Το αιματοβαμμένο ανάκτορο στο Ελ Παλένκε του Μεξικού
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Αντώνη Κυριαζή
Στην πολιτεία Οαχάκα στο νότιο Μεξικό ανακαλύφθηκε ένα μυστηριώδες ανάκτορο ηλικίας 2.300 ετών, στο οποίο γίνονταν ανθρωποθυσίες.
Τα ερείπια του βασιλικού ανακτόρου στο Ελ Παλένκε Πλάζα. Photo: Elsa M. Redmond – Charles Spencer. Πηγή: Supplied
ν
ΕΝΑ ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΕΣ ανάκτορο, που ήταν η κατοικία ενός αιμοσταγούς και πλούσιου άρχοντα, ανακαλύφθηκε στο νότιο Μεξικό, στην τοποθεσία Ελ Παλένκε Πλάζα.
Το πολύπλοκο κτίριο δεν ήταν μόνο κατοικία, αλλά και το επιχειρησιακό κέντρο του ηγεμόνα της αρχαίας αυτοκρατορίας η οποία ήταν προγενέστερη των Αζτέκων. Πιθανολογείται ότι το κτίριο ήταν ένα από τα τελευταία απομεινάρια του πολιτισμού των Ολμέκων (ή των Ζαποτέκων) που αναπτύχθηκε στην περιοχή γύρω στα 1200 π.Χ. και κατέρρευσε γύρω στο 400 π.Χ.
Σε σχέση με τους Αζτέκους ή τους Μάγια, γνωρίζουμε πολύ λίγα για τους Ολμέκους και τους Ζαποτέκους. Για τους Ολμέκους –από τους οποίους έχουν διασωθεί γιγαντιαία πέτρινα κεφάλια πολεμιστών και τεράστιες πέτρινες μπάλες που κανείς δεν γνωρίζει σε τι χρησίμευαν– ξέρουμε μόνο ότι ήταν ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός που εμφανίστηκε στην Κεντρική Αμερική, αν και κανείς δεν γνωρίζει από πού κατάγονταν. Μερικοί ιστορικοί έχουν προτείνει ότι οι Ολμέκοι μπορεί να ήρθαν από την Αφρική.
ν
Το Ελ Παλένκε είναι το αρχαιότερο κτίσμα που έχει βρεθεί ποτέ στην αμερικανική ήπειρο. Photo: Elsa M. Redmond – Charles Spencer. Πηγή: Supplied
ν
Το 2.790 τετραγωνικών μέτρων διώροφο κτίριο ανακαλύφθηκε στο Ελ Παλένκε Πλάζα, στην κοιλάδα της Οαχάκα, και χτίστηκε γύρω στο 280 π.Χ. (Στην ίδια πολιτεία βρίσκεται και ο γνωστός αρχαιολογικός χώρος Παλένκε των Μάγια, αλλά σε άλλη τοποθεσία).
Το κτίσμα διέθετε άνετους χώρους διαβίωσης για τον ηγεμόνα, την οικογένειά του και τους αξιωματούχους της Αυλής, ενώ είχε όλες τις ανέσεις της εποχής εκείνης, συμπεριλαμβανομένης μιας δεξαμενής για τη συλλογή βρόχινου νερού και τη διοχέτευσή του στους κατοικημένους χώρους, με αυλάκια σκαλισμένα στην πέτρα, που είχαν ενδιάμεσα μικρότερες δεξαμενές, όπου συγκεντρώνονταν τα απόβλητα, έτσι που στο τέλος το νερό που έτρεχε ήταν απολύτως καθαρό.
Την ωραία αυτή εικόνα σκίασε η ανακάλυψη ενός χώρου θυσιών, όπου οι θύτες αφαιρούσαν με πέτρινα μαχαίρια τις καρδιές εκείνων που προσφέρονταν να θυσιαστούν ή τους έκοβαν τα κεφάλια προς τιμή των θεών.
Οι αρχαιολόγοι Έλσα Ρήντμοντ (Elsa Redmond) και Τσαρλς Σπένσερ (Charles Spencer), που ανάσκαψαν τον χώρο για λογαριασμό του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, πιστεύουν ότι οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στο χτίσιμο του παλατιού από τους κατασκευαστές ήταν πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους.
ν
Η τοποθεσία όπου βρίσκεται το Ελ Παλένκε Πλάζα στην κοιλάδα Οαχάκα στο νότιο
Μεξικό. Image: Supplied
ν
Για παράδειγμα, ένα εκπληκτικό στοιχείο που ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι είναι ότι το τεράστιο οικοδόμημα κατασκευάστηκε ολόκληρο μονομιάς, χωρίς να υπάρχουν στάδια στην κατασκευή του ή μετέπειτα προσθήκες και επεκτάσεις.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, το βασιλικό παλάτι ήταν πολυ-λειτουργικό με γήπεδα και κτίρια για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους όπου διεκπεραίωναν τις υποθέσεις του κράτους, καθώς και συνοικισμούς για τους κυβερνώντες και τις οικογένειές τους.
ν
Οι ανθρωποθυσίες
Γνωρίζουμε ότι οι μεταγενέστεροι πολιτισμοί των Μάγια και των Αζτέκων έκαναν συχνά ανθρωποθυσίες. Αυτές ήταν διαφόρων ειδών και τα θύματα των θυσιών ήταν άλλοτε αιχμάλωτοι πολέμου, κυρίως οι κυβερνήτες και οι αρχηγοί του αντίπαλου στρατού, άλλοτε απλοί πολίτες της αυτοκρατορίας.
Η πιο κοινή μέθοδος εκτέλεσης ήταν ο αποκεφαλισμός και το ξερίζωμα της καρδιάς. Άλλες μέθοδοι περιλάμβαναν την εκτέλεση με βέλη, το κάψιμο σε πυρά, το θάνατο σε μονομαχία (όπως οι Ρωμαίοι μονομάχοι), το γκρέμισμα σε καταβόθρες ή το θάψιμο του θύματος ζωντανού σε ομαδικό τάφο.
Οι ανθρωποθυσίες των Μάγια διήρκεσαν μέχρι τα τελικά στάδια της ισπανικής κατάκτησης τον 17ο αιώνα. Επειδή πίστευαν ότι το αίμα ήταν η αγαπημένη τροφή των θεών, για να έχουν την ευμένειά τους οι πιο σημαντικές τελετές των Μάγια κορυφώνονταν πάντα με τη θυσία πολλών ανθρώπων. Και το εκπληκτικό είναι ότι οι πολίτες που επρόκειτο να θυσιαστούν πήγαιναν στο θάνατό τους οικειοθελώς!
Είναι βέβαια πολύ παράξενο, σχεδόν ανεξήγητο, πώς τόσο ανεπτυγμένοι πολιτισμοί, όπως των Μάγια, με εκπληκτικές αστρονομικές και μαθηματικές γνώσεις, διατήρησαν τέτοιες βάρβαρες τεχνικές μέχρι το τέλος. Η απάντηση του γιατί το έκαναν αυτό είναι εξίσου παράξενη.
ν
Ανθρωποθυσία των Αζτέκων. Η ξεριζωμένη καρδιά του θύματος προσφέρεται ως δώρο στον Ήλιο. Codex Magliabechiano (16ος αιώνας μ.Χ.) Image: Supplied
ν
Υπήρχε στη γη μια εποχή, πριν από το 1300 π.Χ., που ανάμεσα στους δύο κόσμους –τον κόσμο των ζωντανών και τον κόσμο των πεθαμένων– δεν υπήρχε ο διαχωρισμός, ή μάλλον το πέπλο, που υπάρχει σήμερα. Οι άνθρωποι που ζούσαν τότε είχαν τη δυνατότητα, σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, να φύγουν από τον εδώ κόσμο και να περάσουν, εάν το επιθυμούσαν, συνειδητά στον άλλο κόσμο.
Κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο έχει μια συγκεκριμένη χρονική διορία, καθώς και μια αποστολή που πρέπει να εκτελέσει. Σήμερα ο άνθρωπος δεν γνωρίζει ούτε το ένα ούτε τα άλλο. Ζει σε άγνοια, χωρίς να γνωρίζει ούτε για ποιο λόγο ήρθε στη γη ούτε πότε θα πεθάνει.
Την εποχή όμως εκείνη, οι ιερείς των Ολμέκων και των Ζαποτέκων γνώριζαν για κάθε παιδί που γεννιόταν πόση διάρκεια ζωής είχε, αλλά, το σπουδαιότερο, γνώριζαν πότε ήταν οι κατάλληλες ημερομηνίες για το πέρασμα από τον ένα κόσμο στον άλλον. Ας μην ξεχνάμε τις προχωρημένες γνώσεις τους στην κατάρτιση λεπτομερέστατων ημερολογίων. Στις ιερές αυτές ημερομηνίες μπορούσε ένα άνθρωπος, είτε επειδή είχε τελειώσει την αποστολή του στη γη είτε για άλλους λόγους που αφορούσαν την κοινότητα, να πάρει μέρος οικειοθελώς σε μια ειδική τελετή συνειδητής αποχώρησης από τον κόσμο, τελετή η οποία δεν είχε τίποτε το αποτρόπαιο και αιμοβόρο.
Αργότερα, όταν συνέβη αυτό που οι παλιές παραδόσεις αποκαλούν «Πτώση», οι δύο κόσμοι χωρίστηκαν, σαν να έπεσε ανάμεσά τους όχι απλώς ένα πέπλο αλλά ένα Σιδηρούν Παραπέτασμα. Ο άνθρωπος για να πεθάνει, έπρεπε πλέον να αποχωριστεί τον υλικό του φορέα.
Αν και τα δεδομένα άλλαξαν, οι συγκεκριμένοι πολιτισμοί –όχι μόνο στην Κεντρική και Νότια Αμερική αλλά και σε άλλα σημεία της υδρογείου– ξέχασαν το αληθινό νόημα της μετάβασης, συνέχισαν όμως τις τελετές, μόνο που τώρα ήταν αιματηρές και βάρβαρες. Οι ιερείς συνέχισαν να καθορίζουν τις ιερές ημερομηνίες, και οι θυσιαζόμενοι συνέχισαν να προσέρχονται στις τελετές, η μετάβαση όμως στον άλλο κόσμο γινόταν πλέον με εκτέλεση – στην πραγματικότητα μια ομαδική σφαγή. Στο τέλος, οι θυσιαστές έφτασαν να κάνουν ωμοφαγία, τρώγοντας τα μέλη των θυσιαζόμενων και πίνοντας το αίμα τους.
Έτσι, κάτι που παλιά είχε νόημα –δηλαδή το συνειδητό πέρασμα από τον υλικό κόσμο σε έναν άλλον διαφορετικό– με έναν «θάνατο» που δεν αλλοίωνε τη συνείδηση, αλλά ερχόταν σαν φυσική συνέχεια της εδώ, μετατράπηκε σε ένα άσκοπο και τυφλό αιματοβαμμένο τελετουργικό.
ν
© 2017 Youmagazine.gr
