στην κεντρική Ιταλία πολύ πριν από τους Ρωμαίους και ανέπτυξαν ένα λαμπρό πολιτισμό τον 8ο αιώνα π.Χ., με αρκετά ελληνικά στοιχεία.
Για παράδειγμα, τιμούσαν τον Απόλλωνα, σύμβολο του Ήλιου, με τον όνομα Απλού, καθώς και την Αρτέμιδα, τη θεά της Σελήνης, με το όνομαΑρτούμες.
Το ενδιαφέρον των Ετρούσκων για τις ταφικές ιεροτελεστίες και τη λατρεία των νεκρών, μάς κληροδότησε μια εκπληκτική συλλογή καλά συντηρημένων υπολοίπων του πολιτισμού τους. Οι απέραντες διαστάσεις των νεκροταφείων τους, η αρχιτεκτονική των τάφων και η αφθονία των αναθημάτων σε αυτά, ερμηνεύονται εν μέρει από τη σημασία που είχε ο άλλος κόσμος για τους Ετρούσκους. ν
Αναπαράσταση ταφής νεκρού από ετρουσκική τοιχογραφία. Image: Supplied ν
Ο άγγελος του Θανάτου και ο άγγελος του Άδη φρουρούν την είσοδο ενός οικογενειακού τάφου στην Ετρουρία (περίπου 300 π.Χ.). Image: Supplied ν
Ο Θάνατος (Χάροντας) κρατά ένα είδος σφυριού με το οποίο χτυπά τον άνθρωπο και τον χωρίζει από τη ζωή (περίπου 300 π.Χ.). Image: Supplied ν
Ο θρύλος λέει ότι ο Λαρς Πορσένα, ένας Ετρούσκος βασιλιάς (508 π.Χ.) γνωστός για τον πόλεμο που κήρυξε εναντίον της πόλης της Ρώμης, ίδρυσε τα λουτρά όταν ήταν διοικητής της πόλης Clusium στην Τοσκάνη.
Ωστόσο, οι αρχαιολόγοι κλίνουν προς την ιδέα ότι οι Ετρούσκοι έχτισαν το συγκρότημα των λουτρών τον τρίτο αιώνα π.Χ. Στη ρωμαϊκή εποχή, τα λουτρά απέκτησαν μεγάλη φήμη για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, προσελκύοντας σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Αύγουστος, ο οποίος επισκεπτόταν τακτικά το μέρος, όπως αναφέρει η Heritage Daily. ν
Η επικράτεια των Ετρούσκων στην ιταλική χερσόνησο. Πηγή: Wikimedia Commons ν
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τμήματα του αγάλματος του Απόλλωνα Σαυροκτόνου σε φυσικό μέγεθος κοντά στο Μεγάλο Λουτρό. Αυτά τα θραύσματα είναι ρωμαϊκά αντίγραφα ενός χάλκινου αγάλματος φιλοτεχνημένο από τον διάσημο Έλληνα γλύπτη Πραξιτέλη, τον κορυφαίο καλλιτέχνη που έζησε στην Αττική κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. ν
Τα τμήματα του αντίγραφου του Πραξιτέλη που ανακαλύφθηκαν. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού Ιταλίας ν
Φιλοτεχνημένο μεταξύ 1ου και 2ου αιώνα μ.Χ., αυτό το αντίγραφο δείχνει τον Απόλλωνα σε νεαρή ηλικία (κούρος), έτοιμο να πιάσει μια σαύρα που σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο. Μάλιστα ο Ρωμαίος ποιητής Μάρκος Βαλέριος Μαρτιάλης έγραψε και ένα σύντομο ποίημα, ή επίγραμμα, για αυτά τα αγάλματα, προειδοποιώντας: «Πιάσε τη σαύρα που σέρνεται προς το μέρος σου, πανούργο αγόρι, πριν τη χάσεις από τα μάτια σου». ν
[Statue of Apollo “Lizard Killer” found at Etruscan and Roman spa]
(Image Credit: Ministry of Culture)
Archaeologists have found a marble statue of Apollo Sauroctonos, also known as the “Lizard Killer”, during excavations of an Etruscan and Roman spa at San Casciano dei Bagni… pic.twitter.com/VVbU6wrYH3
Ο Απόλλωνας, μια σεβαστή θεότητα που συνδέεται με την προφητεία, τις τέχνες και τη θεραπεία, ήταν ο παραλήπτης των αναθημάτων από όσους αναζητούσαν θεραπεία στα προβλήματα υγείας τους. Η απεικόνιση του Απόλλωνα να κυνηγάει μια σαύρα έχει σχέση με την οφθαλμολογία, καθώς πιστεύεται ότι οι σαύρες έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για τις παθήσεις των ματιών. ν
Απόλλων Σαυροκτόνος. Ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου-2ου αι. μ.Χ. του πρωτότυπου αγάλματος του Πραξιτέλη (4ος αι. π.Χ.). Μουσείο Λούβρου. Πηγή: Wikimedia Commons ν
Οι πολλές ιδιότητες που είχε ο Απόλλωνας αντικατοπτρίζονται στα πολλά επίθετα που συνοδεύουν το όνομά του: Πύθιος (προφήτης), Μουσηγέτης (ηγέτης των Μουσών), Φοίβος (θεός του Ήλιου), Λύκιος (θεός των λύκων), Επικούριος (βοηθός των ανθρώπων), Ούλιος (θεραπευτής, καταστροφέας του θανάτου), Αλεξίκακος (καταστροφέας του κακού). Είχε και άλλα προσωνύμια, αλλά αυτά ήταν τα κυριότερα. ν
La scoperta dell’Apollo in marmo a San Casciano dei Bagni ν