Ένας ποταμός απέκτησε ανθρώπινα δικαιώματα!
ΠΑΡΑΞΕΝΑ
Posted by Youmagazine Staff
Ένας ποταμός της Νέας Ζηλανδίας απέκτησε την ίδια νομική προστασία με αυτή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ο ποταμός Γουανγκανούι κατέχει σημαντική θέση στην τοπική κουλτούρα. Photo: Wikimedia Commons. Πηγή: Supplied
ν
Ο ΠΟΤΑΜΟΣ Γουανγκανούι (Whanganui) στο Βόρειο Νησί της Νέας Ζηλανδίας απέκτησε τα ίδια νομικά και συνταγματικά δικαιώματα και προνόμια, όπως ένα ανθρώπινο ον.
Η περίεργη αυτή απόφαση είναι το επιστέγασμα μιας νομικής διαμάχης που διάρκεσε 160 χρόνια μεταξύ των κυβερνήσεων της Νέας Ζηλανδίας και των ιθαγενών Μάορι οι οποίοι αγωνίζονται επί ενάμισι και πλέον αιώνα για τα δικαιώματα του ποταμού.
Η επιτυχία τους αυτή σημαίνει ότι τα συμφέροντα του ποταμού θα πρέπει τώρα να εκπροσωπούνται από δύο άτομα – από ένα μέλος της φυλής των Μάορι και έναν αξιωματούχο της κυβέρνησης.
«Ξέρω ότι θα φανεί σε πολλούς παράξενο το να δώσουμε σε έναν φυσικό πόρο νομική προσωπικότητα», δήλωσε ο υπουργός Chris Finlayson, που ήταν επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας από την πλευρά της κυβέρνησης.
«Ωστόσο, δεν είναι πιο παράξενο απ’ όταν φυσικά πρόσωπα, ομάδες, εταιρείες ή ομάδες επιχειρήσεων αναγνωρίζονται ως “νομικά πρόσωπα”, συνεπώς αναγνωρίζονται ως πρόσωπα με αυτοτελή ικανότητα Δικαίου».
Η απόφαση του δικαστηρίου αποτέλεσε αφορμή για μια μεγάλη γιορτή μεταξύ των Μάορι. «Το ποτάμι ως σύνολο είναι μια οντότητα και είναι απολύτως σημαντικό για τους ανθρώπους που ζουν στις όχθες του», δήλωσε ο Adrian Rurawhe, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος της Νέας Ζηλανδίας που εκπροσωπεί το λαό των Μάορι.
«Για το λόγο αυτό, ο ποταμός πρέπει να προστατευθεί, καθώς η ευημερία του συνδέεται άμεσα με την ευημερία του λαού και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό που απέκτησε τώρα τη δική του ταυτότητα».
ν
Ιεροποίηση και ταπού
Αυτό που έκαναν οι Μάορι ονομάζεται «ιεροποίηση». Η ανακήρυξη ενός χώρου σε ιερό, τον προστατεύει από κάθε είδους υποβάθμιση, καταστροφές και βανδαλισμούς που αρέσκονται συνήθως να κάνουν οι άνθρωποι.
Η ιεροποίηση ήταν κάτι σύνηθες στους αρχαίους λαούς, όπως οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Για παράδειγμα, ο Αχελώος, ο υπέροχος ελληνικός ποταμός, λατρευόταν στην αρχαιότητα ως θεός, το ίδιο ο Νείλος από τους Αιγύπτιους, ο Τίβερης από τους Ρωμαίους κτλ. Γιατί καθετί που προσφέρει ζωή και τη συντηρεί είναι ιερό και το ιερό είναι η πηγή και η ουσία σε καθετί.
ν
Ο ποταμός Νείλος. Άγαλμα της ελληνιστικής περιόδου, Μουσείο Βατικανού, Ρώμη. Photo: Wikimedia Commons. Πηγή: Supplied
ν
Νομικά δικαιώματα είχαν δώσει επίσης οι Στυμφάλιοι στους ποταμούς Ερασίνο και Μετώπη, οι Σπαρτιάτες στον Ευρώτα, οι Σικυώνιοι και οι Φλιάσιοι στον Ασωπό και οι Αθηναίοι στον Κηφισό, τον οποίο παρίσταναν με μορφή ανδρική.
Εκτός από τους ποταμούς, ιερά θεωρούντο επίσης ορισμένα βουνά (Όλυμπος, Παρνασσός, Ελικώνας), διάφορα άλση αφιερωμένα σε ήρωες, καθώς και τόποι (Δελφοί, Δήλος) αλλά και πόλεις όπως η Αλεξάνδρεια και η Καρχηδόνα.
Οι Αθηναίοι είχαν φτάσει σε τέτοιο σημείο προστασίας, ώστε, αν κάποιος έκοβε έστω κι ένα πουρνάρι από κάποιο ιερό άλσος, τον σκότωναν. Αλλά και τον Ατάρβη, επειδή χτύπησε και σκότωσε το ιερό σπουργίτι του Ασκληπιού, οι Αθηναίοι τον σκότωσαν και δεν του έδωσαν άφεση λόγω άγνοιας ή τρέλας. Αυτό αναφέρει ο Αιλιανός στην Ποικίλη Ιστορία (Ε, 17). Την ίδια ποινή αντιμετώπιζαν και όσοι έβαζαν φωτιές σε δάση.
ν
Ψηφιδωτό του 3ου αιώνα π.Χ. με παράσταση της Αλεξάνδρειας και την επιγραφή
«ΣΟΦΙΛΟΣ ΕΠΟΙΕΙ». Η μορφή φέρει στο κεφάλι ακρόπρωρο πλοίου. Ανακαλύφθηκε
στην πόλη Θμούη (Thmuis) στο Δέλτα του Νείλου. Photo: Wikimedia Commons.
Πηγή: Supplied
ν
Η Κυρία της Καρχηδόνας. Ρωμαϊκό μωσαϊκό του 5ου αιώνα. Εθνικό Μουσείο
Καρχηδόνας, Τυνησία. Photo: Wikimedia Commons. Πηγή: Supplied
ν
Παρόμοια είναι και η παράδοση των Μάορι, η οποία διασώζεται μέχρι σήμερα. Για τους Μάορι ορισμένα πράγματα θεωρείται πως έχουν μια δύναμη ζωής ή mauri. Επίσης μερικοί τόποι, άνθρωποι ή αντικείμενα περιέχουν mana – δηλαδή πνευματική δύναμη ή ουσία. Όταν κάτι απ’ όλα αυτά ιεροποιείται, ονομάζεται tapu (ταπού).
Το tapu μπορεί να ερμηνευθεί ως «ιερό», ως «πνευματικός παράγοντας» ή «συνεπαγόμενη απαγόρευση». Περιλαμβάνει κανόνες και απαγορεύσεις. Υπάρχουν δύο είδη ταπού: το ιδιωτικό (σε σχέση με τα άτομα) και το κοινό (σχετικό με τις κοινότητες). Ένα πρόσωπο, ένα αντικείμενο ή ένα μέρος που είναι ταπού, δεν πρέπει να ακουμπηθεί από άνθρωπο, σε μερικές δε περιπτώσεις ούτε καν να πλησιαστεί (απ’ όπου και η λέξη «ταμπού»). Και αυτό γιατί ελάχιστοι άνθρωποι είναι καθαροί∙ οι περισσότεροι είναι φορείς μολυσματικών ασθενειών και ψυχικών νοσημάτων.
