Φωτεινό ονείρεμα: μια άλλη πραγματικότητα;

ΦΩΤΕΙΝΑ ΟΝΕΙΡΑ  1/2

Από την Αναστασία Νάνου

Πολλοί υποστηρίζουν ότι κατά τη διάρκεια των ονείρων τους εισέρχονται σε μια άλλη διάσταση. Είναι αυτό η απόδειξη μιας άλλης πραγματικότητας, μιας άλλης διάστασης, που υπάρχει παράλληλα με τη δική μας;

Έγειρε το σώμα του μπροστά και άρχισε να πετάει, με τεντωμένα τα χέρια του, σαν να ήταν φτερά. Image: Supplied
ν

Πολ Ντεβερό

ΞΕΚΙΝΗΣΕ σαν ένα από αυτά τα συνηθισμένα, μπερδεμένα όνειρα. O Πολ Ντεβερό* “ήξερε” ότι ήταν μέσα στην κρύπτη ενός αιγυπτιακού ναού, όμως αυτό που έβλεπε γύρω του έμοιαζε περισσότερο με ένα υπόγειο πάρκινγκ αυτοκινήτων. Καθώς κινιόταν μέσα στο χώρο είδε μια ανοιχτή πόρτα, η οποία οδηγούσε σε ένα σκοτεινό πέρασμα. Άρχισε να το διασχίζει και ξαφνικά, βρέθηκε σε ένα ηλιόλουστο τοπίο.

O Ντεβερό παρατήρησε μια σειρά από κατασκευές, παρατεταγμένες σε μια γραμμή, σχηματίζοντας έτσι ένα είδος σήραγγας. Γνωρίζοντας ότι η σήραγγα έχει ιδιαίτερη σημασία στα όνειρα, έγειρε το σώμα του μπροστά και άρχισε να πετάει, με τεντωμένα τα χέρια του, σαν να ήταν φτερά.
ν

Το πέταγμα στον ουρανό

O Ντεβερό άρχισε να πετάει όλο και πιο γρήγορα, μέχρι που τελικά πέταξε πέρα από το τούνελ, καταλήγοντας σε έναν καθαρό, γαλάζιο ουρανό. Την ίδια στιγμή, ξύπνησε. Όμως δεν ξύπνησε στο κρεβάτι του, όπως θα περίμενε κανείς. Αντί γι’ αυτό, βρέθηκε σε μια άλλη διάσταση, όπου η αίσθηση του χώρου και το αίσθημα της ελευθερίας που ένιωσε, τον συγκλόνισαν.  Ήξερε ότι δεν ονειρευόταν γιατί μπορούσε να ελέγχει τις κινήσεις του, όπως ακριβώς τις ελέγχει κανείς όταν βρίσκεται σε συνειδητή κατάσταση.

Το τοπίο ήταν πανέμορφο με έντονα χρώματα. Ο Ντεβερό άρχισε πάλι να πετάει και να αιωρείται πάνω από πανύψηλα δέντρα, νιώθοντας απέραντο ενθουσιασμό. Σιγά-σιγά όμως, ο ενθουσιασμός του άρχισε να καταλαγιάζει και σύντομα τον διαδέχτηκε η ανησυχία. Μήπως ήταν καταδικασμένος να μείνει για πάντα σε αυτό τον όμορφο αλλά άγνωστο κόσμο; Με μια ελαφριά αίσθηση πανικού, έκανε στροφή και πέταξε προς τα πίσω, από το δρόμο που είχε διανύσει, προσπαθώντας να βρει το σημείο από όπου είχε εισχωρήσει σε αυτόν τον μυστηριώδη κόσμο. Ήθελε να γυρίσει στην ασφάλεια του σπιτιού του.

Τελικά, έφτασε σε ένα μικρό λόφο που του φάνηκε ότι βρισκόταν κοντά στο σημείο αυτό. Μαζεύοντας όλο το κουράγιο του, πέταξε κατ’ ευθείαν πάνω του. Μετά από μια στιγμιαία απώλεια των αισθήσεων, άνοιξε τα μάτια του και βρέθηκε ξαπλωμένος στο κρεβάτι του. Όμως, αντί του συνηθισμένου ύπνου, είχε ζήσει τη μετάβαση από μια πραγματικότητα σε μια άλλη.
ν

Μεταβαλλόμενα επίπεδα συνειδητότητας

O όρος “φωτεινό ονείρεμα” δόθηκε από τον Ολλανδό ψυχίατρο Φρέντερικ Bαν Έιντεν ως τίτλος σε μια πραγματεία του το 1913. Με τον όρο αυτό ήθελε να περιγράψει την κατάσταση εκείνη, κατά την οποία ένας ονειρευτής διατηρεί πλήρη συνείδηση και επίγνωση των γεγονότων που ζει, καθ’ όλη τη διάρκεια του ονειρέματος.

Παρατηρήσεις του φαινομένου αυτού είχαν γίνει και στο παρελθόν από ερευνητές, με πιο σημαντικό από όλους τον Λεόν ντ’ Ερβέ ντε Σαιν-Ντενί, τον Γάλλο ερευνητή ονείρων, τον 19ο αιώνα. O Σαιν-Ντενί κατέγραψε με κάθε λεπτομέρεια τα όνειρά του, φτιάχνοντας έτσι μια αναλυτική μελέτη πάνω στο θέμα. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για το φωτεινό ονείρεμα οφείλεται κυρίως στην εργασία του Bαν Έιντεν με τίτλο, “A Study of Dreams”.
v

Φωτεινές αποδείξεις

Η εργασία του Bαν Έιντεν, έγινε η αφορμή για να ασχοληθεί με το φαινόμενο αυτό ένας μικρός αριθμός ερευνητών, παρά τις αμφιβολίες και την καχυποψία των συναδέλφων τους. Το 1975, ο Βρετανός ερευνητής Kιθ Χιρν (Keith Hearne), δουλεύοντας με τον Άλαν Γουόρσλι, ο οποίος είχε συχνές εμπειρίες φωτεινού ονειρέματος, βρήκε τις επιστημονικές αποδείξεις που χρειαζόταν για να δείξει στον κόσμο ότι το φωτεινό ονείρεμα είναι μια εντελώς ξεχωριστή εμπειρία από τα συνηθισμένα, γνωστά μας όνειρα.

Κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού ύπνου ονειρευόμαστε με διαλείμματα, ενώ καθώς ο κύκλος του ύπνου μας φτάνει στο τέλος του, τα όνειρά μας καλύπτουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του.

Μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε πότε ονειρεύεται κανείς, αν παρατηρήσουμε τις κινήσεις που κάνει η κόρη του ματιού κάτω από τα βλέφαρα, που έχουν ονομαστεί Γρήγορες Κινήσεις του Ματιού (Rapid Eye Movement ή αλλιώς REM). Oι κινήσεις αυτές δίνουν την εντύπωση ότι ο ονειρευτής κινεί τα μάτια του, ανάλογα με τα γεγονότα που διαδραματίζονται στο όνειρό του.

Παράλληλα, σημειώνονται κάποιες αλλαγές στη φυσιολογία του, μεταξύ των οποίων ένα είδος παράλυσης που καταλαμβάνει το σώμα κατά τη διάρκεια του ονειρέματος. Από την παράλυση αυτή, εξαιρούνται μόνο το αναπνευστικό και το μυϊκό σύστημα των ματιών.

Τα συμπτώματα αυτά οδήγησαν τον Χιρν να δοκιμάσει μια πρωτότυπη τεχνική: ζήτησε από τον ονειρευτή να του στέλνει μια σειρά από προκαθορισμένες κινήσεις της κόρης των ματιών του, κάθε φορά που έβλεπε φωτεινά όνειρα. Έτσι, αφού συνέδεσε τον Γουόρσλι με όλο τον απαραίτητο ηλεκτρονικό εξοπλισμό, κατάφερε να εντοπίσει το σήμα που είχαν κανονίσει οι δυο τους, μέσω των κινήσεων των ματιών του.

Το σήμα, το οποίο αποτυπώθηκε σε έναν πολύγραφο, εμφανίστηκε με τη μορφή μιας σειράς συνδεδεμένων γραμμών, γνωστών ως “ίχνη” και μπορούσε να αποκωδικοποιηθεί άμεσα από τους ερευνητές. Τα ίχνη φανέρωσαν κι άλλες ενδείξεις, οι οποίες επιβεβαίωσαν το γεγονός ότι ο Γουόρσλι ήταν κάτω από την επήρεια του ύπνου όταν έστελνε το μήνυμα.
ν

__________________

* Ο Πολ Ντεβερό (Paul Devereux) είναι συγγραφέας, ερευνητής, λέκτορας και φωτογράφος με έδρα την Αγγλία. Είναι συνιδρυτής και διευθυντής της ακαδημαϊκής έκδοσης “Time & Mind – the Journal of Archaeology, Consciousness and Culture”, συνεργάτης ερευνητής του Royal College of Art (2007-2013) και ερευνητής των International Consciousness Research Laboratories (ICRL) του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.
v

Επόμενο: Πώς να έχετε φωτεινά όνειρα >

1 2